|
== Historia i idea ==
W odróżnieniu od [[krótkofalarstwo|krótkofalarstwa]], użytkownikiem CB radia może być w większości państw świata każdy, ponieważbez większośćkonieczności Państwposiadania nie[[Rodzaje wymaga pozytywnego zdania egzaminu i uzyskaniapozwoleń w tenkrótkofalarstwie|pozwolenia sposób zezwolenia zwanego także licencjąradiowego]]. Historia CB radia sięga lat 40. XX wieku, kiedy to w Stanach Zjednoczonych w łączności dla potrzeb obywatelskich zaczęto eksperymentować w paśmie 460-470 MHz oraz 250 MHz, a później w paśmie 27 MHz, które jest używane do dnia dzisiejszego. Twórcą CB radia jest [[Alfred J. Gross|Al Gross]], który w 1939 roku stworzył radiostację dwukierunkową (z ang. transceiver[[Walkie-receiver)talkie]], a w 1943 pierwsząpierwsze radiostację pracującą w paśmie 27Mhz zwanym "pasmem obywatelskim" z (ang. CitizenCB band)radio. W 1958 [[Federalna Komisja Łączności|FCC]] przeznaczyła na ten cel pierwsze 23 kanały w paśmie 27 MHz (wydzielona część z naziemnego pasma wojskowego w tym czasie 20-50 MHz).
Pierwotnym założeniem by zezwolić użytkownikowi cywilnemu na posiadanie i używanie radiostacji było wzmocnienie obronności cywilnej. Praktyka uzyskana w czasie drugiej wojny światowej dowiodła znaczącej wartości radiostacji ale też znaczny ich brak ilościowy w stosunku do ilości ludności zamieszkałego terenu.
Początkowo radiostacja cywilna wnosiła ważne zalety jak poprawę bezpieczeństwa komunikacyjnego, wzrost wiedzy naukowo-inżynierskiej, szkolenie przyszłych operatorów z obsługi. Jednak już w latach 60' zaczęto wprowadzać radiostacje tranzystorowe (z ang. solid state), stały się tanie i powszechne, produkowane masowo głównie przez Japonię ponieważ taka produkcja była kilkadziesiąt razy tańsza niż w krajach nie będących koloniami produkcyjnymi, (USA nakazało spłatę Japonii długu publicznego w zamian za otrzymaną wiedzę naukową pozwalającą tworzyć urządzenia elektroniczne). Łatwo dostępne radiostacje zostały zauważone jako bardzo wydajne narzędzie do pracy przeciwko Policji i bezpieczeństwu. Wiedza jaką dawała radiostacja umożliwiała przekraczanie bezpiecznych prędkości co powodowało incydenty drogowe w których zostało zabitych też wiele osób a inna część doznała uszczerbku psychicznego ze względu na przebytą traumę.
Radiostacja która miała służyć poprawie bezpieczeństwa narodu zaczęła służyć agresji drogowej i powodowała śmierć i kalectwo ludzi. Niestety rządy Państw nie reagowały na tak popełniane przestępstwa, pozwalając do czasu obecnego na użycie radiostacji w celach przestępczych.
Wielu obywateli w USA w czasie obecnym uważa takie zachowanie za nieetyczne, znacząco zmalała popularność radiostacji w samochodzie, notuje się przyrost użycia radiostacji w domach w celach pokojowych, zawierania przyjaźni i łączności sportowej.
W połowie lat sześćdziesiątych CB radio trafiło do Europy. W Polsce zaczęło być popularne dopiero w latach dziewięćdziesiątych, choć wcześniej zaczęto produkować jednokanałowe ręczne [[radiotelefon]]y. Na początku do użytku dopuszczonych było tylko 28 kanałów. Użytkownicy zaczęli używać ostatniego kanału jako kanału wywoławczego. Po rozszerzeniu pasma do 40 kanałów przeznaczenie „28” się nie zmieniło.
=== Modulacja i moc nadawania ===
Do nadawania w paśmie CB w Polsce używa się radiotelefonu pracującego z [[modulacja amplitudy|modulacją AM]] lub [[Modulacja częstotliwości|FM]] nadającego z mocą do 4 [[Wat|W]], a z modulacją [[modulacja jednowstęgowa|SSB]] do 12 W PEP.
Tu warto zaznaczyć że moc nadajnika radiostacji nie wynosi 4 W w emisji AM/FM a do 4 W. Typowa moc nadajnika w tych emisjach wynosi od około 2W do 3,5 W i znacząco jest zależna od napięcia nasilania. Radiostacje zasilane w domu z zasilacza sieciowego przy napięciu 13,8 V osiągają górny limit mocy, przeważnie około 3,5W.
Dawniej starsze typy radiostacji tranzystorowych były zasilane napięciem niższym - 12V , 12,5V , 13,2V . Napięcie 12V i 12,5V było stosowane najwcześniej, także w okresie gdy przepisy odnośnie mocy nadajnika były inne niż obecnie. W Europie okres zmian określenia mocy przypadał na rok 1980-1984. Początkowo limitem mocy była wielkość mocy prądu stałego dostarczonego (zasilającego stopień) do stopnia mocy nadajnika, wynosiła ona 5 W. Dlatego w starszych dokumentach jest opis mocy jako " Input power 5 W " a to oznaczało że stopień mocy pobiera moc prądu zasilania rzędu 5 W a moc wyjściowa nie podlega (pomiarowi) ocenie jednak wynosi ona od 2 do 3,5 W.
Urządzenia zasilane bateryjnie i akumulatorowo zasilane z dziesięciu ogniw R6 (AA) z uwagi na znaczne obciążenie źródła zasilania podczas pracy nadajnika uzyskują moc rzędu 1,8-2,5W. Najczęściej jednak około 2 W. Stosowanie modulacji AM przyśpiesza rozładowanie źródła zasilania ponieważ modulator pobiera dodatkowo kilkaset mA prądu. Wielkość prądu poboru modulatora jest związana z głębokością modulacji jak i pasmem częstotliwości modulujących. Związane jest to z stratami w obwodzie modulatora transformatorowego. Lepszej jakości transformator zapewnia bardziej wydajną modulację (wyższa głębokość modulacji) o szerszym paśmie akustycznym (jednak w limicie 300 - 3000 Hz). Radiostacje wyposażone w tranzystorowy modulator szeregowy posiadają (powinny zapewnić) najwyższą jakość modulowanego sygnału jednak są najmniej efektywne energetycznie - pobierają więcej prądu w stosunku do urządzeń wyposażonych w modulator transformatorowy dla tej samej mocy wyjściowej.
Głębokość modulacji amplitudy (AM) powinna być jak najwyższa, jednak nie wyższa niż taka wielkość która powoduje przekroczenie wygenerowania niechcianych częstotliwości przez nadajnik. Nadajnik wysokiej jakości powinien oddawać do 95% modulacji. Najtańsze radiostacje nie są w stanie wygenerować takiej wartości głębokości modulacji i są ograniczane do 50-70% by nie powodować szkodliwych zakłóceń stacji odbiorczych w całym spektrum radiowym.
Modulacja częstotliwości (FM) - dewiacja ma wynosić od 1,8 do 2,2 Khz, krytyczna legalna wartość wynosi 2,5 Khz (niezalecana z uwagi na szerokość kanału pracy). Należy stosować standardową preemfazę o nachyleniu 6 db na oktawę.
Pasmo częstotliwości modulujących ma wynosić 300 do 3000 Hz, powyżej 3000 Hz modulacja musi zostać tłumiona. Przy częstotliwości 6000 Hz tłumienie ma wynosić nie mniej niż 20% wartości maksymalnej z pasma 300-3000 Hz. W pasmie 6000 Hz do 20 000 Hz tłumienie ma wynosić nie mniej niż 15 dB na oktawę.
=== Częstotliwości ===
Radiotelefonów CB można używać w Polsce bez pozwolenia/zezwolenia – wystarczy, że spełniają one wymagania europejskich norm ETSI dla urządzeń CB<ref>{{Dziennik Ustaw|2017|96}}</ref>, potwierdzone odpowiednim dokumentem, który winien być przekazany nabywcy wraz z zakupionym urządzeniem. Urządzenia powinny mieć także znak CE, dopuszczający do obrotu na terenie UE.
Aktualnie obowiązujące uregulowania prawne w Polsce nie zabraniają korzystania z urządzeń nadawczo-odbiorczych typu radiostacjaCB w tym obywatelskaradio podczas kierowania pojazdem<ref>[http://cbradio24.pl/kierowcy-moga-rozmawiac-cb-radio/ CBRadio24.pl – Baza Wiedzy].</ref>.
Wymaga się stosowania języka czystego, stosowanie wulgaryzmów jest zabronione i jest wykroczeniem.
Powiadamianie się o patrolach Policji jest przestępstwem i prowadzi często do zagrożenia życia.
Nagłaśnianie reklam jest nielegalne.
Radiostacja ma służyć obronności cywilnej, testom naukowo-technicznym, nawiązywaniu przyjaźni międzyludzkich, sportu radiokomunikacyjnego, wszelkiej aktywności niezarobkowej jak imprezy okolicznościowe, turystyka - szczególnie górska i leśna gdyż to pasmo wyjątkowo dobrze przenika przez gęsty las i wilgotne liście drzew. Na morzu pasmo 27 Mhz daje lepsze wyniki w zasięgu niż pasmo VHF 156 Mhz dla tej samej mocy nadajnika i tego samego typu anteny.
NIELEGALNE jest użycie radiostacji do stwarzania zagrożenia i terroryzmu (co jest często widoczne ponieważ nie jest ścigane) oraz do pracy zarobkowej (kierowcy zawodowi, obsługa dźwigów, ochrona, reklama itp.)
W Polsce głównym rodzajem modulacji jest AM, na świecie modulacja FM. Modulacja AM jest wybierana częściej w łączności sportowej nastawionej na maksymalny zasięg. Modulacja FM posiada wyższą jakość dźwięku oraz urządzenia przenośne FM pobierają mniej energii ze źródeł zasilania podczas pracy nadajnika co jest bardzo korzystne.
== Organizacje CB radia ==
W Polsce jest zarejestrowanych w SKSR ok. 10 tysięcy społecznych ratowników, którzy zadeklarowali gotowość udziału w akcjach ratunkowych w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej czy też katastrofy na dużą skalę. Stale do tego grona dołączają kolejni użytkownicy CB RADIO.
Kanał 9 był początkowo monitorowany przez wiele miast - służby jak straż pożarna najczęściej prowadziły nasłuch, niestety z wagi na działanie terrorystyczne kierowców został on zamknięty. Państwo nie zareagowało na celowo zagłuszanie tego kanału, przeklinanie itp. Nie podjęto żadnych działań aby kanał ratunkowy przywrócić a przestępców radiokomunikacyjnych ukarać na celowe narażenie życia ludzkiego.
=== CB kanał 19 (drogowy) ===
Kanał 20 używany jest również na Ukrainie i w Rosji jako kanał wywoławczy. Większość używa modulacji AM, ale można spotkać i nadających w FM lub w "piątkach".
Stacje bazowe zostały w znacznej większości zniszczone (zakończyły działalność) przez wulgarne zachowanie kierowców, nie stosowali się oni do przepisów etyki radiokomunikacyjnej i międzyludzkiej . Na działalność terroryzowania stacji bazowych przez kierowców Państwo nie zareagowało, nie udzielało pomocy, nie zwalczało tego przestępstwa, pozbawiono wielu ludzi łączności bez konsekwencji dla oprawców.
W miejscowości Domaradz w woj. podkarpackim od około 2 lat działa przemiennik CB. Nadawanie w emisji FM na kanale 1 a odbiór na kanale 40. Przemiennik wyzwalany jest nośną na kanale 1 trzymaną przez ok. 10 s. Przez przemiennik przewinęło się mnóstwo CBstów z okolic na podkarpaciu i nie tylko. Aktywacja przemiennika przyczyniła się do powstawania nowych stacji bazowych a także reaktywacji starych, szczególnie w okolicach Rzeszowa.
== Slang używany przez kierowców ==
* ''czajnik, czajnikowanie'' - osoba podsłuchując, podsłuchiwanie
* ''smerfy, misie, miśki'' – [[policja]]nci
| 