Karol I Stuart: Różnice pomiędzy wersjami

Pierwszą bitwę tej wojny stoczono 25 października 1642 roku pod [[Bitwa pod Edgehill|Edgehill]]. Bitwa była nierozstrzygnięta, ale przewagę uzyskali zwolennicy króla, popularnie zwani „kawalerami”„[[kawalerowie|kawalerami]]” (zwolenników Parlamentu zwano „okrągłogłowymi”„[[okrągłogłowi|okrągłogłowymi]]”). Mimo pewnych sukcesów i podziałów wśród „okrągłogłowych” nie udało się zdobyć Londynu, a tylko tak można było zakończyć wojnę. W 1643 roku z szeregów przeciwników króla ubył John Hampden, który zginął w jednej z potyczek. Niedługo później zmarł Pym. Na czoło stronników Parlamentu zaczął się wysuwać Oliver Cromwell.

Przełom nastąpił w 1644 roku, kiedy wojska Parlamentu pokonały rojalistów podna [[Bitwa na Marston Moor|Marston Moor]] (2 lipca) i pod [[Bitwa pod Newbury (1644)|Newbury]] (27 października). Główną rolę w zwycięstwie odegrali wyszkoleni przez Cromwella tzw. ''[[ironsides]]'' („żelaznobocy”). Pod wpływem sukcesów Parlament przeprowadził reformę armii, według wzorców wypracowanych przez Cromwella. Dowództwo tzw. „Armii Nowego Wzoru” (''New Model Army'') objęli Cromwell i sir [[Thomas Fairfax]].

Do rozstrzygnięcia doszło 14 czerwca 1645 roku pod [[Bitwa pod Naseby|Naseby]] w Leicestershire. Armia królewska została rozbita przez siły Parlamentu. Karol cofnął się do Oksfordu. Oblężenie stolicy rojalistów trwało do czerwca roku następnego i zakończyło się jej kapitulacją. Dwa miesiące wcześniej Karoli uciekł z twierdzy i udał się do Szkocji. Początkowo wydawało się, że król uzyska pomoc i wsparcie Szkotów, jednak kiedy angielski Parlament zażądał wydania króla i dołączył do tego obietnicę zapłacenia zaległego żołdu (a była to spora kwota), Szkoci bez wahania wydali króla angielskim komisarzom (czerwiec 1647).