Wikipedia

Obiekt Thorne’a-Żytkow: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Filemon przeniósł stronę Obiekt Thorne-Żytkow do Obiekt Thorne’a-Żytkow: poprawna odmiana nazwiska, też ze źródłem
jęz.
Linia 1:
'''Obiekt ThorneThorne’a-Żytkow'''{{r|PA|UWgw}} ([[język angielski|ang.]] Thorne-Żytkow Object, TŻO) – [[hipoteza|hipotetyczny]] typ gwiazdy, składający się z [[czerwony olbrzym|czerwonego olbrzyma]] lub [[czerwony nadolbrzym|nadolbrzyma]] z [[gwiazda neutronowa|gwiazdą neutronową]] w jego wnętrzu; układ taki zaproponowali [[Kip Thorne]] i [[Anna N. Żytkow|Anna Żytkow]] w 1976 roku{{r|web1}}.
 
Zewnętrznie gwiazda TŻO powinna przypominać czerwonego olbrzyma lub w przypadku odrzucenia zewnętrznych warstw atmosfery zawierającej wodór – [[Gwiazda Wolfa-Rayeta|gwiazdę Wolfa-Rayeta]].
 
== Obserwacje ==
Pierwszym zaobserwowanym obiektem tej klasy jest [[HV 2112]] w [[Mały Obłok Magellana|Małym Obłoku Magellana]]: obserwowane widma [[rubid]]u, [[lit]]u i [[molibden]]u nie odpowiadają innym modelom gwiazd. Prawdopodobieństwo, że nie jest to jednak TŻO, jest wprawdzie niezerowe, ale znikome{{r|phys}}. Gwiazda już wcześniej zwróciła uwagę astronomów nietypowym widmem{{r|nature}}. Innym kandydatem na obiekt ThorneThorne’a-Żytkow jest gwiazda [[U Aquarii]]{{r|web2}}. Pozostałościami po TŻO mogą być np. [[1E2259+586]], [[4U0142+62]] czy [[RX J1838.4–0301]]{{r|web12}}.
 
== Powstawanie ==
Istnieją trzy możliwe scenariusze powstania TŻO. Jeden wiąże się z kolizją niepowiązanych ze sobą gwiazd, a według dwóch pozostałych TŻO mogą powstawać w układach podwójnych po wybuchu jednego ze składników jako [[supernowa]]{{r|web5|web3|web10}}:
* obiekt ThorneThorne’a-Żytkow może powstać w wyniku kolizji dwóch gwiazd w gęstej [[gromada kulista|gromadzie kulistej]]{{r|web9|web10}};
* wybuch supernowej nigdy nie jest dokładnie symetryczny i powstała po wybuchu [[gwiazda neutronowa]] może zacząć się poruszać po innym torze, niż jej oryginalna [[orbita]] wokół drugiego składnika układu. W zależności od kierunku ruchu gwiazda neutronowa może wypaść z układu albo może zostać „połknięta” przez swojego towarzysza, jeżeli zacznie poruszać się w jego kierunku{{r|web5|web3}};
* możliwy jest także scenariusz, w którym gwiazda neutronowa zostaje pochłonięta przez drugą gwiazdę w czasie [[ewolucja gwiazd|jej ewolucji]] do postaci czerwonego olbrzyma{{r|web5|web3}}.
Linia 30:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="gw">{{cytuj stronę | url = https://wyborcza.pl/1,75400,16159460,Gwiazda_kuriozum__ktora_wymyslila_polska_uczona_z.html | tytuł = Gwiazda kuriozum, którą wymyśliła polska uczona z amerykańskim kolegą, naprawdę istnieje! | data dostępu = 2021-05-06 | opublikowany = wyborcza.pl | data = 2014-06-15}}</ref>
<ref name="PA">{{Cytuj pismo | czasopismo = Postepy astronomii | wolumin = 45 | strony = 33 | data = 1997}}</ref>
<ref name="phys">{{cytuj stronę | url = http://phys.org/news/2014-06-astronomers-thorne-zytkow-bizarre-hybrid-star.html | tytuł = Astronomers discover first Thorne-Zytkow object, a bizarre type of hybrid star| data dostępu = 2014-06-05| opublikowany = phys.org| data = 2014-06-05| język = en}}</ref>
<ref name="UW">{{Cytuj stronę | url = http://www.astrouw.edu.pl/~tb/Wyklad2013a/Wyklad-2-Formacja%20BH%20i%20NS.pdf | tytuł = Astrofizyka teoretyczna II. Powstawanie obiektów zwartych | nazwisko = Bulik | imię = Tomek | data = 2013 | opublikowany = Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego | data dostępu = 2014-06-05}}</ref>
<ref name=web1>{{cytuj pismo | bibcode= 1989ApJ...346..277E | tytuł = Stars with degenerate neutron cores. I – Structure of equilibrium models| data dostępu = 2011-07-24| autor = K. Thorne, A. Zytkow| czasopismo= Astrophysical Journal| data = 1977-03-15| język = en |doi=10.1086/168008 | wolumin = 346| wydanie = | strony = 277-283}}</ref>
<ref name=web2>{{cytuj pismo | url = http://iopscience.iop.org/0004-637X/514/2/932/ | tytuł = Is U Aquarii a Thorne-Żytkow Object?| data dostępu = 2011-07-24| autor = Andrew D. Vanture, Daniel Zucker, George Wallerstein| czasopismo= Astrophysical Journal| data = 1999-04-11| język = en |doi=10.1086/306956 | wolumin = 514| wydanie = 2| strony =932}}</ref>
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Obiekt_Thorne’a-Żytkow”