Opera polska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
szablon -wymaga dopracowania - nieencyklopedyczny styl/język , dlugie zdania, nieuźródłowione informacje. |
||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2021-06|styl=2021-06|język=2021-06}}[[Plik:Kwiatkowski-chopin.jpg|mały|300px|''Polonez Chopina'', dzieło [[Teofil Kwiatkowski|Teofila Kwiatkowskiego]]. [[Fryderyk Chopin]] jako kompozytor, „twórca” wielkiej formy muzycznej zawierającej historię i kulturę narodu – ilustracja możliwej „opery szopenowskiej”; patrz: [[#Opera narodowa|Opera narodowa]]]]
'''Opera polska''' – pojęcie podlegające wielu definicjom; można zdefiniować je jako operę, której akcja dotyczy Polski autorstwa polskiego kompozytora (tak mówi się o ''[[Ubu Rex]]'' [[Krzysztof Penderecki|Krzysztofa Pendereckiego]])
'''Polska tradycja operowa''' – można ją uznać za [[tradycja|tradycję]] wystawiania [[Opera|oper]] w [[Polska|Polsce]], bądź za tradycję tworzenia oper w języku [[język polski|polskim]] przez polskich [[kompozytor]]ów
== Historia opery polskiej ==
Linia 8:
[[Plik:Rubens Prince Władysław Vasa.jpg|mały|upright|lewo|Władysław IV Waza – inicjator opery polskiej]]
[[Plik:Opera Hall Castle Warsaw.jpg|mały|Sala [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] czasów władysławowskich- pierwszy stale działający teatr operowy na świecie]]
Pierwsze opery (tj. wystawiane we [[Włochy|Włoszech]] w czasach [[barok]]u ''[[dramma per musica]]'') wystawiano w Polsce jeszcze w czasach [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]]. Król nie był zainteresowany sztuką. Wiadomo jednak, że miłośnikiem i mecenasem opery był jego syn, [[Władysław IV Waza]], wtedy jeszcze królewicz.{{Fakt|data=2021-06}} Przed 8 marca 1628 z jego inicjatywy wystawiono operę ''Galatea'', z muzyką [[Sante Orlandi]] i tekstem [[Gabriel Chiabrera|Gabriela Chiabrery]]<ref>Henryk Wisner, ''Władysław IV Waza'', 1995 s. 164.</ref>. Zadziwiającym jak na owe czasy wydarzeniem jest jednak wystawienie w tym samym roku pierwszej opery skomponowanej przez kobietę- ''La liberazione di Ruggiero dall’isola d’Alcina'' [[Francesca Caccini|Franceski Caccini]], włoskiej kompozytorki. Opera wzbudziła w szlachcie tak silne, pozytywne wrażenie, że została przetłumaczona na język polski. Gdy Władysław został królem, przydzielił salę [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego]] dla spektakli operowych. Występowała tam zaproszona do Polski trupa operowa [[Marco Scacchi]]ego. Działalność opery władysławowskiej zainaugurowano operą na cześć [[Pokój w Polanowie|pokoju w Polanowie]]. ''Dramma per musica'' zatytułowana ''Giuditta'', wystawiona została w 1635 roku i dotyczyła historii [[Biblia|biblijnej]] [[Księga Judyty|Judyty]]. Autorem tego i następnych librett miał być [[Virgilio Puccitelli]]. W operze władysławowskiej wykonywano ''dramma per musica'', [[balet]]y i utwory wokalne innego rodzaju. W czasach Władysława IV wystawiono prawdopodobnie kilkanaście oper, które nie dotrwały do współczesności. Opera warszawska czasów władysławowskich była pierwszą stale działającą sceną operową w Europie (stale działała w latach 1635–1648).
W czasach [[Michał Korybut Wiśniowiecki|Michała Korybuta Wiśniowieckiego]] i [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] opery wystawiano nieczęsto, lecz były to cenione wydarzenia w sztuce.
==== Pierwsza zachowana polska opera – ''Heca albo polowanie na zająca'' ====
Oprócz [[opera seria|opery seria]] powstają dzieła [[opera buffa|komiczne]]. Przykładem dzieł komicznych powstałych w tym okresie jest anonimowy, okazjonalny,
=== Opera saska ===
|