Iwonicz-Zdrój: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 68:
<gallery widths="200" heights="180" perrow="3">
Plik:Iwonicz-Zdrój, centrum (HB1).jpg|<center>Widok na centrum z parku zdrojowego</center>
Plik:Iwonicz-Zdrój - weir on Bełkotka stream.JPG|<center>Obelisk: ''„Pamięci [[Karol Teofil ZałuskiKarolaZałuski|Karola hr. Załuskiego]] fundatora Zakładu Zdrojowego w Iwoniczu” t.zw. Pamiątka'' na potoku Bełkotka</center>
Plik:Iwonicz-Zdrój - the main spa promenade.jpg|<center>Deptak</center>
</gallery>
Linia 93:
Plik:Iwonicz-Zdrój, Stary Pałac (HB1).jpg|<center>Stary Pałac, siedziba Zarządu Uzdrowiska</center>
</gallery>
Do końca II Rzeczypospolitej uzdrowisko Iwonicz było reklamowanie w prasie jako ''Książę wód jodowych''<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Ogłoszenie |url = http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=68283 |czasopismo = [[Ilustrowany Kurier Codzienny|Ilustrowany Kuryer Codzienny]] |strony = 3 |data = nr 240 z 31 sierpnia 1939}}</ref>.
 
W pierwszych dniach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Iwonicka Drużyna Strzelecka pod komendą dr. [[Józef Aleksiewicz|Józefa Aleksiewicza]] wyruszyła w kierunku [[Lwów|Lwowa]]. Dołączyły do niej inne drużyny i ochotnicy z mijanych miejscowości – doszło do kilku potyczek z Niemcami. W [[Bezmiechowa Górna|Bezmiechowej]] w potyczce zginęło 2 strzelców, a pod [[Gródek (obwód lwowski)|Gródkiem Jagiellońskim]], zabity został młody iwonicki narciarz wyczynowy – [[Stanisław Kielar]]. Wobec przeważającej siły wroga dr [[Józef Aleksiewicz|Aleksiewicz]] podjął decyzję o rozwiązaniu oddziału. 10 września 1939 wkroczyli tu Niemcy i ulokowali oddziały Wehrmachtu z 231 i z 239 Dywizji Piechoty, oddziały żandarmerii wojskowej i posterunek [[Ordnungspolizei|Werkschutzu]]. Działała tu Placówka [[Armia Krajowa|AK]] – ''Irys'', ''Irena''.
Linia 99:
26 lipca 1944 [[Armia Krajowa|AK]] [[Oddział partyzancki OP-15|OP-15]] złożona z 38 okolicznych mieszkańców, w ramach [[Akcja „Burza”|akcji „Burza”]], pod dowództwem [[Franciszek Kochan|Franciszka Kochana]] „Obłońskiego”, bez strat wyzwoliła iwonickie zdrojowisko i jako '''[[Rzeczpospolita Iwonicka|Rzeczpospolitą Iwonicką]]''' utrzymała aż do wejścia zdziesiątkowanych w [[operacja dukielsko-preszowska|operacji dukielsko-preszowskiej]] wojsk radzieckich 20 września 1944. Siedziba Rządu Rzeczypospolitej Iwonickiej, z dr. Józefem Aleksiewiczem na czele, mieściła się w budynku „Białego Orła”. Po wkroczeniu wojsk radzieckich rozpoczęły się aresztowania dokonywane przez [[NKWD]] i [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|UB]]. Aresztowano: mjr. dr. Józefa Aleksiewicza, rodzinę [[Załuscy herbu Junosza|Załuskich]] i kilku innych, a Zbigniewa Bartosza wywieziono do łagrów, gdzie zmarł na tyfus. Na bohaterskim obrońcy Iwonicza – dowódcy placówki AK ''Irys'' [[Eugeniusz Werens|Jerzym Nowaku ''Piku'']] wykonano w [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] wyrok śmierci. W budynku Sanatorium ''Sanato'', gdzie mieścił się w 1944 konspiracyjny szpital, w 1983 odsłonięto pamiątkową tablicę. Rzeczpospolitą Iwonicką upamiętniono tablicą na głazie przy Krzyżu w centrum uzdrowiska.
 
Po zakończeniu działań wojennych jesienią 1944 komisja specjalna Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia podjęła przejmowanie zakładu zdrojowego i sanatorium „Excelsior”<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Z kraju. Iwonicz. Przejęcie zakładu zdrojowego |url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/publication/15481 |czasopismo = [[Rzeczpospolita (gazeta)|Rzeczpospolita]] |wolumin = Nr 93 |strony = 4 |data = 4 listopada 1944}}</ref>.
 
Z dniem 1 stycznia 1956 podzielono Iwonicz na dwie jednostki administracyjne: [[Iwonicz]] Wieś jako gromadę oraz Iwonicz Zdrój jako osiedle<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Rąb |imię = J. |tytuł = Iwonicz Zdrój, Rymanów Zdrój i okolice |wydawca = Wyd. Sport i Turystyka |miejsce = Warszawa |rok = 1978 |strony = 26 |isbn =}}</ref>.
Linia 240:
 
== Sport ==
Na początku lat 60. Iwonicz-Zdrój był określany jako zimowa stolica [[Województwo rzeszowskie (1945–1975)|województwa rzeszowskiego]]<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Konkurs skoków w Iwoniczu-Zdroju zainaugurował sezon sportów zimowych |url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2891 |czasopismo = [[Nowiny (dziennik rzeszowski)|Nowiny]] |strony = 2 |data = nr 309 z 31 grudnia 1962 i 1 stycznia 1963}}</ref>.
{{Zobacz też|Kompleks skoczni narciarskich w Iwoniczu-Zdroju}}