Wikipedia

Księstwo Smoleńskie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne redakcyjne, ilustracja
drobne redakcyjne
Linia 5:
 
Stolicą księstwa był [[Smoleńsk]], a podlegały mu mniejsze księstwa: [[Możajsk|możajskie]], [[Toropiec|toropieckie]], [[Wiaźma|wiaziemskie]], [[Dorogobuż|dorohobuskie]], sielechowskie, fomińsko-berezujskie, [[Rżew|rżewskie]] i kozłowskie.
[[File:BD081627.jpg|thumb|left|Cerkiew św. Michała Archanioła w dawnej letniej rezydencji książąt smoleńskich. Zachowany przykład architektury smoleńskiej sprzed najazdu mongolskiego]]
 
Ziemia smoleńska należała do [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]] od IX wieku jako ważny odcinek szlaku [[od Waregów do Greków]]. Pierwszym księciem ruskim osiadłym w Smoleńsku był [[Stanisław Władimirowicz]] (ok. 988-po 1015), syn [[Włodzimierz Wielki|Włodzimierza Wielkiego]]. Po śmierci [[Jarosław Mądry|Jarosława Mądrego]] w 1054 roku nastąpił podział Rusi Kijowskiej, a dzielnica smoleńska przypadła jego synowi [[Wiaczesław Jarosławowic|Wiaczesławowi]]. W 1127 władzę nad księstwem przejęła gałąź [[Rościsław I Michał|Rościsławiczów]].
Linia 10 ⟶ 11:
Od ok. 1223 roku Księstwo, podobnie jak większość księstw ruskich, było lennikiem [[Złota Orda|Złotej Ordy]]. W 1303 roku Moskwa oderwała od Księstwa Smoleńskiego wschodnią część, w tym Możajsk i Wereję.
 
W 1313 roku książę smoleński [[Iwan Aleksandrowicz]] przestał płacić daninę Złotej Ordzie (pobieraną przez książąt Moskwy), a przed 1340 roku uznał się lennikiem wielkiego księcia litewskiego [[Giedymin|Giedymina]]. Wywołało to reakcję chana [[Ozbeg]]a, który tuż po śmierci Giedymina w 1340 wysłał na Księstwo Smoleńskie zbrojną ekspedycję karną, w której uczestniczyły oddziały księcia moskiewskiego [[Iwan Kalita|Iwana Kality]] oraz innych książąt północnej Rusi podległych władzy mongolskiej<ref name=":0">S. M. Kuczyński, ''Ziemie czernichowsko-siewierskie pod rządami Litwy'', Warszawa 1936</ref>.
 
Księstwo Smoleńskie zajmowało strategiczną pozycję na tzw. [[Brama Smoleńska|Bramie Smoleńskiej]], dzięki czemu mogło zachowywać niezależność i lawirować pomiędzy rywalizującymi ze sobą [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] a [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]]. W 1348 oddziały smoleńskie brały udział w litewskiej wyprawie przeciw [[Zakon krzyżacki|Krzyżakom]] i w przegranej [[Bitwa nad Strawą|bitwie nad Strawą]]. 1352 wielki książę litewski [[Olgierd Giedyminowic|Olgierd]] ochraniaochronił Smoleńsk przed najazdem moskiewskiego [[Siemion Dumny|Siemiona Dumnego]] samą groźbą interwencji. W latach 1368, 1370 i 1372 książę smoleński [[Światosław IV Wielki Iwanowicz|Światosław IV Wielki]] wraz księciem [[Księstwo twerskie|twerskim]] wziął udział w wyprawach Olgierda na Moskwę. Po niepowodzeniu Olgierda przeszedł na stronę Moskwy i uczestniczył w 1375 roku w najeździe moskiewskim na [[Twer]] (za co tym razem Olgierd karnie spustoszył Smoleńszczyznę). Po śmierci Olgierda w 1377 Księstwo Smoleńskie uzyskujeuzyskało czasowo niezależność od Litwy<ref> Natanson-Leski, Jan, ''Dzieje granicy wschodniej Rzeczypospolitej. Cz. 1, Granica moskiewska w epoce jagiellońskiej'', Lwów, Warszawa 1922</ref>.
 
Po zawarciu [[unia w Krewie|unii polsko-litewskiej]] kolejny książę smoleński [[Jerzy Światosławicz]] złożył w 1387 roku hołd [[Władysław Jagiełło|Jagielle]], [[Jadwiga Andegaweńska|Jadwidze]] i [[Korona Królestwa Polskiego|Koronie Królestwa Polskiego]] orazwraz przysięgęz przysięgą wierności z całej ziemi smoleńskiej<ref> Natanson-Leski, Jan, ''Dzieje granicy wschodniej Rzeczypospolitej. Cz. 1, Granica moskiewska w epoce jagiellońskiej'', Lwów, Warszawa 1922, s. 21</ref>. Jednak w 1395 roku książę litewski [[Witold Kiejstutowicz|Witold]] zajął Smoleńsk pod pozorem ochrony przed najazdem tatarskim i ustanowił tam [[Roman Michajłowicz Młodszy|Romana Michajłowicza]] (księcia briańskiego i czernichowskiego) jako swojego namiestnika zmieniając księstwo w prowincję Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wykorzystując klęskę Witolda [[Bitwa nad Worsklą|nad Worsklą]] miasto zdobył jednak książę riazański Oleg, teść księcia smoleńskiego Jerzego. Witold bezskutecznie próbował je odebrać w 1401 roku.
 
W latach 1404-1405 miała miejsce zbrojna wyprawa Witolda – przy wsparciu polskich oddziałów [[Władysław II Jagiełło|Jagiełły]] – która zakończyła się podbojem i ostateczną likwidacją Księstwa Smoleńskiego. Sam Smoleńsk został zajęty po dwumiesięcznym oblężeniu 26 czerwca 1404 roku (według innych źródeł w 1405), gdy bramy miasta otworzyli Litwinom smoleńscy bojarzy niezadowoleni z rządów Olega<ref name=":0">S. M. Kuczyński, ''Ziemie czernichowsko-siewierskie pod rządami Litwy'', Warszawa 1936</ref>. Witold pozostawił mniejszych książąt, którzy podlegali namiestnikowi litewskiemu.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Księstwo_Smoleńskie”