ß: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawiłem kilka błędów językowych (np. ma być tę ,,literę", a nie ,,tą literę"), trochę zmieniłem kolejność treści i akapity i dodałem kilka linków.
drobne redakcyjne
Linia 12:
'''ẞ ß''' (escet, {{niem.|Eszett}} lub {{k|de|scharfes S}} „ostre S”) – litera występująca wyłącznie w [[Alfabet niemiecki|alfabecie niemieckim]], z wyjątkiem alfabetu w standardzie szwajcarskim używanym w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[Liechtenstein]]ie. Reprezentuje ona [[Spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna|spółgłoskę szczelinową dziąsłową bezdźwięczną]] (polskie s). Znak ten powstał jako ligatura małych liter '''[[S]]''' i '''[[Z]]''', zapisywanych historycznie jako '''[[Długie s|ſ]]''' i '''[[ʒ]]''' ('''ſʒ'''), co stanowi źródło nazwy ''Es-Zett''. Litera nazywana jest też ''Scharfes-S'', gdyż jest czytana zawsze tak jak polskie ''s'', zaś litera S w niemieckim może być wymawiana na trzy sposoby: jak polskie ''s'' (wa'''s'''), ''z'' ('''s'''ein) lub ''sz'' ('''S'''tunde). Litera ß występuje zawsze w środku lub na końcu wyrazu.
 
Litera ß jest wymawiana w identyczny sposób jak dwuznak ''ss'' (''doppel S''). Po reformie ortograficznej z 1996 r. ''ß'' używa się wyłącznie po [[dyftong]]ach i długich [[samogłoska]]ch, a w pozostałych przypadkach zapisywane jest ''ss''. Nie dotyczy to wersji alfabetu stosowanej w Szwajcarii i Liechtensteinie, gdzie zawsze używa się ''ss'', a ''ß'' nie funkcjonuje w ogóle. Ponadto zastępowanie ß przez ''ss'' jest obowiązkowe, gdy czcionka nie zawiera tego znaku. Dwuznaku ''ss'' zamiast ''ß'' używa się też często, gdy słowo go zawierające zapisywane jest dużymi literami, ponieważ escet funkcjonuje zasadniczo jako minuskuła, gdyż nie znajduje się na początku żadnego słowa. Zastępowanie ''ß'' majuskułą ''SS'' powoduje problem, gdyż w m.in. nazwach własnych (szczególnie nazwiskach) przekształcając wielkie litery ''SS'' w małe nie wiadomo, czy w ich miejscu stoi ''ß'' czy ''ss''. Stąd pojawiły się postulaty stworzenia majuskuły escetu ('''ẞ'''), która ostatecznie została oficjalnie uznana przez [[Rada Ortografii Niemieckiej|Radę Ortografii Niemieckiej]] na końcu 2016 r.<ref>[http://www.rechtschreibrat.com/DOX/rfdr_Bericht_2011-2016.pdf rfdr_Bericht_2011]</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Germany's century-long debate over a missing letter in its alphabet - Quartz |data dostępu = 2018-09-13 |opublikowany = qz.com |url = https://qz.com/1033265/germanys-century-long-debate-over-a-missing-letter-in-its-alphabet |język = en}}</ref> Zatem, zamiast zastępować ''ß'' przez ''SS'' (historycznie stosowano również formę ''SZ'') w zapisie słowa wielkimi literami, można użyć ''ẞ''. niedozwoloneNiedozwolone jest zatemtakże użycie wielkiej litery [[B]], podobnej do escetu kształtem.
 
W [[Porządek alfabetyczny|porządku alfabetycznym]] ß jest równoznaczne z ''ss''.