Unia mielnicka: Różnice pomiędzy wersjami

Wzajemna pozycja obu państw zmieniła się od podpisanej w 1499 roku unii krakowsko-wileńskiej, kiedy to Litwini nie dopuścili do zapisów niekorzystnych dla siebie. Polska przezwyciężała skutki nieudanej [[wyprawa mołdawska|wyprawy mołdawskiej]], natomiast zaatakowana w 1500 roku przez Moskwę Litwa miała poważne kłopoty i stała przed groźbą utraty znacznej części swojego terytorium. Klęska wojsk litewskich w [[bitwa nad Wiedroszą|bitwie nad Wiedroszą]] obnażyła słabość militarną Wielkiego Księstwa. Polacy wykorzystali trudną sytuację Litwy i w rokowaniach toczących się w Piotrkowie przeforsowali swój punkt widzenia. Ceną za koronę Polski dla wielkiego księcia Aleksandra i nadzieję na pomoc w wojnie z Moskwą była zgoda na daleko idący związek państw, będący faktycznie [[unia realna|unią realną]] zdominowaną przez [[Polacy|Polaków]]. Oba dokumenty, akt elekcji i akt unii, podpisano jednego dnia (3 października) w Piotrkowie. Oczekujący z niepokojem w Mielniku na wynik rokowań wielki książę zatwierdził 23 października unię, a dodatkowo musiał zgodzić się jeszcze na wydanie [[przywilej mielnicki|przywileju mielnickiego]] (25 października) oddającego faktycznie władzę w Koronie polskim możnowładcom i ich reprezentacji – [[senat (I Rzeczpospolita)|senatowi]].

 

* Zjednoczenie Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w jedno państwo (''łączą się i spalają w jedno nierozdzielne i nieróżne ciało'').

* Wspólna elekcja władcy, króla polskiego. Mieli w niej brać udział ze strony litewskiej [[biskup]]i katoliccy, [[wojewoda|wojewodowie]] i [[kasztelan]]owie. Było to wówczas tylko 9 osób (4 biskupów, 3 wojewodów, 2 kasztelanów), a na dodatek ich nieobecność nie podważała prawomocności elekcji. Jagiellonowie tracili tym postanowieniem dziedziczne prawa do Litwy.