Jan Głuszak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 4:
| grafika =
| opis grafiki =
| data urodzenia = 1937
| miejsce urodzenia = [[Tarnów]]
| data śmierci = 13 listopada 2000
Linia 14:
| wpływy =
| wpłynął na =
| styl = [[futuryzm]]
| biuro =
| znaczące budynki =
Linia 21:
| odznaczenia =
}}
'''Jan Głuszak''', pseudonimpseud. '''Dagarama''' (ur. [[1937]] w [[Tarnów|Tarnowie]], zm. [[13 listopada]] [[2000]] w [[Straszęcin]]ie) – polski architekt, przedstawiciel [[futuryzm]]u, poeta i filozof.
 
== Życie i działalność ==
Studiował architekturę na [[Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki|Politechnice Krakowskiej]], ale ze względu na stan zdrowia studiów nie ukończył. Jeszcze w okresie studiów był laureatem licznych nagród za śmiałe projekty futurologiczne. W 1971 roku pracował w tarnowskiej Spółdzielni Inwalidów "Tarnospin", ponieważ trzy lata wcześniej stracił lewą rękę<ref>{{Cytuj r|autor = Tomasz Domalewski |tytuł = Architekt przyszłego wieku |czasopismo = [[Dziennik Polski]] |data = 1971Domalewski1971-12-31 |numer = nr 309 |s = s. 8 |url = http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=55095s8}}</ref>. W 1975 r.,roku był laureatem nagrody krakowskiej Krytyki Plastycznej za 1974 r.rok, razem z [[Maria Pinińska-Bereś|Marią Pinińską-Bereś]], [[Antoni Haska|Antonim Haską]] i [[Tadeusz Kantor|Tadeuszem Kantorem]]<ref>{{Cytuj r|autor = |tytuł = Jan Głuszak Dagarama : Tarnów. 1000 lat nowoczesności. |data = |data dostępu = 2018-02-19 |opublikowany = tarnow1000.bwa.tarnow.pl |url = http://tarnow1000.bwa.tarnow.pl/index.php?/artysci/jan-gluszak-dagarama/}}</ref>. Chorował na [[schizofrenia|schizofrenię]]. Pracował jako stróż nocny w Muzeum Okręgowym w Tarnowie. Zmarł w szpitalu psychiatrycznym w Straszęcinie, śmiercią samobójczą w 2000 r<ref>roku{{Cytuj r|autor = |tytuł = Jan Głuszak Dagarama (część pierwsza) |czasopismo = Tarnowski Kurier Kulturalny |data = |data dostępu = 2018-02-19 |url = http://tarnowskikurierkulturalny.blox.pl/2010/03/Jan-Gluszak-Dagarama-czesc-pierwsza.html |język = pl}}</ref>. Został pochowany na cmentarzu parafialnym na Rzędzinie<ref>[[Rzędzin]]ie{{Cytuj r|tytuł = Jan Głuszak - architekt i wizjoner |data = 2011-03-13 |data dostępu = 2020-12-20 |opublikowany = ZSB Tarnów |url = https://zsb.tarnow.pl/2011/03/jan-gluszak-architekt-i-wizjoner/ |język = pl-PL}}</ref>. Obecnie uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców polskiej architektury futurologicznej<ref>{{Cytuj r|tytuł = Jan Głuszak - Dagarama |data dostępu = 2021-01-20 |opublikowany = architektura.muratorplus.pl |url = http://architektura.muratorplus.pl/wydarzenia/jan-gluszak-dagarama_1565.html |język = pl}}</ref>.
 
Pierwsza wystawa retrospektywna Jana Głuszaka pt. ''Jan Głuszak "Dagarama"„Dagarama” architekt – wizjoner'' prezentowana była w [[Muzeum Okręgowe w Tarnowie|Muzeum Okręgowym w Tarnowie]] (2010/2011), a druga ''Dagarama. Powrót do przyszłości'' prezentowana była w [[Muzeum Architektury we Wrocławiu]] w 2011 rroku. W 2012 r.roku, z okazji projektu ''Tarnów. 1000 lat nowoczesności'' prezentowana była wystawa prac Jana Głuszaka – ''Z trudu słońca'' w Studiu Edwarda Krasińskiego Instytutu Awangardy (kuratorzy wystawy; Ewa Łączyńska-Widz i Dawid Radziszewski).
 
== Upamiętnienie ==
[[Plik:Jan Głuszak Dagarama plaque (Tarnów, 2021).jpg|thumb|Tablica pamiątkowa poświęcona Głuszakowi (Tarnów, 2021)]]
 
* Nana fasadzie Muzeum Okręgowego w Tarnowie w 2010 roku umieszczono pamiątkową mosiężną tablicę poświęconą pamięci Jana Głuszaka przez Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie w ramach projektu „Tarnów. 1000 lat nowoczesności". Płyta ma zainstalowaną wewnątrz grzałkę i utrzymuje stałą temperaturę 37.,5 stopnia, co znaczy, że "odwzorowuje„odwzorowuje stan podgorączkowy, co ma nawiązywać do rozgorączkowanej wyobraźni cierpiącego na schizofrenię genialnego tarnowskiego wizjonera"<ref>wizjonera”{{Cytuj r|tytuł = "Gorączkująca" tablica Dagaramy ogrzeje podczas zimowych spacerów - Tarnów w internecie - Tarnow.net.pl - Informacje, gospodarka, rozrywka. |data dostępu = 2021-01-20 |opublikowany = www.tarnow.net.pl |url = https://www.tarnow.net.pl/articles/s/i/312571}}</ref>.
* Ww listopadzie 2010 roku miała miejsce premiera filmu tarnowskiego filmowca i dokumentalisty Bogusława Hynka noszący tytuł "Dagarama"<ref>{{Cytuj r|autor = |tytuł = Jan Głuszak - „DAGARAMA” |data = 2010-08-04 |data dostępu = 2021-01-20 |opublikowany = www.intarnet.pl |url = http://www.intarnet.pl/www1.atlas.okay.pl/index_full.html?action=full&id=17093_2010}}</ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name="_2010">{{cytuj|autor=|tytuł=Jan Głuszak – „Dagarama”|data=2010-08-04|data dostępu=2021-01-20|opublikowany=intarnet.pl|url=http://www.intarnet.pl/www1.atlas.okay.pl/index_full.html?action=full&id=17093}}</ref>
<ref name="Gorączkująca tablica Dagaramy">{{cytuj|tytuł="Gorączkująca" tablica Dagaramy ogrzeje podczas zimowych spacerów - Tarnów w internecie - Tarnow.net.pl - Informacje, gospodarka, rozrywka.|data dostępu=2021-01-20|opublikowany=tarnow.net.pl|url=https://www.tarnow.net.pl/articles/s/i/312571}}</ref>
<ref name="Jan Głuszak architekt i wizjoner">{{cytuj|tytuł=Jan Głuszak - architekt i wizjoner|data=2011-03-13|data dostępu=2020-12-20|opublikowany=ZSB Tarnów|url=https://zsb.tarnow.pl/2011/03/jan-gluszak-architekt-i-wizjoner/}}</ref>
<ref name="Jan Głuszak Dagarama">{{cytuj|tytuł=Jan Głuszak - Dagarama|data dostępu=2021-01-20|opublikowany=architektura.muratorplus.pl|url=http://architektura.muratorplus.pl/wydarzenia/jan-gluszak-dagarama_1565.html}}</ref>
<ref name="Jan Głuszak Dagarama część">{{cytuj|autor=|tytuł=Jan Głuszak – Dagarama (część pierwsza)|czasopismo=Tarnowski Kurier Kulturalny|data=|data dostępu=2018-02-19|url=http://tarnowskikurierkulturalny.blox.pl/2010/03/Jan-Gluszak-Dagarama-czesc-pierwsza.html}}</ref>
<ref name="Jan Głuszak Dagarama Tarnów">{{cytuj|autor=|tytuł=Jan Głuszak Dagarama : Tarnów. 1000 lat nowoczesności.|data=|data dostępu=2018-02-19|opublikowany=tarnow1000.bwa.tarnow.pl|url=http://tarnow1000.bwa.tarnow.pl/index.php?/artysci/jan-gluszak-dagarama/}}</ref>
<ref name="Tomasz Domalewski1971-s8">{{cytuj|autor=Tomasz Domalewski|tytuł=Architekt przyszłego wieku|czasopismo=[[Dziennik Polski]]|data=1971-12-31|numer=nr 309|s=s. 8|url=http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=55095}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj | url = https://www.newsweek.pl/dagarama-czyli-jan-gluszak-szalenstwa-futurysty/4wwpv4x | tytuł = Dagarama. Szaleństwa futurysty | opublikowany = newsweek.pl | język = pl | data dostępu = 2020-12-19}}
* {{Cytuj | url = http://www.tarnow1000.pl/index.php?/artysci/jan-gluszak-dagarama/ | tytuł = JANJan GŁUSZAKGłuszak DAGARAMADagarama | opublikowany = tarnow1000.pl | język = pl | data dostępu = 2014-01-20}}
* {{Cytuj | url = http://www.dwutygodnik.com/artykul/3117-architektoniczne-utopie-jana-gluszaka-dagaramy.html| tytuł = Architektoniczne Utopie Jana Głuszaka Dagaramy | opublikowany = dwutygodnik.com | język = pl | data dostępu = 2014-01-20}}
* {{Cytuj | url = http://www.instytutawangardy.org/pl/wydarzenia/jan-gluszak-dagarama-z-trudu-slonca | tytuł = Jan Głuszak Dagarama. Z trudu słońca | opublikowany = instytutawangardy.org | język = pl | data dostępu = 2014-01-20}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}