Województwo rzeszowskie (1945–1975): Różnice pomiędzy wersjami

|rok ludności = 31 XII 1974

|gęstość zaludnienia = 98

|liczba powiatów (M) = 4

|liczba powiatów = 23

W miesiąc po rozpoczęciu swojej działalności PKWN wydał ''Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji'' ({{Dziennik Ustaw|rok=1944|numer=2|pozycja=8}}), który wszedł w życie 22 sierpnia 1944. W dekrecie tym (art. 11) zniesiono strukturę administracyjną wprowadzoną przez Niemcy i przywrócono przedwojenny podział administracyjny Polski. Tym samym na obszarze południowo-wschodniej części państwa polskiego ponownie zaczęło funkcjonować [[województwo lwowskie]], jednakże w okrojonym kształcie terytorialnym i z faktyczną stolicą w [[Rzeszów|Rzeszowie]], gdzie 18 sierpnia 1944 powołano [[Rada Narodowa (PRL)|Wojewódzką Radę Narodową]] obejmującą swą jurysdykcją wyłącznie te tereny przedwojennego województwa lwowskiego, które na mocy ''Porozumienia między PKWN a rządem ZSRR o polsko-radzieckiej granicy'' z 27 lipca 1944 nie zostały wcielone do [[ZSRR|Związku Radzieckiego]]. Przez niemal cały następny rok nie używano nazwy województwa (jeżeli już trzeba było o nim wspomnieć, stosowano zwykle określenie „województwo z siedzibą w Rzeszowie”), a jego obszar ewoluował ze względu na brak jednoznacznych i mających powszechne uznanie prawnomiędzynarodowe ustaleń co do nowej granicy Polski na wschodzie (np. w „Rzeszowskim Dzienniku Wojewódzkim” ze stycznia 1945 roku wśród miejscowości powiatu leskiego wymieniono [[Ustrzyki Dolne]], [[Czarna (gmina w powiecie bieszczadzkim)|Czarną]], [[Lutowiska]] i [[Łobozew]], które faktycznie do 1951 roku znajdowały się po drugiej stronie granicy). Dopiero 7 lipca 1945 PKWN wydał dekret o utworzeniu województwa rzeszowskiego ({{Dziennik Ustaw|rok=1944|numer=27|pozycja=168}}), określający ostatecznie jego granice i wchodzący w życie dniem 18 sierpnia. Zgodnie z dekretem, nowe województwo składało się z 13 powiatów byłego województwa lwowskiego: [[Powiat brzozowski|brzozowskiego]], [[Powiat jarosławski|jarosławskiego]], [[Powiat kolbuszowski|kolbuszowskiego]], [[Powiat krośnieński|krośnieńskiego]], [[Powiat lubaczowski|lubaczowskiego]], [[Powiat leski|leskiego]], [[Powiat łańcucki|łańcuckiego]], [[Powiat niżański|niżańskiego]], [[Powiat przemyski|przemyskiego]], [[Powiat przeworski|przeworskiego]], [[Powiat sanocki|sanockiego]], [[Powiat rzeszowski|rzeszowskiego]] i [[Powiat tarnobrzeski|tarnobrzeskiego]], oraz 4 powiatów przed wojną i tuż po wojnie wchodzących w skład [[Województwo krakowskie (1945-1975)|województwa krakowskiego]]: [[Powiat dębicki|dębickiego]], [[Powiat jasielski|jasielskiego]], [[Powiat gorlicki|gorlickiego]] i [[Powiat mielecki|mieleckiego]]. Kilka dni wcześniej<ref group="uwaga">W powojennej Polsce znalazły się m.in. fragmenty [[powiat rawski (ruski)|powiatów rawskiego]] i [[powiat sokalski|sokalskiego]] z przedwojennego województwa lwowskiego. Zgodnie z rozporządzeniem z 9 sierpnia 1945 fragment powiatu rawskiego (gmina Tarnoszyn) został włączony do województwa lubelskiego. Brak jest natomiast źródeł stwierdzających kiedy do województwa lubelskiego zostały włączone inne fragmenty powiatu rawskiego i fragment powiatu sokalskiego (najprawdopodobniej włączenie powiatu sokalskiego nastąpiło tuż przed włączeniem gminy Tarnoszyn, gdyż w przeciwnym razie powiat sokalski byłby [[eksklawa|eksklawą]] ówczesnego polskiego fragmentu województwa lwowskiego)</ref> do [[Województwo lubelskie (1944-1975)|województwa lubelskiego]] przyłączono północne skrawki [[powiat rawski (ruski)|powiatu rawskiego]] (gminy [[Lubycza Królewska (gmina)|Lubycza Królewska]], [[gmina Uhnów|Uhnów]] i [[gmina Tarnoszyn|Tarnoszyn]]) i zachodnie [[Powiat sokalski|powiatu sokalskiego]] (gminy [[gmina Krystynopol|Krystynopol]], [[gmina Chorobrów|Chorobrów]], [[gmina Waręż|Waręż]] i [[gmina Bełz|Bełz]]) z byłego województwa lwowskiego<ref>[http://web.archive.org/web/20161220232524/http://www.roztocze.horyniec.net/Roztocze/Fhtm9d/granice.htm J. Feduszka: ''Zmiany przebiegu granicy'', 2001]</ref><ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1945 r. o przyłączeniu gminy wiejskiej Tarnoszyn do powiatu tomaszewskiego w województwie lubelskim ({{Dziennik Ustaw|rok=1945|numer=26|pozycja=160}})</ref>. Ostateczny kształt, obowiązujący do reformy administracyjnej w 1975 roku, województwo rzeszowskie przyjęło 15 lutego 1951, gdy na mocy [[Umowa o zmianie granic z 15 lutego 1951|polsko-radzieckiej umowy]] do Polski przyłączono cześć Bieszczadów z Ustrzykami Dolnymi<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.podkarpackahistoria.pl/wiadomosci/707,przez-rok-rzeszow-byl-stolica-wojewodztwa-lwowskiego | tytuł = Przez rok Rzeszów był stolicą województwa... lwowskiego | autor = Szymon Jakubowski | data = 2020-07-01 | opublikowany = podkarpackahistoria.pl | data dostępu = 2021-04-11}}</ref>.