Icchak Rubin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
m data śmierci, uzupełnienia
Linia 1:
'''Icchak Rubin''' (ur. jako '''Henryk Rubin''' w31 marca [[1913]] w Rawie Mazowieckiej<ref>{{Cytuj stronę|url=https://alpha.bn.org.pl/search~S5*pol/a?Rubin%2C+Henryk+%281913-+%29.&search_code=a|tytuł=Rubin, Henryk|opublikowany=Katalog Biblioteki Narodowej|data dostępu=2012-12-22}}</ref>, zm. w styczniu 1996 w Kopenhadze<ref>Grzegorz Berendt, ''Henryk Rubin (1913–1996)'', w: ''Słownik biograficzny historyków Uniwersytetu Gdańskiego'' (pod redakcją Eugeniusza Koki, Zbigniewa Opackiego), Gdańsk 2020, s. 428–444.</ref>) – polski [[Historia|historyk]] żydowskiego pochodzenia, o stopniu naukowym [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]].
 
== Dzieło życia ==
Jest autorem monografii ''Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją, 1939–1945'', którą napisał jako pracę doktorską i następnie wydał w londyńskim wydawnictwie [[Kontra (wydawnictwo)|Kontra]]. Praca jest uważana za najpoważniejsze opracowanie historii [[Litzmannstadt Ghetto|łódzkiego getta]], w którym zginęła matka Icchaka Rubina<ref>''Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją, 1939–1945'' (Wyd. [[Kontra (wydawnictwo)|Kontra]] 1988); dedykacja</ref>.
 
Jest autorem monografii ''Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją, 1939–1945'', którą napisał jako pracę doktorską (obronioną w grudniu 1963) i następnie po wielu trudnościach wydał w londyńskim wydawnictwie [[Kontra (wydawnictwo)|Kontra]] ćwierć wieku później. Praca jest uważana za najpoważniejsze opracowanie historii [[Litzmannstadt Ghetto|łódzkiego getta]], w którym zginęła matka Icchaka Rubina<ref>''Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją, 1939–1945'' (Wyd. [[Kontra (wydawnictwo)|Kontra]] 1988); dedykacja</ref>.
 
Monografia wzbudziła kontrowersje m.in. z uwagi na przedstawienie w niej w sposób rehabilitujący postaci [[Chaim Rumkowski|Chaima Mordechaja Rumkowskiego]] – przełożonego Starszeństwa Żydów w tym getcie<ref>{{Cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,2254738.html | tytuł = Skrzydła rozpostarł szeroko nad nami| data dostępu = 2019-03-17 | autor = Joanna Szczęsna| opublikowany = wyborcza.pl| praca = | data = 2004-08-27| język =}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/felietony/1531157,1,kat-czy-kat.read | tytuł = Kat czy kat | opublikowany = [[Polityka (tygodnik)|Polityka]] | imię = Ludwik | nazwisko = Stomma | autor link = Ludwik Stomma | data = 2012-10-09}}</ref>. Innym przedmiotem kontrowersji były, pojawiające się w publikacji, zarzuty udziału w zbrodniach na narodzie żydowskim stawiane [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] i innym organizacjom polskiego podziemia niepodległościowego<ref>''Żydzi w Łodzi pod niemiecką okupacją, 1939-1945'' (Wyd Kontra 1988); „Od wydawcy”</ref>.
 
== Życiorys ==
 
Rubin, od 1927 mieszkający z rodzicami w Łodzi, pracował w okresie międzywojennym jako pracownik fizyczny i działał w [[Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej|Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej]] (pseudonim "Jakub"), był za działalność komunistyczną więziony w Łodzi, Łęczycy i Białymstoku, a po nieudanej próbie dotarcia do hiszpańskich oddziałów republikańskich – w Berezie Kartuskiej. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się na ziemiach wschodnich II RP, a potem na przedwojennym terenie ZSRR, przyjmując obywatelstwo radzieckie. Pracując jako krawiec w spółdzielni pracy, ukończył szkołę średnią w Proskurowie, a potem uczył się w seminarium nauczycielskim w Kamieńcu Podolskim. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej został wcielony do Armii Czerwonej, ale niebawem zwolniony jako były obywatel Polski, po kilkuletnim pobycie w Uzbekistanie wstąpił w 1944 do armii Berlinga. Był m.in. oficerem politycznym, szybko awansował (1947 major, 1948 podpułkownik). W 1946 ukończył Oficerską Szkołę Służby Szyfrowo-Sztabowej, od 1949 służył w Marynarce Wojennej w randze komandora porucznika, jako szef Oddziału Łączności Specjalnej Sztabu Głównego Marynarki Wojennej. W lutym 1953 został zwolniony z Marynarki w atmosferze podejrzeń kierowanych wobec oficerów pochodzenia żydowskiego. Podjął pracę w Wydawnictwie Komunikacyjnym w Gdyni, a w 1955 w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, gdzie prowadził zajęcia z ekonomii politycznej. W latach 1955–1959 odbył na uczelni gdańskiej studia historyczne pod kierunkiem prof. [[Witold Łukaszewicz|Witolda Łukaszewicza]], co umożliwiło mu zatrudnienie w kierowanej przez Łukaszewicza Katedrze Historii Polski i Powszechnej XIX i XX wieku oraz przygotowanie wspomnianej wyżej dysertacji. Interwencje polityczne, a także inne kontrowersje wokół osoby autora (w tym działania Służby Bezpieczeństwa) doprowadziły do decyzji Ministerstwa Oświaty z lutego 1964, zawieszającej uchwałę Rady Wydziału o nadaniu Rubinowi stopnia doktora. W 1966 został usunięty z PZPR (był członkiem PPR od 1945), przez krótki czas został też zawieszony dyscyplinarnie, wreszcie postanowiono nie przedłużać mu jesienią 1966 okresu zatrudnienia. Odwołania Rubina pozostawały bezskuteczne, co szczególnie dotkliwie dało się zauważyć wobec żądania resortu, by dysertację dopracować zgodnie z zaleceniami nowych recenzentów, a jedna z tych recenzji – autorstwa prof. [[Henryk Jabłoński|Henryka Jabłońskiego]] – nie została w ogóle kandydatowi udostępniona. W tej sytuacji Rubin wyjechał do Izraela, gdzie pracował w Domu Diaspory Uniwersytetu w Tel Awiwie, ale bez szans na dłuższe zatrudnienie – przeniósł się z kolei do Kopenhagi. Współpracował tam z instytucjami historycznymi Danii, Niemiec i Izraela, w 1988 udało mu się też finalnie, przy współpracy z [[Nina Karsov|Niną Karsov]] z Londynu, doprowadzić do wydania książkowego doktoratu<ref>G. Berendt, ''Henryk Rubin...'', dz. cyt., passim.</ref>.
 
== Publikacje ==
Linia 17 ⟶ 23:
[[Kategoria:Polscy historycy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1913]]
[[Kategoria:Zmarli w 1996]]