Judyta Salicka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
źródła/przypisy
Linia 48:
}}
[[Plik:Codex Aureus.jpg|mały|236x236px|Rodzice Judyty - Henryk i Agnieszka przed Świętą Dziewicą – miniatura z Złotej Ewangelii Henryka III (Codex Aureus z Speyer)]]
'''Judyta Maria Salicka''' (ur. [[1047|1054]], zm. [[14 marca]] po [[1105]]) – córka [[Święty Cesarz Rzymski|cesarza rzymskiego]], [[Władcy Niemiec|króla Niemiec]] i [[Królowie Włoch|Italii]], [[Henryk III Salicki|Henryka III Salickiego]] i [[Agnieszka z Poitou|Agnieszki z Poitou]], żona [[Władcy Węgier|króla Węgier]] [[Salomon węgierski|Salomona]], a następnie [[Władcy Polski|księcia polskiego]] [[Władysław I Herman|Władysława I Hermana]].
 
Urodziła się w 1054 roku<ref>{{Cytuj |tytuł = Salian |data dostępu = 2021-02-01 |opublikowany = genealogy.euweb.cz |url = http://genealogy.euweb.cz/german/salian.html#JH3}}</ref> jako najmłodsza<ref>Stefan Weinfurter (1999). ''The Salian Century: Main Currents in an Age of Transition''. The Middle Ages. Translated by Bowlus, Barbara M. University of Pennsylvania Press, s. 46.</ref> córka Henryka III, Świętego Cesarza Rzymskiego i Agnieszki z Poitou, córki [[Władcy Akwitanii|księcia Akwitanii]] [[Wilhelm V Wielki|Wilhelma V]]. W 1058 została zaręczona z późniejszym mężem – [[Salomon węgierski|Salomonem]]. Dokładna data ślubu nie jest znana, nastąpiło to między 1063 a 1066. Małżeństwo nie układało się pomyślnie, oboje nie dotrzymywali wierności małżeńskiej. Wszystko wskazuje na to, że był to związek bezdzietny. Pojawiła się odosobniona teoria, jakoby mieli mieć córkę Zofię, żonę [[Poppon (graf Bergu)|Poppona]], hrabiego Bergu. Uchodzi ona za błędną już z samych względów chronologicznych<ref>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/HUNGARY.htm#SophiaMPoppoBergSchelklingen ''Hungary, kings'' fmg.ac - (31.01.2007)]</ref>.
 
Po śmierci Salomona, między 1087 a 1091 została drugą żoną [[Władysław I Herman|Władysława I Hermana]]. Po ich ślubie [[Otton z Bambergu]] został mianowany dworskim [[Kapelan|kapelanem]] księżnej. Urodziła mu 3 córki: nieznaną z imienia żonę ruskiego księcia, [[Agnieszka Władysławówna|Agnieszkę]] i nieznaną z imienia żonę polskiego możnowładcy, dawniej niesłusznie identyfikowaną z [[Adelajda (żona Dypolda III von Vohburga)|Adelajdą]], żoną Dypolda III<ref>K.Jasiński, ''Rodowód pierwszych Piastów'', wyd. 2, Poznań 2004, s. 199–203.</ref>.
 
Być może za jej pośrednictwem przybył do Polski kodeks liturgiczny, zwany [[Ewangeliarz emmeramski|Ewangeliarzem Emmeramskim]].
Linia 58:
Miała najprawdopodobniej duży wpływ na życie polityczne kraju. Przypuszcza się, że była kochanką wojewody i [[komes|komesa pałacowego]] na dworze Władysława Hermana – [[Sieciech (palatyn)|Sieciecha]]. Razem z nim Judyta Maria starała się odwlec od walki o władzę po ojcu pierworodnego [[Zbigniew (polski książę)|księcia Zbigniewa]]. To dzięki jej zabiegom w 1089 Władysław odesłał najstarszego syna do Saksonii<ref>K. Maleczyński: Bolesław III Krzywousty. s. 22–23.</ref>. Zbigniew został umieszczony w [[Opactwo w Quedlinburgu|żeńskim klasztorze w Quedlinburgu]]<ref>S. Trawkowski: Zbigniew [w:] A. Garlicki (red.), Poczet królów i książąt polskich. s. 72.</ref>, gdzie przeoryszą była starsza siostra Judyty – [[Adelajda Szwabska|Adelajda]]<ref>M. Spórna P. Wierzbicki: Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego. s. 229.</ref>.
 
W 1105 r. Judyta, wdowa po księciu Władysławie Hermanie (zmarł w 1102 r.), podarowała [[Opactwo Benedyktynów w Tyńcu|opactwu benedyktynów tynieckich]]<ref>Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 102.</ref>, wioski należące do jej wiana, m.in: [[Tuchów]] i [[Lubaszowa|Lubaszową]]<ref>Gerard Labuda, Szkice historyczne XI wieku. Początki klasztoru benedyktynów w Tyńcu, s. 32-40.</ref>.
 
Jej śmierć zanotowałyzanotował dwanekrolog nekrologii klasztorne: kanoniczek regularnych wklasztorny [[RatyzbonaBenedyktynki|Ratyzboniebenedyktynek]] i benedyktynek w Weltenburgu pod dniem czternastymczternastego marca nieznanego roku<ref>O. Balzer, Genealogia Piastów, s. 106.</ref>. Pochowana prawdopodobnie w klasztorze w [[Admont (Styria)|Admont]]<ref>{{Cytuj | url=http://de.rodovid.org/wk/Person:161376 | tytuł=Judith von Ungarn b. von 21 Juni 1054 d. zw 14 März 1092 − Rodovid DE<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=de.rodovid.org | język=de | data dostępu=2018-02-25}}</ref>.
 
== Genealogia ==