Nukleotydy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Dodanie kilku skrótów oraz doprecyzowania szczegółów.
Linia 1:
'''Nukleotydy''' – [[Związki organiczne|organiczne]] [[Związek chemiczny|związki chemiczne]] z grupy [[Estry fosforanowe|estrów fosforanowych]]; są estrami [[nukleozydy|nukleozydów]] i [[kwas fosforowy|kwasu fosforowego]] (5'-[[fosforany]] nukleozydów).
 
Nukleotydy stanowią podstawowe składniki [[kwasy nukleinowe|kwasów nukleinowych]] ([[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] i [[Kwasy rybonukleinowe|RNA]]) oraz innych polinukletydówpolinukleotydów, odgrywają też znaczącą rolę w [[metabolizm]]ie i [[Szlak sygnałowy|przekazywaniu sygnałów]] w komórce:
* [[Adenozyno-5′-trifosforan|Adenozynotrójfosforan]] (ATP) i [[guanozyno-5′-trifosforan|guanozynotrójfosforan]] (GTP) stanowią główne źródło energii niezbędnej w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w komórkach. Energia ta jest zmagazynowana w wiązaniach bezwodnikowych między grupami fosforanowymi.
* [[Cykliczny adenozyno-3′,5′-monofosforan|Cykliczny adenozynomonofosforan]] (cAMP) i [[cykliczny guanozyno-3′,5′-monofosforan|cykliczny guanozynomonofosforan]] (cGMP) uczestniczą w szlakach sygnałowych i stanowią [[kofaktory]] dla enzymów (np. [[dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy|NAD]]<sup>+</sup>, [[mononukleotyd flawinowy|FMN]], [[dinukleotyd flawinoadeninowy|FAD]] oraz [[koenzym A]]<ref name="Alberts">{{Cytuj książkę | autor = Alberts B, Johnson A, Lewis J, Raff M, Roberts K, Wlater P | tytuł = Molecular Biology of the Cell | wydawca = Garland Science | data = 2002 | strony = 120–121 | isbn = 0-8153-3218-1|wydanie=4}}</ref>).
__notoc__
== Struktura ==
Linia 10:
Grupa fosforanowa formuje [[wiązanie chemiczne|wiązanie]] z 2, 3 lub 5 węglem w pierścieniu pentozowym. Najbardziej rozpowszechnione jest wiązanie między fosforanem a węglem 5. Nukleotydy cykliczne formują się, gdy dochodzi do połączenia grupy fosforanowej z dwiema [[grupa hydroksylowa|grupami hydroksylowymi]] reszty cukrowej.
Kwasy nukleinowe to [[biopolimery]] zbudowane z nukleotydów połączonych wiązaniami diestrowymifosfodiestrowymi 3'-5'. W naturze występują dwa typy kwasów nukleinowych – DNA i&nbsp;RNA – jednak obecnie istnieje także kilka syntetycznych analogów kwasów nukleinowych.
 
W kwasach nukleinowych, poza nukleotydami z pięcioma podstawowymi zasadami heterocyklicznymi kwasów nukleinowych (A, C, G, T, U), występują także (szczególnie często w [[tRNA]]) nukleotydy zawierające modyfikowane [[nukleozydy]], na przykład [[pseudourydyna|pseudourydynę]] lub [[inozyna|inozynę]]<ref name="Berg">{{Cytuj książkę | autor = Jeremy M. Berg, Lubert Stryer, John L. Tymoczko | tytuł = Biochemia | wydawca = PWN | miejsce = Warszawa | data = 2007 | isbn = 978-83-01-14379-4|wydanie=3}}</ref>.