Język staro-cerkiewno-słowiański: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 274:
W Chorwacji piśmiennictwo cerkiewnosłowiańskie w związku z szerzeniem się liturgii łacińskiej zostało ograniczone tylko do części obszaru. Liturgia cerkiewnosłowiańska była najsilniej ugruntowana na Przymorzu (w [[Dalmacja|Dalmacji]]) i na [[Istria|Istrii]]. Język scs. był jednak głównie językiem kościelnym. Już od początku XVI w. w piśmiennictwie świeckim posługiwano się żywym językiem narodowym{{odn|Moszyński|2006|s=356}}.
 
Kanciasta głagolica była bardzo długo narodowym pismem chorwackim. Była zatem alfabetem liturgicznego języka cerkiewnosłowiańskiego i narodowego starochorwackiego. Od czasu pojawienia się konkurencyjnej łacinki w połowie XIV w. znaczenie głagolicy jako [[alfabet chorwacki|alfabetu chorwackiego]] stopniowo malało, jednak była używana w tej funkcji aż do XVII w.{{r|Oczkowa}} Za to jako pismo liturgiczne w nadmorskich diecezjach na Istrii i Krku była używana do połowy XX w.{{odn|Moszyński|2006|s=70, 356}} Wprowadzenie do liturgii języków narodowych [[Sobór watykański II|soborze watykańskim II]], przyczyniłprzyczyniło się do usunięcia z liturgicznej praktyki języka cerkiewnosłowiańskiego, a wraz z nim głagolicy{{odn|Moszyński|2006|s=70, 356}}. Mimo to głagolica trwale wpisała się w chorwacką historię i kulturę, stała się pismem symbolicznym, symbolem narodowej tożsamości i suwerenności, znakiem rozpoznawczym. Szczególnie obecna jest we współczesnym wzornictwie, np. na monetach i banknotach. Istnieje ruch neogłagolityzmu, który dodatkowo ożywia głagolickie tradycje<ref name="Oczkowa">{{Cytuj |autor r = Barbara Oczkowa |redaktor = Maria Dąbrowska-Partyka |rozdział = Język chorwacki – w poszukiwaniu własnej normy |tytuł = W poszukiwaniu nowego kanonu. Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku |miejsce = Kraków |wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |data = 2005 |s = 82–84 |isbn = 83-233-2010-1}}</ref>.
 
Język cerkiewnosłowiański redakcji chorwackiej (wraz liturgią słowiańską i głagolicą) został w XIV w. sprowadzony do Pragi ([[Klasztor Emaus w Pradze|Klasztor Emaus]]), a następnie do Oleśnicy i Krakowa ([[Kościół Świętego Krzyża w Krakowie (nieistniejący)|Kościół Świętego Krzyża na Kleparzu]]){{odn|Moszyński|2006|s=70–71, 356}}.