Chanat Chiwy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodanie namiaru internetowego na źrodło Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 46.112.61.60 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Hektor Absurdus. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 71:
Po obaleniu perskiego namiestnika w 1511 roku elita społeczna Chorezmu oddała władzę monarszą, popieranemu także przez plemiona turkmeńskie, Ilbarsowi (1511–1516) z bocznej linii Szejbanidów (w ramach dynastii Czyngisidów), który zapoczątkował istnienie Chanatu Chiwańskiego. W XVI wieku podporą władzy centralnej były przesiedlające się tam ze stepów kipczackich plemiona koczownicze, takie jak Kungraci, Mangyci, Najmanowie czy Kipczacy, ale godność chana sprawowali Czyngisydzi. Najczęściej miało miejsce dziedziczenie tronu w ramach dynastii Arabszachidów (boczna linia Szejbanidów)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Tadeusz Bodio, Piotr Załęski |tytuł = Elity władzy w Azji Centralnej: tradycja – modernizacja – etnopolityka |data = 2008 |isbn = 978-83-7151-819-5 |miejsce = Warszawa |s = s. 53, 58, 62-63, 68, 74, 86, 89.}}</ref>.
W XVI wieku Chanat Chiwański dwukrotnie był zdobyty i podporządkowany przez Bucharę – wynikało to tak z wrogości dynastycznej, jak i rywalizacji o terytoria w regionie. Chan Ubaydulla I uczynił to w latach 1537–38 w okresie panowania Avanesha, natomiast działania Abdulli II z lat 90. XVI wieku powodowały ratowanie się przez chana Hojiego Muhammada I ucieczką do sąsiedniego Iranu<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Andrzej Wierzbicki, Piotr Załęski |tytuł = Trybalizm a władza w Azji Centralnej |data = 2008 |isbn = 978-83-7549-057-2
Panowaniom Arab-Muhammada i Isfandiyara towarzyszyła walka wewnętrzna o władzę z ojcobójstwami, oślepieniami i masowymi rzeziami ludności, a także wykorzystywaniem czynnika zewnętrznego: Iranu lub Buchary. Abu al-Ghazi I Bahadur dokonał znaczącej reformy zarządzania państwem, która doprowadziła do relatywnej centralizacji władzy. Podzielił on wszystkie plemiona na cztery grupy: kiyat-kurgancką, uygur-najmańską, kanki-kipczacką i nukuz-mangytską, a do każdej z nich wyznaczył starszych, zwanych inakami, którzy mieli także status jego doradców i poprzez nich rozwiązywał sprawy dotyczące plemion. Z kolei starszyznę turkmeńską, która przyjęła formalne zwierzchnictwo bucharskie, wymordował. W XVII wieku Chiwa, podobnie jak Buchara, podzieliła się faktycznie na malutkie państewka zarządzane przez arystokrację z formalną tylko władzą chana – „chan tylko tytuł chański posiada, ale sprawami chańskimi zajmować się mu nie pozwalają”<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = K. Ryžkov |tytuł = Vse monarchi mira: Muzul’maskij Vostok XV-XX vv. |data = 2004 |miejsce = Moskva |s = s. 77}}</ref>.
| |||