Hinajana w buddyzmie tybetańskim: Różnice pomiędzy wersjami

'''Nauki [[Hinajana|hinajany]] w [[Buddyzm tybetański|buddyzmie tybetańskim]]''' zawarte są w przekazie sutr, winai oraz abhidharmy. [[Buddyzm]] tybetański jest "buddyzmem„buddyzmem trzech pojazdów: hinajany, mahajany i [[Wadżrajana|wadżrajany]]"”, gdzie przekazy hinajany istnieją obok przekazów mahajany w trzech zbiorach kanonu zawartych w [[Kangjur]]ze. Nauki hinajany stanowią tam podstawę i rdzeń nauk buddyzmu oraz odniesienie dla nauk [[Mahajana|mahajany]].

Przekaz [[Winaja|winai]] do Tybetu ([[Vinaya Pitaka]], Kosz dyscypliny) ma swoje pochodzenie z [[Indie|Indii]] od czterech szkół śrawakajany bazujących na "Sutrze„Sutrze o indywidualnym wyzwoleniu"wyzwoleniu” i "Sutrze„Sutrze pratimokszy"pratimokszy”, na zbiorach pism czterech przekazów winai, na przekazie "Mahawibhaszy„Mahawibhaszy szkoły [[Wajbaszika|wajbhaszika]] oraz szkoły [[sautrantika]]. Przekaz tych tradycji dotarł do [[Tybet (region)|Tybetu]] w ósmym wieku za panowania króla [[Trisong Decen|Trisonga Decena]], kiedy Chokro Lui Gyaltsen oraz Śakjasena studiowali w Tybecie z dwoma wielkimi indyjskimi mistrzami przekazu winai, Danaśilą i Jinamitrą. Przekaz rozprzestrzenił się na cały Tybet poprzez czterech scholastyków: Mar Shakyamune, Yo Gejong, Tsang i Lachen Gonpa Rabsal oraz uczniów Śakjaseny w ramach ówczesnej szkoły [[ningma]]. W roku 1204 tybetański tłumacz Tropu Lotsała (Khro-phu Lo-tsa-ba Byams-pa dpal) zaprosił do Tybetu indyjskiego mistrza Shakyashribhadra, ostatniego dzierżawcy tronu sławnego instytutu monastycznego w Nalandzie tuż przed inwazją muzułmańskich Turków, który w towarzystwie swoich mnichów przekazał ponownie ordynację mnisią winai [[Sarvastivada|mula-sarwastiwady]] Tybetańczykom w ramach szkoły [[sakja]], której najbardziej znanym mnichem był wielki uczony [[Sakja Pandita]]<ref>[http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/study/history_buddhism/buddhism_tibet/details_tibetan_history/history_mulasarvastivada_ordination.html Historia przekazu ordynacji linii mulasarwastiwady w Tybecie (j. angielski)].</ref>. Dwa wieki potem wielką postacią dla tybetańskiej winai stał się mnich i mistrz tantryczny Dzie [[Tsongkhapa]]. Wszystkie cztery tradycje buddyzmu tybetańskiego posiadają obecnie nieprzerwaną linię winai -– monastyczne reguły [[Budda|Buddy]] według winai [[Sarvastivada|mulasarwastiwady]] <ref name="The Rime Philospophy"> "The„The Ri-me Philosophy of Jamgon Kongtrul the Great: A Study of the Buddhist Lineages of Tibet"Tibet”, Ringu Tulku, Shambhala, London, [[2006]], strona nr 55-58: Vinaya, Abhidharma"Abhidharma”.</ref>.

Przekaz [[Abhidharma|abhidharmy]], tj. zbioru [[Filozofia buddyjska|buddyjskiej filozofii]] i psychologii, do Tybetu wywodzi się głównie z tzw. wyższej abhidharmy, związanej z mahajaną, w oparciu o dzieła [[Asanga|Asangi]], oraz niższej abhidharmy, związanej ze śrawakajaną, której głównym dziełem jest "Skarbiec„Skarbiec Abdhidharmy"Abdhidharmy” (''Adbhidharmakośa''), ułożony przez indyjskiego mistrza [[Wasubandhu]], i komentarze Sanghabhadry, Dignagi, Sthiramatiego i Dzinaputry. Przekazy te dotarły do Tybetu w ósmym wieku poprzez panditę Dzinamitrę, lotsawę Kawa Paltseka i innych tłumaczy. Również wielki uczeń Naropy, pandita Mitrijnana, udał się do Tybetu, gdzie nauczał abhidarmy wielu tybetańskich scholastyków i mnichów. Powyżej wspomniany Sakja Pandita był również bardzo ważny dla przekazu abhidharmy. "Skarbiec„Skarbiec abdhidharmy"abdhidharmy” należy do żywej tradycji buddyzmu tybetańskiego po dziś dzień <ref name="The Rime Philospophy" />.

Sutry tzw. hinajany -– ''Kosz sutt'' (''Sutta-pitaka''), zob. [[Sutra]] -– mające źródła w języku [[Język pali|pali]], w buddyzmie tybetańskim zebrane są w kanonie [[Kangjur]]u obok sutr mahajany. Oryginalny tybetański Kangjur zawiera 100 tomów i utrzymywany jest dla kolejnych pokoleń nieprzerwanie również poprzez ustne przekazy tzw. lungi, które trwają kilka dni.

W zbiorze Vinai z poziomu Hinajany zawarte są nakazy o dyscyplinie, moralnym postępowaniu, przestrzeganiu ślubowań, według tradycji [[Sarvastivada]], które obowiązują również wyznawców Mahajany i Wadżrajany<ref name="Gems of Dharma, Jewels of Freedom">, Je Gampopa "Gems„Gems of Dharma, Jewels of Freedom, Altea Publishing. {{ISBN|978-0-9524555-0-9}}"”.</ref>. Są to:

Zbiór Sutr na poziomie Hinajany zawiera podstawowe dla Buddyzmu nauki np. [[Cztery szlachetne prawdy|4 szlachetnych prawdach]], o [[dukkha|cierpieniu]], prawie działań [[Karma|Karmy]], splamieniach, poziomu [[Siunjata|"pustości"„pustości”]] dotyczącego indywidualnego, niezależnego, trwałego "ja"„ja” i o [[Sansara|Samsarze]], świecie cierpień postrzeganym zmysłami, którego trzeba się wyrzec poprzez praktykę moralnej dyscypliny, medytacji i mądrości. Jednak również pouczające opowieści o poprzednich odrodzeniach [[Budda|Buddy]] (sanskryt. Dżataka)

Wielki uczony i mistrz buddymu tybetańskiego Dzie [[Tsongkhapa]] w "Wielkiej„Wielkiej wykładni stopni tantr wadżrajany"wadżrajany”, tak pisze o hinajanie:

''"Są„Są niżsi w dążeniu, szukający zrealizowania jedynie dla siebie samego, tylko usunięcia cierpienia cyklicznej egzystencji ([[Sansara|samsary]]). Są najwyżsi w dążeniu, którzy szukają najwyższego zrealizowania, doskonałego stanu Buddy, dla pożytku wszystkich czujących istot. Ponieważ są owe dwa rodzaje dążących, niżsi i wyżsi, pojazdy, które prowadzą odpowiednio, są zwane niższym pojazdem (hinajaną) i wyższym pojazdem (mahajaną)"”'' (s. 92).

''"Powinno„Powinno się zrozumieć, że wszystkie doktryny nauczane przez Buddę są -– zależnie od stanu dążących -– jedynymi metodami prowadzącymi do stanu Buddy. W ten sam sposób mówi sutra ''Satyakaparivarta'', "Rozdział„Rozdział prawdziwie pojedynczej sutry"sutry”: "jak„jak wiele jest metod różniących się kompletnością, niekompletnością i szybkością (dążenia) czy temu podobnymi, dzieje się to z powodu wyższości czy niższości dążących"dążących”'' (s. 104).

''"Nie„Nie ma sprzeczności, że wyznawcy mahajany traktują hinajanę jako przeszkodę do doskonałego oświecenia, podczas gdy dla hinajanisty jest to metoda do doskonałego oświecenia"oświecenia”'' (s. 103).

''"Dopóki„Dopóki nie można użyć pożądania na ścieżkę, jest niebezpieczeństwo popadnięcia w jego wpływ. Zakazy to jedyne sposoby praktyki Hinajany."”'' s.37

''"Mahajana„Mahajana posiada kompletne ścieżki dla osiągnięcia stanu Buddy. Hinajana jest oddzielnym, ale nieostatecznym pojazdem, ponieważ każdy posiada [[natura Buddy|naturę Buddy]], która umożliwia doskonałe oświecenie."”'' s. 45 <ref> Rozdział 1. dzieła ''Wielka wykładnia stopni tantr wadżrajany'' (''sNgag-rim chenmo''): "Tantra„Tantra in Tibet"Tibet”, Lama Tsong Khapa, Dalai Lama, Hopkins Jeffrey, Snow Lion Publications, 1987, {{ISBN|0937938491}} .</ref>

14. główne ślubowanie bodhisattwy, kodeksu moralnego prowadzenia się w mahajanie<ref>14 głównych ślubowań Bodhisattwy: http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/practice_material/vows/bodhisattva/root_bodhisattva_pledges.html.</ref>, mówi:

''"Nie„Nie lekceważyć hinajany"hinajany”''

Główne pożytki ze studiowania kompleksowej teorii buddyzmu według [[Lamrim|Stopniowej ścieżki do oświecenia (lam-rim)]], zgodnie z dziełem Dzie Tsongkhapy “Lam-Rim Bsdus-Don”<ref> Lamrim Düdön, Je Tsongkhapa, Choedzong, {{ISBN|3-931442-08-X}} .</ref>:

''2) świadomość, że wszystkie teksty to dogłębne porady i nie ma sprzeczności pomiędzy znaczeniem tych tekstów a ich praktyką, oraz że stopniowy postęp zachodzi: a) w jak najbardziej efektywny sposób: poprzez [[Hinajana|hinajanę]], [[Mahajana|mahajanę]] i [[Wadżrajana|wadżrajanę]], aż do całkowitego oświecenia; i b) we właściwym porządku, stosownie do możliwości, zdolności i zrozumienia praktykującego, który [to porządek] prowadzi tego odpowiednio [praktykującego] do kolejnego szczęśliwego odrodzenia, wyzwolenia od [[dukkha|cierpienia]], bądź całkowitego oświecenia)<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (NIESPAROWANE NAWIASY OKRĄGŁE) -->''

''3) łatwe zrozumienie doniosłości trzech aspektów nauki Buddy: a) wyzwolenia od [[Sansara|samsary]] -– błędnego koła odradzania się w świecie cierpień; b) [[Bodhiczitta|bodhicitta]] -– tj. miłująca dobroć dla pożytku wszystkich istot; c) właściwe zrozumienie natury rzeczywistości, tzn. "pustości"„pustości” inherentnej, wrodzonej, niezależnej egzystencji (sanskryt. [[Sunjata|śunjata]])''