Kazimierz Florian Czartoryski: Różnice pomiędzy wersjami

|1. funkcja = arcybiskupArcybiskup gnieźnieński i Prymasprymas Polski

|1. funkcja - okres = 1673 – 16741673–1674

|2. funkcja - okres = 1673 – 16741673–1674

|biskupi konsekrowani = {{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Sarnowski]]|1658}}{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Adam Kos]]|czerwiec 1624}}{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Maciej Bystram]]|23 stycznia 1661}}{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Krzysztof Żegocki|Krzysztof Jan Żegocki]]|1670}}

|biskupi współkonsekrowani = {{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jan Stefan Wydżga]]|24 października 1655}}{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Mikołaj Oborski]]|4 sierpnia 1658}}

'''Kazimierz Florian Czartoryski''' (ur. przed [[1620]] rokiem<ref>Nitecki podaje datę ok. 1614 roku.</ref> w [[Klewań|Klewaniu]], zm. [[15 maja]] [[1674]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – książę, [[Biskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]] i [[prymas]] Polski, [[Biskupi poznańscy|biskup poznański]] i [[Biskupi kujawscywłocławscy|kujawski]], kanonik płocki, wileński i krakowski, proboszcz w Klewaniu, [[sekretarz królewski]]<ref>Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 63.</ref>.

Był najstarszym synem [[Mikołaj Jerzy Czartoryski|Mikołaja Jerzego Czartoryskiego]] i [[Izabela Korecka|Izabeli Koreckiej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Kazimierz Florian ks. Czartoryski h. Pogoń Litewska |data dostępu = 2021-03-30 |opublikowany = Sejm-Wielki.pl |url = http://www.sejm-wielki.pl/b/3.662.238}}</ref><ref name=PSB>{{Cytuj książkę |tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] |autor r = Kazimierz Piwowarski |rozdział = ''Czartoryski Kazimierz Florian'' |tom = 4 |miejsce = Kraków |rok = 1938 |strony = 281–282}}</ref>.

W [[Rzym]]ie uzyskał tytuł doktora teologii i przyjął święcenia kapłańskie. Został sekretarzem króla [[Władysław IV Waza|Władysława IV]]. W 1651 został biskupem poznańskim, w 1655 zamienił tę godność, stając się [[Biskupi kujawscywłocławscy|biskupem kujawskim]]. W czasie [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] schronił się wraz z królem [[Jan II Kazimierz Waza|Janem Kazimierzem]] na [[Śląsk]]u, gdzie z przerwami przebywał do lipca 1657. Od 1661 popierał projekty królowej Polski [[Ludwika Maria Gonzaga|Ludwiki Marii Gonzagi]] [[vivente rege|elekcji ''vivente rege'']]. Starał się pogodzić skonfederowane wojsko koronne z królem podczas [[rokosz Lubomirskiego|rokoszu Lubomirskiego]]. Doprowadził do [[Ugoda w Łęgonicach|ugody]] [[Łęgonice|w Łęgonicach]] 31 sierpnia 1666. Na sejmie abdykacyjnym [[16 września]] [[1668]] roku podpisał akt potwierdzający [[abdykacja|abdykację]] [[Jan II Kazimierz Waza|Jana II Kazimierza Wazy]]<ref>Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.</ref>. Był elektorem [[Michał Korybut Wiśniowiecki|Michała Korybuta Wiśniowieckiego]] w 1669 roku z [[województwo brzeskokujawskie|województwa brzeskokujawskiego]]<ref>Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]. </ref>. W czasie kryzysu 1672 występował jako mediator pomiędzy zwaśnionymi obozami, stając w obronie króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Reskryptem z 11 kwietnia 1669 wydanym w Smardzewicach jako biskup kujawski pod karą klątwy zabronił poddawania [[torturyTortura|torturtorturom]]om bez dowodów winy, a na podstawie samego tylko oskarżenia, powtórnego brania na tortury odwołujących zeznania, jak również podpowiadania nazwisk rzekomych wspólników, stosowania nowych rodzajów tortur nie przewidzianych w przepisach, zakazywania apelacji. Zabronił też pławić, więzić i wydawać wyroki, nim cały proces do biskupa odesłany nie zostanie. „Życzymy na koniec i napominamy wszystkich sędziów, którzy mają żarliwość świętej sprawiedliwości, aby karali grzechy, jednak nie tajemne i których trudno dowieść, lecz tylko jawne, na przykład zabójstwa, kradziestwa, wydarcia, oszukiwania i gwałty, zdrady w kupiectwach, w rzeczach, do odziewania, albo pożywienia należących, cudzołóstwa także, obciążenia ubogich, pijaństwa, świąt nieświęcenie, potwarze itp.” Zdaniem Zygmunta Glogera<ref>[[s:Encyklopedia staropolska/Czary i czarownice|Encyklopedia Staropolska -– hasło "Czary„Czary i czarownice"czarownice”]].</ref> okólnik ten wyprzedzał europejskie ustawodawstwa o cały wiek (w Rzeczypospolitej Obojga Narodów ustawa Sejmu 1776 r. „Konwikcje w sprawach kryminalnych” zabroniła używania tortur we wszystkich sprawach kryminalnych, a kary śmierci w sprawach o czary)<ref>[http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=65554 Volumina legum VIII], s. 546 f.882.</ref>. Zawarte w reskrypcie ograniczenie stosowania tortur (bo jeszcze nie całkowity ich zakaz) przypomina z kolei wcześniejsze o wiek podobne nauki [[Bartłomiej Groicki|Bartłomieja Groickiego]] zawarte w „Postępku sądów około karania na gardle” (1559).

Był deputatem z [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatu]] do Rady Wojennej przy królu w 1673 roku<ref>Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 64.</ref>.

15 kwietnia 1673 po śmierci prymasa [[Mikołaj Prażmowski|Mikołaja Prażmowskiego]] objął jego urząd z mianowania królewskiego. W 1674 został zatwierdzony przez papieża. Od chwili śmierci króla Michała 10 listopada 1673 był [[Interrex (Rzeczpospolita Obojga NarodówPolska)|interreksem]] Polski. Zmarł 15 maja 1674 nie zdoławszy odbyć ingresu do prymasowskiej katedry<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kosman | imię = Marceli | tytuł = Między ołtarzem a tronem. : poczetPoczet prymasów Polski | data = 2000 | wydawca = Oficyna Wydawnicza G &amp; P | miejsce = Poznań | isbn = 83-7272-017-7 | strony = }}</ref>.