Seweryn Nalewajko: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kat.
m drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 1:
{{SzlachcicŻołnierz infobox
|imię i nazwisko = Seweryn (Semerij)Nalewajko<br Nalewajko/>Северин Наливайко
|imię i nazwisko org = Seweryn (Semerij) Nalewajko
|wszystkie imiona =
|imiępseudonim oryginalne =
|grafika rodzaj wojsk = Nalivajko severin.jpglądowe
|żona zwycięstwa =
|opis grafiki = Seweryn Nalewajko na XIX w. obrazie nieznanego autora
|herb grafika = Nalivajko severin.jpg
|opis herbugrafiki = Seweryn Nalewajko na XIX w. obrazie nieznanego autora
|tytuł stopień grafika =
|dynastiastopień = ataman
|rodzina data urodzenia =
|datamiejsce urodzenia = Husuatyn
|data śmierci = 11 kwietnia 1597
|miejsce urodzenia = Husiatyn
|datamiejsce śmierci = 11 kwietnia 1597Warszawa
|wikiźródłalata służby =
|miejsce śmierci = Warszawa
|ojciec siły zbrojne =
|matka jednostki =
|mążstanowiska = przywódca = powstania
|wojny i bitwy = [[Powstanie Kosińskiego]]<br />''[[Bitwa pod Piątkiem (1593)|Bitwa pod Piątkiem]]''<br />[[Powstanie Nalewajki]]<br />''[[Bitwia nad Ostrym Kamieniem]]''<br />''[[Bitwa pod Łubniami]]''
|żona =
|dzieci późniejsza praca =
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
[[Plik:Nalivayko R.jpg|thumb|Rewers [[Ukraina|ukraińskiej]] monety 20 [[hrywna|hrywien]] z wizerunkiem Nalewajki]]
Linia 33 ⟶ 31:
{{lang|uk}}</ref>. Jako syn kuśnierza z Husiatyna, który popadł w zatarg z dziedzicem miasteczka [[Marcin Kalinowski|Marcinem Kalinowskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Władysław Andrzej Serczyk |tytuł = Na dalekiej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku |data = 2008 |miejsce = Kraków |wydawca = Avalon |s = 130}}</ref> i został zabity przez jego sługi, zbiegł w służbę żołnierską. Początkowo walczył przeciwko kozakom u [[Konstanty Wasyl Ostrogski|Konstantego Ostrogskiego]], skąd też do nich zbiegł<ref>[[Karol Szajnocha]], [http://books.google.pl/books?id=tYIfAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=%22dwa+lata+dziej%C3%B3w+naszych%22&source=bl&ots=UEdw_ZtXbP&sig=wxw7auvJJ7N5W-T9lpj9egQO-aw&hl=pl&ei=HU_tS63OK-ijOM7W7egH&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBQQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Dwa lata dziejów naszych, 1646-1648: opowiadanie i źródła], str. 71</ref>. Tam jako dowódca bandy łupieskiej wyprawiał się na [[Turcy|Turków]] i [[Tatarzy|Tatarów]], pustosząc Mołdawię i Węgry.
 
W czasie [[Powstanie Kosińskiego|powstania Kosińskiego]] uczestniczył w 1593 roku w [[Bitwa pod Piątkiem (1593)|bitwie pod Piątkiem]]<ref>Jacek Komuda, ''Warchoły i pijanice, czyli, Poczet hultajów z czasów Rzeczypospolitej szlacheckiej''. Fabryka Słów, 2004 s. 172.</ref>.
W 1595 wykorzystując niepokoje miejscowejmiejscowych chłopów tzw. [[Czerń (ruskie chłopstwo)|czerni]], wywołane niedawnym [[Powstanie Kosińskiego|powstaniem Kosińskiego]], postanowił przemocą rozwiązać swój prywatny spór z Kalinowskim<ref>Autorzy podają że chodzi o Walentego Aleksandra, lub jego ojca Marcina.</ref><ref>{{Cytuj |autor = Jerzy Besala |tytuł = Stanisław Żółkiewski |data = 1988 |isbn = 83-06-01583-5 |miejsce = Warszawa |wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy |s = 108}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Władysław Andrzej Serczyk |tytuł = Na dalekiej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku |data = 2008 |miejsce = Kraków |wydawca = Avalon |s = 133}}</ref>, co stało się zarzewiem kolejnej rewolty przeciw Rzeczypospolitej. Zdobył [[Mohylew]] i [[Słuck]], dokonując licznych pogromów i rzezi mieszczan i Żydów. W porównaniu z innymi Kozakami charakteryzowało Nalewajkę szczególne okrucieństwo. Został pokonany przez hetmana polnego koronnego [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] w dniu 3 kwietnia 1596 roku w bitwie nad Ostrym Kamieniem i następnie po oblężeniu taboru w dniach 26.05-07.06 w [[Bitwa pod Łubniami|bitwie pod Łubniami]] na uroczysku Sołonica, gdzie został pojmany przez własnych ludzi i oddany do niewoli w zamian za darowanie życia i majątku części Kozaków. Następnie został przewieziony do Warszawy, gdzie po dziesięciomiesięcznym śledztwie i [[Tortury|torturach]] skazano go na karę śmierci. Miał być [[Ścięcie (kara)|ścięty]] i poćwiartowany<ref>Jerzy Besala ''Tajemnice historii Polski'', Wydawnictwo Publicat, s. 227</ref>. Wyrok wykonano na Górze Szubienicznej (na której wzniesiono ponad 200 lat później [[Cytadela Warszawska|Cytadelę Warszawską]])<ref>[[Władysław Andrzej Serczyk]]: ''Historia Ukrainy''. Ossolineum, 2001, s. 16-17</ref>.
 
Według opowieści, które do dnia dzisiejszego są obecne wśród ludu ukraińskiego, Polacy mieli atamana upiec we wnętrzu miedzianego konia. Inna wersja mówiła o wole<ref>Jerzy Besala: ''Tajemnice historii Polski''. Wydawnictwo Publicat, s. 224</ref>.