Johan von Tilly: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne
m poprawa linków, drobne merytoryczne
Linia 3:
 
== Życiorys ==
Johan von Tilly urodził się w 1559 roku w zamku Tilly w Niderlandach w rodzinie szlacheckiej. Wykształcenie zdobywał w szkole jezuickiej w Niemczech, jednak już w wieku 15 lat przerwał naukę i zaciągnąć się do wojska{{Odn|Lanning|1998|s= 327}}. Służył pod komendą księcia [[Aleksander Farnese (książę Parmy)|Aleksandra Farnese]] przeciw Turkom, a następnie wstąpił na służbę księcia [[Maksymilian I Bawarski|Maksymiliana I Bawarskiego]], twórcy [[Liga Katolicka (Niemcy)|Ligi Katolickiej]]. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej dowodził wojskami Ligi, które wraz z armią [[Ferdynand II Habsburg|cesarską]] rozgromiły siły protestanckie w bitwie na [[Bitwa na Białej Górze|Białej Górze]] w roku [[1620]] roku.
 
W późniejszej fazie palatynackiego okresu wojny Tilly walczył przeciw [[Ernst von Mansfeld|Mansfeldowi]], [[Chrystian Brunszwicki|Chrystianowi Brunszwickiemu]] i innym. Pokonany przez Mansfelda w kwietniu 1622 roku pobił go w maju pod [[Bitwa pod Wimpfen|Wimpfen]], czerwcu pod [[Bitwa pod Höchst|Höchst]] i pod [[Bitwa pod Stadtlohn|Stadtlohn]] w roku następnym. Po przystąpieniu do wojny [[Chrystian IV Oldenburg|Chrystiana IV]], [[władcy Danii|króla Danii]] w 1625 roku [[1625]] Tilly wraz z [[Albrecht von Wallenstein|Albrechtem von Wallensteinem]] byli głównodowodzącymi wojsk prowadzących przeciw niemu działania. W 1626 roku [[1626]] wspomagany przez część sił Wallensteina zwyciężył pod [[Bitwa pod Lutter am Barenberge|Lutter am Barenberge]].
 
Po odsunięciu Wallensteina w roku [[1630]] roku Tilly objął dowództwo nad armią cesarską, nie zdołał jednak nic zdziałać w walkach przeciw wojskom szwedzkim dowodzonym przez [[Gustaw II Adolf|GustawowiGustawa II AdolfowiAdolfa]].
 
[[20 maja]] [[1631]] roku wojska Tilly'ego i [[Gottfried Heinrich von Pappenheim|księciaGottfrieda von Pappenheima]] złupiły zdobyty [[Magdeburg]] i, dokonały gwałtów na kobietach i masakry ludności cywilnej (protestantówwyznania protestanckiego), za aprobatą Tilly'ego. Po tej rzezi Tilly zyskał przydomem ''rzeźnika Magdeburga''{{Odn|Lanning|1998|s= 328}}.
 
W [[I bitwa pod Breitenfeld|bitwie pod Breitenfeld]] został pokonany przez Gustawa II Adolfa. 15 kwietnia 1632 roku w [[Bitwa pod Rain nad rzeką Lech|bitwie pod Rain nad rzeką Lech]] Tilly został ranny. Przewieziono go jako jeńca do [[Ingolstadt]] gdzie Gustaw II Adolf oddał go pod opiekę swojego własnego lekarza. Nie udało się go jednak uratować i zmarł 30 kwietnia 1632 roku{{Odn|Lanning|1998|s= 329}}.
 
== Przypisy ==