Dyptyk:Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiony wadliwy opis prawej cześci dyptyku. |
poprawa przek., drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Obraz infobox
| obrazek=Jan van Eyck - Diptych - WGA07587.jpg
| rozmiar=
| tytuł=Dyptyk:Ukrzyżowanie i Sąd ostateczny
| malarz=Jan van Eyck
| rok=ok. 1430
| technika=płótno (przeniesione z panelu)
| wysokość=55,5
| szerokość=19,7
| muzeum= Fundacja Fletchera
'''Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny''' – [[Dyptyk (sztuka sakralna)|dyptyk]] autorstwa niderlandzkiego malarza [[Jan van Eyck|Jana van Eycka]]<ref>Według innych źródeł obraz nie jest oryginalnym dziełem van Eycka lecz jest to kopia lub dzieło jego uczniów. Janos Vegh ''Van Eyck'' wyd. Arkady Warszawa 1983 {{ISBN|83-213-3178-5}} tab. 2 </ref>
Tematami dyptyku są sceny Ukrzyżowania z [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]], przedstawiona na tle [[Jerozolima|Jerozolimy]] oraz Sąd Ostateczny.
▲'''Ukrzyżowanie i Sąd Ostateczny''' – [[Dyptyk (sztuka sakralna)|dyptyk]] autorstwa niderlandzkiego malarza [[Jan van Eyck|Jana van Eycka]]<ref>Według innych źródeł obraz nie jest oryginalnym dziełem van Eycka lecz jest to kopia lub dzieło jego uczniów. Janos Vegh ''Van Eyck'' wyd. Arkady Warszawa 1983 {{ISBN|83-213-3178-5}} tab. 2 </ref>
▲Tematami dyptyku są sceny Ukrzyżowania z [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]], przedstawiona na tle [[Jerozolima|Jerozolimy]] oraz Sąd Ostateczny.<br />
Ukrzyżowanie przepełnione jest postaciami, które nie występowały w nowotestamentowej wersji. Tłoczą się one wokół krzyża, część z nich dosiada koni. Na głowie wielu z nich nosi egzotyczne nakrycia, spogląda na umierającego [[Pomazaniec|Chrystusa]] lub na towarzyszy. Na wielu twarzach van Eyck namalował uśmiechy. W dolnej części widoczna jest pogrążona w smutku rodzina Jezusa. W błękitnej szacie ukazana jest [[Matka Boża|Maria]] pocieszana przez [[Jan Ewangelista|św. Jana]]. W zielonej szacie przedstawiona jest zrozpaczona [[Maria Magdalena]]. Pod belką krzyża złoczyńcy ukrzyżowanego po lewej stronie Jezusa artysta uwiecznił [[Księżyc]] w fazie ubywania, między pełnią a ostatnią kwadrą. Jest to pierwsze w sztuce europejskiej w pełni realistyczne przedstawienie ziemskiego satelity, z wyraźnym odwzorowaniem [[morze księżycowe|mórz księżycowych]]<ref>{{Cytuj książkę| autor = Jarosław Włodarczyk| tytuł = Księżyc w nauce i kulturze Zachodu| wydawca = Dom Wydawniczy Rebis| miejsce = Poznań| rok = 2012| isbn = 978-83-7510-095-2| strony = 27}}</ref>.
Na prawej części dyptyku widoczna jest scena sądu ostatecznego podzielona idąc od góry na niebo, ziemię i piekło. W centralnym miejscu w niebie znajduje się [[Maiestas Domini|Chrystus w majestacie]] z pięcioma świetlistymi ranami. Obok Jezusa fruwają anioły dmące w trąby. Po bokach klęczą Maria i św. Jan Chrzciciel wznoszący modły w intencji ludzkości. Poniżej siedzi dwunastu apostołów a między nimi jest chór dziewic. Na szacie Jezusa znajduje się inskrypcja ''Venite benedici patris mei'' (''Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego'', Mt 25,34). Po lewej stronie inni aniołowie gromadzą dusze sprawiedliwych duchownych a po prawej władców świeckich.
W środkowej częsci przedstawiony jest koniec ziemskiego świata i zmarli wstający z grobów w ziemi i wodzie, odpowiednio po lewej i prawej stronie archanioła.▼
W dolnej części przedstawione zostało [[piekło]], w którym główna rolę gra [[Archanioł Michał]], ze skrzydłami śmierci, ubrany w zbroje i wznoszący miecz. Jego zadaniem jest potępienie i zesłanie grzesznych dusz w otchłanie piekielne. Postać Michała Archanioła była często przedstawiana w malarstwie w kontekście potępienia dusz, jako ich sędziego. Na skrzydłach Archanioła widnieje zdanie zaczerpnięte z [[Ewangelia Mateusza|Ewangelii Mateusza]], ''Idźcie precz ode Mnie, przeklęci, w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom'' (Mt 25, 41). Wśród potępionych znajdują się sylwetki biskupów wyróżnione [[Mitra (nakrycie głowy)|mitrami]]. ▼
▲W środkowej
Na ramie dyptyku znajdują się cytaty biblijne pochodzące z [[Apokalipsa świętego Jana|Apokalipsy Jana]] z wizją Sądu Ostatecznego: ''I morze wydało zmarłych, co w nim byli, i Śmierć, i Otchłań wydały zmarłych, co w nich byli, i każdy został osądzony według swoich czynów'' (Ap 20:13).▼
▲W dolnej części przedstawione zostało [[piekło]], w którym główna rolę gra [[Archanioł Michał]], ze skrzydłami śmierci, ubrany w zbroje i wznoszący miecz. Jego zadaniem jest potępienie i zesłanie grzesznych dusz w otchłanie piekielne. Postać Michała Archanioła była często przedstawiana w malarstwie w kontekście potępienia dusz, jako ich sędziego. Na skrzydłach Archanioła widnieje zdanie zaczerpnięte z [[Ewangelia Mateusza|Ewangelii Mateusza]], ''Idźcie precz ode Mnie, przeklęci, w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom'' (Mt 25, 41). Wśród potępionych znajdują się sylwetki biskupów wyróżnione [[Mitra (nakrycie głowy)|mitrami]].
▲Na ramie dyptyku znajdują się cytaty biblijne pochodzące z [[Apokalipsa
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę| autor = Patrick de Rynck| tytuł = Jak czytać malarstwo| wydawca = Universitas| miejsce = Kraków| rok = 2005| isbn = 83-242-0565-9}}
| |||