Adam Rapacki (polityk): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat., dr. mer. i red.
Adding 1 book for Wikipedia:Weryfikowalność (20210122)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
Linia 39:
Po uwolnieniu z obozu jenieckiego 1 kwietnia 1945 pełnił krótko służbę, sprawując pieczę nad obozem oficerów i żołnierzy włoskich i na początku lipca 1945 powrócił do kraju. Przebywał początkowo w [[Poznań|Poznaniu]], a następnie w Łodzi, gdzie rozpoczął pracę w biurze Komisji Planowania i Spółdzielczości w Łodzi – miesiąc później został także kierownikiem Referatu Polityki Spółdzielczej w [[Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem”|„Społem” Związku Gospodarczym Spółdzielni RP]]. W grudniu 1945 stanął na czele Biura Prezydialnego „Społem”, które działając od stycznia 1946 w Warszawie (po przeniesieniu się centralnych agend „Społem” do stolicy), zajmowało się zagadnieniami planowania i polityki gospodarczej w spółdzielczym ruchu spożywców. Dzięki zabiegom Rapackiego 8 marca 1946 podpisana została umowa między „Społem” i [[Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”#Historia|Związkiem Samopomocy Chłopskiej]] o połączeniu tych jednostek gospodarczych i utworzeniu komisji wiejskiej w ramach Związku „Społem”.
 
W sierpniu 1945 wstąpił do koncesjonowanej [[Polska Partia Socjalistyczna (1944–1948)|Polskiej Partii Socjalistycznej]], wygłaszał odczyty na tematy gospodarcze, organizował kursy OM TUR. Po przeniesieniu się w styczniu 1946 do Warszawy, brał udział w pracach gospodarczych organów doradczych przy Centralnym Komitecie Wykonawczym PPS. Zajmował się również zagadnieniami roli ruchu spółdzielczego w przemianach społecznych i gospodarczych [[Polska|Polski]], co łączyło się z koncepcjami ustrojowymi, rozwijanymi przez działaczy PPS. Wraz z grupą innych działaczy socjalistycznych, którzy powrócili z niemieckich obozów lub przybyli do Polski z Zachodu, został 25 sierpnia 1946 dokooptowany do Rady Naczelnej i w skład Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS. W związku z przygotowywaniem wyborów do Sejmu Ustawodawczego CKW PPS powołał go na stanowisko pełnomocnika do spraw propagandy wyborczej. Z ramienia RN PPS uczestniczył w redagowaniu manifestu wyborczego partii. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1947 roku|wyborach z 19 stycznia 1947]] wybrany został na posła z listy państwowej i był nieprzerwanie posłem na [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] oraz na [[Sejm PRL]] I, II, III i IV kadencji. W latach 1947–1948 wchodził w skład prezydium [[Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów|Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów]]. 16 kwietnia 1947 został [[Ministerstwo Żeglugi|ministrem żeglugi]]. Tego samego dnia został sekretarzem CKW PPS, zajmując się w kierownictwie partii polityką gospodarczą, był też referentem w sprawie działalności gospodarczej na XXVII Kongresie PPS we [[Wrocław]]iu w dniach 14–17 grudnia 1947, na którym wszedł ponownie do Rady Naczelnej i CKW. Od 11 stycznia 1948 do utworzenia [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] wchodził w skład Komisji Politycznej CKW PPS, stanowiącej ścisłe kierownictwo partii. Należał do grupy „centrowej”, która z czasem przeszła na pozycje lewicy i opowiedziała się za koncepcją budowy „socjalizmu” głoszoną przez [[Polska Partia Robotnicza|Polską Partię Robotniczą]] i uczestniczył w „kampanii zjednoczeniowej”. Obok [[Józef Cyrankiewicz|Józefa Cyrankiewicza]] i 8 innych działaczy był wnioskodawcą uchwalonej 17 września 1948 deklaracji CKW PPS, która z kolei stała się podstawą uchwały RN obradującej w dniach 18–22 września 1948, która wysoce krytycznie oceniając przeszłość PPS w ogóle, a także politykę i taktykę wielu działaczy PPS, spowodowała restrykcje organizacyjne wobec licznych pepeesowców, a innych spośród nich odepchnęła od PZPR. Na Radzie tej Adam Rapacki był znów referentem w sprawach polityki gospodarczej PPS, krytykując ją z pozycji bliskich lub identycznych, jakie zajmowało ówczesne kierownictwo PPR ([[Bolesław Bierut]], [[Hilary Minc]] i inni). Na Kongresie Zjednoczeniowym PZPR w dniach 15–21 grudnia 1948 został wybrany do [[Biuro Polityczne KC PZPR|Biura Politycznego]] [[Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej|Komitetu Centralnego]]. Zasiadał w nim do 16 marca 1954, następnie był zastępcą członka i od 28 lipca 1956 do 15 listopada 1968 ponownie członkiem BP. Zaliczany do byłych członków PPS zbliżonych do [[puławianie|„puławian”]] podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= |tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989|url= https://archive.org/details/zarysdziejowpoli0000eisl| rozdział= Październik i „Mała stabilizacja”| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW „BGW”|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= [https://archive.org/details/zarysdziejowpoli0000eisl/page/62 62]|isbn= 8370662080}}</ref>. Członkiem KC był do 16 listopada 1968, czyli do V Zjazdu PZPR.
 
Do 15 maja 1950 był ministrem żeglugi. Na tym stanowisku koncentrował działalność na sprawach odbudowy i rozbudowy gospodarki morskiej i floty handlowej. Od 15 maja 1950 do 27 kwietnia 1956 był ministrem szkół wyższych i nauki (od 15 grudnia 1951 [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|szkolnictwa wyższego]]). Z tytułu pełnienia tego urzędu należał do współorganizatorów I Kongresu Nauki Polskiej w 1951, wchodził też w skład kierownictwa Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą oraz był pierwszym przewodniczącym powołanej w 1953 [[Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów|Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej]] kadr naukowych; w tym samym roku ogłosił broszurę pt. ''Rozwijać i pogłębiać ofensywę ideologiczną''. W latach 1956–1968 sprawował funkcję [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska)|ministra spraw zagranicznych]].