Teutates: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
meryt. uzupełnienie z przyp. |
merytoryczno-red. poszerzenia i uzupełnienia z przypisami |
||
Linia 1:
{{Postać religijna infobox
|imię = Teutates
|imię oryginalne =
|grafika = Teutatès base de colonne rue du Temple.JPG
|opis grafiki = Teutates-Mercurius (relief z bazy kolumny)
|tytuł = bóg wojny, plemienia
|inne imiona = Toutatis, Toutanos, Teutanus, Toutiorix
|występowanie = [[mitologia celtycka]]
|przydomek =
Linia 27 ⟶ 26:
'''Teutates''', '''Toutatis''' – według przekazu [[Starożytny Rzym|rzymskiego]] poety [[Lukan]]a oraz inskrypcji sakralnych, jeden z trzech głównych bogów [[Galowie|galijskich]] obok [[Taranis (mitologia)|Taranisa]] i [[Esus]]a, [[bóg|emanacja boga]] [[wojna|wojny]].
Zaliczany do [[bóstwa chtoniczne|bóstw chtonicznych]], miał charakter hippomorficzny (końskopodobny) i zakłada się, iż pierwotnie był innym bytem (hipostazą) bogini [[Epona|Epony]]. Czczony także przez Celtów wschodnich, na ich monetach wyobrażany był natomiast jako „bóstwo beznogie”<ref>Janina Rosen-Przeworska: ''Religie Celtów''. Warszawa: Książka i Wiedza, 1971, s. 88, 103, 122.</ref>.
Jego imię często pojawia się jako przydomek [[Mars (mitologia)|Marsa]]. Tłumaczy się je jako „ojciec rodu” bądź „ojciec plemienia”. Niewykluczone, że był również bogiem jedności plemiennej. Składano mu w ofierze ludzi przez topienie ich w bagnach lub też zanurzanie głową w beczkach (jak przedstawiono to w scenach ze znaleziska znanego jako [[kocioł z Gundestrup]])<ref>Friedrich Schlette: ''Celtowie''. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987.</ref>.▼
Jego imię często pojawia się jako przydomek [[Mars (mitologia)|Marsa]], podobnie często utożsamiany też z Mercuriusem ([[Merkury]]m). Tłumaczy się je jako „ojciec rodu” albo „ojciec plemienia”. Niewykluczone, że będąc przypuszczalnie bogiem jedności plemiennej, czczony jednak przez różne ludy celtyckie pod innym imieniem, był nie ogólnoceltyckim, lecz lokalnym bóstwem konkretnego regionu<ref>''Podręczna miniencyklopedia mitologii. Grecy–Rzymianie–Celtowie''. Warszawa: RTW, 2001, s. 329; Paul-Marie Duval: ''Życie codzienne w Galii w okresie pokoju rzymskiego''. Warszawa: PIW, 1967, s. 253.</ref>.
▲
Bóstwo to znane jest przede wszystkim z [[inskrypcja|inskrypcji]] wobec bardzo nielicznych figuralnych przedstawień. Za jedno z jego wyobrażeń uważana jest datowana na II-I w. p.n.e. kamienna głowa z [[Mšecké Žehrovice|Mšeckich Žehrovic]], ukazująca go w [[torkwes]]ie, ze spiralnie zakręconymi wąsami i brwiami (wys. 25 cm, w zbiorach [[Muzeum Narodowe w Pradze|Muzeum Narodowego w Pradze]])<ref>Sylvia Botheroyd, Paul F. Botheroyd: ''Słownik mitologii celtyckiej''. Katowice: Książnica, 1998, s. 385; 212, 214.</ref>.
| |||