Tennessee: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Tennessee

|nazwa oryginalna = State of Tennessee

|dopełniacz nazwy = stanowa Tennessee

|jednostka = [[Stan (podział administracyjny)|stan]]

|lata istnienia = 16. stan od [[1 czerwca]] [[1796]]

|zdjęcie = Hernando de Soto Bridge Memphis.jpg

|opis zdjęcia = [[Most Hernando de Soto]] nad rzeką Mississippi w Memphis.

|pieczęć = Tennessee-StateSeal.svg

|herb =

|flaga = Flag of Tennessee.svg

|hymn =

|dewiza = Agriculture and commerce

|państwo = Stany Zjednoczone

|1. jednostka administracyjna =

|2. jednostka administracyjna =

|nazwa siedziby = stolica

|3. jednostka administracyjna =

|4. jednostka administracyjna =

|5. jednostka administracyjna =

|siedziba = [[Nashville]]

|ISO 3166-2 = US-TN

|zarządzający = [[Bill Lee]] ([[Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)|R]])

|stanowisko zarządzającego = Gubernator

|powierzchnia = 109 153<ref>{{cytuj stronę | url = https://www.census.gov/geo/reference/state-area.html | tytuł = State Area Measurements and Internal Point Coordinates | opublikowany = U.S. Census Bureau | język = en | data dostępu = 2018-04-09}}</ref>

|liczba ludności = 6 715 984<ref>{{Cytuj |tytuł = U.S. Census Bureau QuickFacts: Tennessee |data dostępu = 2018-01-04 |opublikowany = census.gov |url = https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/TN/PST045216 |język = en}}</ref>

|rok = 2017

|gęstość zaludnienia = 60,0

|numer kierunkowy =

|kod pocztowy =

|tablice rejestracyjne =

|strefa czasowa = [[UTC-05:00|UTC-5:00]]<br />[[UTC-04:00|UTC-4:00]]

|języki urzędowe = [[Język angielski|angielski]]

|adres urzędu =

|plan =

|mapa = Tennessee in United States.svg

|nazwa mapy = USA

|współrzędne =

|commons = Category:Tennessee

|www = http://www.tennessee.gov

'''Tennessee''' ({{Wymowa|En-us-Tennessee.ogg|wymowa: /tɛnɪˈsiː/}}) – [[Podział terytorialnyadministracyjny Stanów Zjednoczonych|stan]] na południowym wschodzie [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]].

Stan o bardzo wydłużonym kształcie. Wschodnia część stanu jest górzysta ([[Appalachy]]), środkową stanowi dolina [[Tennessee (rzeka)|Tennessee]], a zachodnią [[wyżyna Cumberland]] i dolina [[Missisipi (rzeka)|Missisipi]]. W krajobrazie stanu dominują rolnictwo i leśnictwo. Roślinność stanowią lasy liściaste (zachód), mieszane (wschód) i jodłowo-świerkowe w górach.

[[Obszar metropolitalny]] [[Nashville|Nashville–]]-[[Hrabstwo Davidson (Tennessee)|Davidson]][[Nashville|–]]-[[Murfreesboro (Tennessee)|Murfreesboro]] jest największy w stanie i liczy ponad 2 mln mieszkańców<ref>{{Cytuj |tytuł = Mount Juliet (Wilson, Tennessee, USA) -– Population Statistics, Charts, Map, Location, Weather and Web Information |data dostępu = 2021-01-03 |opublikowany = www.citypopulation.de |url = https://www.citypopulation.de/en/usa/tennessee/wilson/4750780__mount_juliet/}}</ref>.

* [[1796]] – Tennessee stało się jednym ze stanów Stanów ZjednoczonychUSA.

* '''Klimat''': podzwrotnikowy wilgotny, średnia temp. w styczniu 4-54–5 st. C, w lipcu 25-2725–27 st. C

Jest w dwóch strefach czasowych: East Tennessee w [[UTC-05:00|UTC-5:00]] i Middle Tennessee oraz West Tennessee w [[UTC-06:00|UTC-6:00]]. W Tennessee znajduje się więcej jaskiń niż w jakimkolwiek innym stanie. Ponad 10 tys. (20%) amerykańskich jaskiń znajduje się w Tennessee<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Protecting Caves in Tennessee |data = 2016-03-04 |data dostępu = 2021-01-03 |opublikowany = The Nature Conservancy (web.archive.org) |url = https://web.archive.org/web/20160304105021/http://www.nature.org/ourinitiatives/regions/northamerica/unitedstates/tennessee/placesweprotect/tennessee-caves.xml}}</ref>.

!rowspan=11 width:140| <br />

!L.pLp.

!Liczba mieszkańców (2017)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Biggest Cities in Tennessee |data = |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = www.biggestuscities.com |url = https://www.biggestuscities.com/tn}}</ref>

[[Plik:Downtown chattanooga.JPG|tło|160px|Chattanooga]]<br />[[Chattanooga]]<br />

| style="text-align:center; background:#f0f0f0;"| 2 ||align=left| '''[[Memphis]]''' ||align=left| [[Hrabstwo Shelby (Tennessee)|Shelby]] || 652 236

Według danych z 2018 roku poza osobami pochodzenia [[Afroamerykanie|afroamerykańskiego]], do największych grup należą osoby pochodzenia „amerykańskiego” (14,2%), [[Irlandczycy|irlandzkiego]] (9,6%), [[Niemcy (naród)|niemieckiego]] (9,3%) i [[Anglicy|angielskiego]] (8,6%). Do innych większych grup należą osoby pochodzenia [[Meksykanie|meksykańskiego]] (217,6 tys.), [[Włosi|włoskiego]] (147,9 tys.), szkocko–irlandzkiegoszkocko-irlandzkiego (142,5 tys.), [[Szkoci|szkockiego]] (140,3 tys.), [[Francuzi|francuskiego]] (125,5 tys.), afrykańskiego (76,8 tys.), [[Polacy|polskiego]] (72,4 tys.) i [[Holendrzy|holenderskiego]] (69,2 tys.)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 2018: ACS 5-Year Estimates Data Profiles -– Tables DP02 |data = |data dostępu = 2021-01-03 |opublikowany = data.census.gov |url = https://data.census.gov/cedsci/table?q=DP02&g=0400000US47&tid=ACSDP5Y2018.DP02&hidePreview=true}}</ref>.

Struktura religijna w 2014 r.<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Religion in America: U.S. Religious Data, Demographics and Statistics |data = |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = Pew Research Center |url = http://www.pewforum.org/religious-landscape-study/ |język = en}}</ref>:

* [[protestantyzm|protestanci]] – 73%:

** [[baptyzm|baptyści]] – 42%,

** [[metodyzm|metodyści]] – 7%,

** [[Kościoły Chrystusowe|campbellici]] – 6%,

** pozostali – 12%,

* [[mormonizm|mormoni]] – 1%,

* pozostałe religie – 6% (w tym: [[świadkowie Jehowy]], [[judaizm|żydzi]], [[islam|muzułmanie]], [[hinduizm|hinduiści]], [[prawosławie|prawosławni]], [[buddyzm|buddyści]], [[Uniwersalizm unitariański|unitarianie uniwersaliści]] i [[bahaizm|bahaiści]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Tennessee, Religious Traditions, 2010 |data = |data dostępu = 2019-02-05 |opublikowany = www.thearda.com |url = http://www.thearda.com/rcms2010/r/s/48/rcms2010_48_state_family_2010.asp}}</ref>).

[[Produkt krajowy brutto]] Tennessee w 2015 roku osiągnął wartość 177,1 mld USD<ref name = GDP>{{cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20160805130055/http://www.bea.gov/scb/pdf/2016/07%20July/0716_gdp_by_state.pdf | tytuł = Gross Domestic Product by State, Annual Statistics for | autor = Lam Cao and Robert P. Tate | opublikowany = U.S. Bureau of Economic Analysis | język = en | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>, co uplasowało stan na 18. miejscu w Stanach Zjednoczonych<ref name =GDP GDP/>. Roczny wzrost PKB w 2016 roku wyniósł 2% i był wyższy od przeciętnej w Stanach Zjednoczonych (średnia dla wszystkich stanów w 2016 roku wyniosła 1,5%)<ref>{{cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20180129235312/https://www.bea.gov/newsreleases/regional/gdp_state/2017/pdf/qgsp0517.pdf | tytuł = Gross Domestic Product by State: Fourth Quarter and Annual 2016 | opublikowany = U.S. Bureau of Economic Analysis |język = en | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>. W przeliczeniu na głowę mieszkańca w 2016 roku wyniósł on 43&nbsp;267 co uplasowało stan na 38. miejscu spośród amerykańskich stanów (średnia krajowa w 2016 wyniosła 50&nbsp;577USD)<ref>{{cytuj stronę | url = https://www.statista.com/statistics/248063/per-capita-us-real-gross-domestic-product-gdp-by-state/ | tytuł = Per capita Real Gross Domestic Product (GDP) of the United States in 2016, by state | opublikowany = The Statistics Portal |język = en | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>.

W 2019 roku energia elektryczna w stanie wytwarzana jest przez elektrownie jądrowe (44%), węglowe (23%), z gazu ziemnego (20%) i energię wodną (12%)<ref name=":2" />.

Najbardziej wysunięte na zachód miasto Tennessee, Memphis, jest jednym z najbardziej ruchliwych na świecie węzłów komunikacyjnych dla transportu barkowego, lotniczego, ciężarowego i kolejowego<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Tennessee -– State Energy Profile Analysis -– U.S. Energy Information Administration (EIA) |data dostępu = 2021-01-03 |opublikowany = www.eia.gov |url = https://www.eia.gov/state/analysis.php?sid=TN}}</ref>.

* [[Uniwersytet w Memphis|University of Memphis]]