Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:2015 Papiernia w Dusznikach-Zdroju 04.JPG|thumb|240px|Widok od strony rzeki]]

[[Plik:2015 Otoczenie papierni w Dusznikach-Zdroju 01.JPG|thumb|240px|Ekspozycja urządzeń papierniczych]]

 

Młyn papierniczy w Dusznikach to [[zabytek]] techniki. W skład zespołu wchodzą: budynek główny murowany, trzykondygnacyjny i przylegający od strony wschodniej późniejszy budynek suszarni całkowicie drewniany, z ciekawą konstrukcją nośną wykonaną w początkach XVII w., która przetrwała do współczesności. Elementami charakterystycznymi dla papierni są dach kryty [[gont]]em, zakończony od zachodu [[barok]]owym szczytem [[Woluta|wolutowym]], oraz oryginalny pawilon wejściowy w kształcie wieży, a we wnętrzach budynku – [[polichromia]] z XVII–XIX stulecia<ref name="Ignacy Tłoczek" />. Obiekt posiada dużą wartość historyczną w skali Polski i jest jednocześnie ciekawą atrakcją turystyczną. 20 września 2011 młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju decyzją [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydenta RP]] uzyskał status [[pomnik historii|pomnika historii]]{{r|DzU}}. Obecnie trwają starania o wpisanie zabytkowej papierni na listę UNESCO.

 

W 2016 r. młyn papierniczy został zabezpieczony nowatorskim systemem gaszenia pożarów mgłą wodną typu FOG. Obecnie placówka jest jednym z trzech muzeów w Polsce posiadających tego typu zabezpieczenia. Zadanie zostało zrealizowane w ramach projektu finansowanego z funduszy norweskich i środków Europejskiego Obszaru Gospodarczego, realizowanego pod kierownictwem wicedyrektor muzeum Joanny Seredyńskiej.

 

 

Krótko po uruchomieniu muzeum, w pomieszczeniach poddasza odkryto nieznane ostatnim niemieckim właścicielom papierni malowidła ścienne. Trwające kilkanaście lat prace restauracyjne pozwoliły na udostępnienie 5 ścian i 2 sufitów pokrytych malowidłami w XVII i XVIII w. Dodatkowo w trakcie remontu dachu w 2009 r. odkryto wewnętrzny sufit, również pokryty polichromią. Jedno z malowideł przedstawia biblijną scenę kuszenia Józefa przez żonę Putyfara. Według najnowszych badań przeprowadzonych przez prof. Andrzeja Kozieła, wzmiankowany fragment powstał w czasach gdy papiernią zarządzał Józef Ossendorf (lata 70. XVIII w.) i jest aluzją do jego postaci, jako człowieka uczciwego i wiernego. Jest to jedyna na Dolnym Śląsku scena przedstawiająca Józefa i żonę Putyfara. Autorstwo części dekoracji przypisywane jest Casparowi Rathsmannowi – XVIII-wiecznemu malarzowi dusznickiemu.

 

Przeprowadzone w ostatnich latach analizy naukowe wskazują, że dusznicka papiernia jest jednym z najbardziej interesujących pod względem architektonicznym obiektów poprzemysłowych w skali świata. Oprócz doskonale zachowanych elementów świadczących o dawnej technice produkcji, zachowały się liczne zdobienia (polichromie, elewacja zewnętrzna, ozdobny szczyt młyna) świadczące o majętności dusznickich papierników oraz ich przynależności do elit intelektualnych ziemi kłodzkiej. Muzeum jest jednocześnie jedynym zakładem papierniczym w Polsce, a jednym z kilku w [[Europa|Europie]], produkującym papier czerpany w tej technologii i na oryginalnym parku maszynowym<ref name="Ignacy Tłoczek" />.

 

* arkuszy papierów z [[Znak wodny|filigranami]] z polskich, śląskich i pomorskich czerpalni (XVI-XXI wiek),

* arkuszy papierów barwionych historycznymi technikami (XIX-XX w.),

Najcenniejszym eksponatem dusznickiego muzeum jest młyn papierniczy (obecnie siedziba instytucji). Bogato zdobiony obiekt jest jednym z najcenniejszych zabytków techniki, świadczącym o historii tutejszego papiernictwa i bogactwie dusznickich papierników.

 

Po nadaniu papierni statusu Pomnika Historii dyrektor muzeum podjął starania o wpisanie młyna na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. W różnych krajach europejskich zachowało się do dziś ok. 30 młynów papierniczych, dlatego Muzeum Papiernictwa realizuje koncepcję przygotowania wniosku o wpisanie na listę kilku najcenniejszych historycznych papierni. W 2015 r. rozpoczęto współpracę z młynem w Velkich Losinach w Czechach, a w 2017 r. z podobnym obiektem w Homburgu w Niemczech. 1 grudnia 2017 r. w Dusznikach-Zdroju podpisano List intencyjny pomiędzy trzema muzeami, określający wolę wzajemnych starań o wspólny wpis na listę UNESCO{{r|Cytuj autor Muzeum Papiernictwa}}, a w 2019 r. do grupy dołączył młyn papierniczy z Ambert we Francji. 16 października 2019 r. dusznicka papiernia została zgłoszona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako kandydat Polski do wpisu ma listę UNESCO<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Papiernia na liście informacyjnej UNESCO |data = |data dostępu = 2020-06-28 |opublikowany = muzeumpapiernictwa.pl |url = http://muzeumpapiernictwa.pl/aktualnosci/papiernia-na-liscie-informacyjnej-unesco/}}</ref>.

 

* ekspozycję „Polski pieniądz papierowy” z najcenniejszymi polskimi banknotami emitowanymi od 1794 do 2017 r. (dostępna od lipca 2017 r.),

* wirtualną wystawę sztuki papieru (dostępną od lipca 2017 r.),

* portrety Jana Pawła II w znakach wodnych,

* wystawę ilustrującą historię drukarstwa,

* Teresa Windyka ''Młyn papierniczy w Dusznikach'', „[[Muzealnictwo (rocznik)|Muzealnictwo]]”, nr 41, 1999.

* Maciej Szymczyk ''Najnowsze inwestycje w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju'', „Muzealnictwo”, nr 50, 2009.

* Jan Bałchan, Maciej Szymczyk (red.), Teresa Windyka, ''Młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju'', Duszniki Zdrój 2011, {{ISBN|978-83-62013-96-8}}, {{ISBN|978-83-60990-12-4}}.

* {{Cytuj |autor = [[Waldemar Brygier]];; Tomasz Dudziak; Iwona Chomiak |tytuł = Ziemia Kłodzka |data = 2010 |isbn = 978-83-89188-95-3 |miejsce = Pruszków |wydawca = Oficyna Wydawnicza „[[Rewasz (wydawnictwo)|Rewasz]]” |oclc = 751422625}}