Skrzynia biegów: Różnice pomiędzy wersjami

{{Dopracować|źródła=2013-09}}

 

'''Skrzynia biegów''' – [[mechanizm]] umożliwiający zmianę przełożenia, a przez to służący do efektywnego przekazywania [[moc]]y wytwarzanej przez [[silnik]] do napędu [[Maszyna robocza|maszyny roboczej]] lub pojazdu. Przełożeniem nazywa się stosunek [[prędkość obrotowa|prędkości obrotowej]] na wale wyjściowym, do prędkości obrotowej na wale wejściowym. Zmiana przełożenia jest wprost proporcjonalna do zmiany przekazywanego [[moment obrotowy|momentu obrotowego]]. Skrzynia biegów łączona jest z silnikiem za pomocą [[sprzęgło|sprzęgła]]. Biegiem w skrzyni biegów nazywa się realizowanie konkretnego przełożenia.

 

== Rodzaje skrzyń biegów ==

* mechaniczne - zmianę przełożeń uzyskuje się za pomocą [[przekładnia zębata|przekładni zębatych]]. Są to popularne skrzynie z ręczną dźwignią zmiany biegów. Koła przekładni pozostają w ciągłym zazębieniu. Odpowiednie przełożenie, a zatem i drogę przepływu mocy w przekładni, wybiera się poprzez system synchronizowanych sprzęgieł, sterowany drążkiem zmiany biegów. W starych konstrukcjach skrzyń biegów, które nie były wyposażone w [[synchronizator]]y, zmiana biegów była procesem wielostopniowym (tzw. "podwójne wysprzęglanie"):

* [[Sekwencyjna skrzynia biegów|Sekwencyjne]] - rodzaj skrzyń mechanicznych, stosowanych w [[motocykl]]ach oraz rzadziej w [[samochód|samochodach]], w których zmiana przełożenia realizowana jest za pomocą dźwigni, mającej możliwość jednorazowo zmiany tylko o jeden bieg (w górę lub w dół). Po zastosowaniu sterowania za pomocą [[elektronika|elektroniki]], trafiły również do samochodów.

* [[Hydrodynamiczna skrzynia biegów|Hydromechaniczne]] - zmianę przełożenia uzyskuje się za pośrednictwem zmiany szybkości krążenia cieczy w [[Przekładnia hydrokinetyczna|przekładni hydrokinetycznej]] i przekładni zębatej, zwykle [[Przekładnia obiegowa|planetarnej]]. Są to zazwyczaj [[automatyczna skrzynia biegów|automatyczne]] lub [[półautomatyczna skrzynia biegów|półautomatyczne]] skrzynie biegów.

 

== Usterki skrzyń biegów ==

Skrzynia biegów jest bardzo złożonym elementem każdego samochodu. Mimo, że jest wykonana bardzo precyzyjnie i z materiałów najwyższej jakości to jest narażona na bardzo duże przeciążenia. Do najczęściej występujących usterek samochodowych skrzyń biegów można zaliczyć:

* kłopoty z przełożeniem na kolejny bieg lub też wydłużenie czasu niezbędnego do wykonania każdego następnego przełożenia,

* niepokojące dźwięki dochodzące podczas jazdy z okolicy skrzyni biegów,