Samnici: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
linki zewnętrzne, poprawa linków, źródła/przypisy, ilustracje, szablony, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Samnite soldiers from a tomb frieze in Nola 4th century BCE.jpg|thumb|240px|Wojownicy samniccy na [[fresk]]u odnalezionym w grobowcu w [[Nola|Noli]], IV wiek p.n.e.]]
{{dopracować|więcej przypisów|data=2015-01}}
[[Plik:Ancient Samnium.png|thumb|240px|Mapa Samnium]]
'''Samnici''', [[łacina|łacińskie]] ''Samnites'', [[język oskijski|oskijskie]] ''Safinim'' – jeden z ludów italskich zamieszkujących ''Samnium'', część środkowej [[Italia (kraina historyczna)|Italii]], leżącą na wschód od [[Lacjum]]. W okresie walk o panowanie nad Italią w [[IV wiek p.n.e.|IV wieku p.n.e.]] utworzyli [[Związek Samnicki]], który obejmował większy obszar niż podporządkowany [[Starożytny Rzym|Rzymowi]] [[Związek Latyński]]. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech [[wojny samnickie|wojen samnickich]], z których, mimo [[Bitwa pod Caudium|wielu zwycięstw]], Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi, uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin ''Samnita'' i ''[[gladiator]]'' znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów<ref>Michael Grant, ''Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum'', PIW, Warszawa 1986, s. 75</ref>.
'''Samnici''' ([[Łacina|łac.]] ''Samnites'') – jeden z [[Pierwotne ludy Italii|ludów italskich]] z grupy [[Oskowie|osko]]-[[Umbrowie|umbryjskiej]], zamieszkujący środkową i południową część [[Apeniny|Apeninów]] (Samnium), tworzący luźną federację o charakterze [[Siły zbrojne|wojskowym]]<ref>Nowa encyklopedia powszechna PWN, tom 5 (P-S), Warszawa 1996, s. 713.</ref>. Głównym miastem Samnitów było Maleventum, przemianowane później przez Rzymian na [[Benewent]].
 
'''Samnici''',W [[łacina|łacińskie]]okresie ''Samnites'',walk [[języko oskijski|oskijskie]]panowanie ''Safinim'' – jeden z ludów italskich zamieszkujących ''Samnium'', część środkowejnad [[Italia (kraina historyczna)|ItaliiItalią]], leżącą na wschód od [[Lacjum]]. W okresie walk o panowanie nad Italią w [[IV wiek p.n.e.|IV wieku p.n.e.]] utworzyli [[Związek Samnicki]], który obejmował większy obszar niż podporządkowany [[StarożytnyZwiązek Rzym|RzymowiLatyński]] podporządkowany [[ZwiązekRepublika Latyńskirzymska|Rzymowi]]. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech [[wojnyWojny samnickie|wojen samnickich]], z których, mimo wielu zwycięstw (między innymi w [[Bitwa pod Caudium|wielubitwie]] zwycięstww [[Wąwóz Kaudyński|Wąwozie Kaudyńskim]]), Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi, {{Fakt|uzyskując ograniczone [[Obywatele rzymscy|obywatelstwo]], bez prawa głosu|data=2021-08}}. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin ''Samnita'' i ''[[gladiator]]'' znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów<ref>Michael Grant,: ''Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum'', PIW, Warszawa 1986, s. 75.</ref>.
Głównym miastem Samnitów było ''Malventum'', przemianowane później przez Rzymian na [[Benewent]].
 
{{Fakt|Korzystając z nadarzających się okazji, Samnici wielokrotnie buntowali się przeciw władzy Rzymu – podczas walk z [[Pyrrus]]em, [[Hannibal]]em i w [[Wojna Rzymu ze sprzymierzeńcami|wojnie sprzymierzeńców]] w latach [[9091–88 p.n.e.|90]]–[[89 p.n.e.]] Ostatnie powstanie Samnitów miało miejsce podczas wojny domowej w Rzymie między [[Sulla|Sullą]] a [[Gajusz Mariusz|Gajuszem Mariuszem]]. Pokonani przez Sullę podw Rzymem[[Bitwa przy Bramie Kollińskiej|bitwie przy Bramie Kollińskiej]] w [[82 p.n.e.]] zostali okrutnie potraktowani – jeńców wymordowano, a do Samnium wysłano ekspedycję karną. Zniszczyła ona kraj tak, że nie powrócił już do pierwotnego stanu, zaś mieszkańców sprzedano w niewolę|data=2021-08}}.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
[[Kategoria:Ludy starożytnej Italii]]
{{Commonscat|Samnites}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.sanniti.it/ | tytuł = Strona internetowa poświęcona Samnitom | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = | rok = | miesiąc = | praca = | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = it en | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2021-08-30}}
 
[[Kategoria:Ludy starożytnej Italii]]
[[en:Sabellians]]
[[zh:萨贝利人]]