Transwestytyzm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Czyz1 (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
poprawa przek., WP:SK, WP:NAC, kolejność informacji, styl, -niezrozumiałe zdanie
Linia 23:
 
== Terminologia ==
Choć termin ten został ukuty dopiero w 1910 roku, zjawisko toTranswestytyzm nie jest nowenowym zjawiskiem. Mówiono o tymnim jeszcze w hebrajskiej [[Biblia|Biblii]]<ref>{{Cytuj |autor = Anil Aggrawal |tytuł = References to the paraphilias and sexual crimes in the Bible |czasopismo = Journal of Forensic and Legal Medicine |data = 2009-4 |data dostępu = 2019-06-07 |issn = 1878-7487 |wolumin = 16 |numer = 3 |s = 109–114 |doi = 10.1016/j.jflm.2008.07.006 |pmid = 19239958}}</ref>. WyrażenieSam totermin zmieniłozmieniał swoje znaczenie od czasu jego powstania i jest nadal używaneużywany w różnych aspektachkontekstach.
 
Słowo transwestyta„transwestyta” powstało w 1910 roku z inicjatywy niemieckiego [[Seksuologia|seksuologseksuologa]]<nowiki/>a, doktora [[Magnus Hirschfeld|Magnusa Hirschfelda]]<ref>{{Cytuj |autor = Hirschfeld, Magnus, 1868-1935. |tytuł = Transvestites : the erotic drive to cross-dress |data = 1991 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 0879756659 |miejsce = Buffalo, N.Y. |wydawca = Prometheus Books |oclc = 22812111}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Hirschfeld, Magnus, 1868-1935, |tytuł = Die Transvestiten : ein Untersuchung über den erotischen Verkleidungstrieb : mit umfangreichem casuistischen und historischen Material |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780366808038 |miejsce = London |oclc = 1076512715}}</ref>. Używał go do opisywania osób, które zwyczajowo i dobrowolnie nosiły ubrania przeciwnejinnej płci. Grupa transwestytów Hirschfelda składała się z mężczyzn i kobiet o orientacji heteroseksualnej, homoseksualnej, biseksualnej i aseksualnej<ref>{{Cytuj |autor = Magnus Hirschfeld |tytuł = Geschlechtsverirrungen |data = 1950 |wydawca = Konstanz, Pfister, |url = https://www.amazon.de/Geschlechtsverirrungen-Magnus-Hirschfeld/dp/B00CMY8FY0 |język = de}}</ref>. Havelock Ellis, świadomy badań Hirschfelda nad transwestyzmem, ale nie zgadzając się z jego terminologią, w 1913 r. zaproponował termin inwersja seksualno-estetyczna ({{Ang.|sexo-aesthetic inversion}}), aby opisać to zjawisko. W 1920 r. wymyślił termin eonizm, który wywodzi się od nazwy postaci historycznej [[Charles d'Eon]], który wykazywał skłonności transwestytyczne. Ellis tłumaczył:<ref>{{Cytuj |autor = Ellis, Havelock, 1859-1939. |tytuł = Psychology of sex : a manual for students |data = [2010] |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781443735322 |miejsce = Milton Keynes, UK |wydawca = Lighting Source |oclc = 610201643}}</ref><blockquote>''"Od strony psychicznej, jak ja to widzę, Eonista ucieleśnia w skrajnym stopniu estetyczną postawę naśladowania i identyfikacji z obiektem podziwianym. To normalne, że mężczyzna utożsamia się z kobietą, którą kocha. Eonista niesie tę identyfikację zbyt daleko, pobudzany przez wrażliwy i kobiecy element w sobie samym, który kojarzy się z raczej wadliwą męską seksualnością, co może mieć podłoże neurotyczne."''</blockquote>
Anglosaskie pojęcie ''[[Cross-dressing|crossdresser]]'' w dużej mierze zastąpiło łacińskie określenie ''transwestyta''. Obecnie termin ten jest często uważany za przestarzały i uwłaczający, a termin ''crossdresser'' jest używany jako bardziej stosowny zamiennik<ref name=":0">{{Cytuj |autor = August, Gerri,, Kennedy, Megan S.,, Newman, Barbara M., |tytuł = Safe spaces : making schools and communities welcoming to LGBT youth |data = 2012 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780313393686 |miejsce = Santa Barbara, Calif. |wydawca = Praeger |s = 142 |oclc = 721891553 |url = https://books.google.pl/books?id=ZkxjSnI2e0UC&pg=PA142&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |cytat = "Cross-dresser/cross-dressing. (1) The most neutral word to describe a person who dresses, at least partially or part of the time, and for any number of reasons, in clothing associated with another gender within a particular society. Carries no implications of 'usual' gender appearance, or sexual orientation. Has replaced transvestite, which is outdated, problematic, and generally offensive since it was historically used to diagnose medical/mental health disorders."}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Capuzza, Jamie C.,, Spencer, Leland G., |tytuł = Transgender communication studies : histories, trends, and trajectories |data = 2015--02 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781498500067 |miejsce = Lanham, Maryland |s = 174 |oclc = 903489384 |url = https://books.google.pl/books?id=A1emBgAAQBAJ&pg=PA174&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |cytat = Eventually, the transvestite label fell out of favor because it was deemed to be derogatory; cross-dresser has emerged as a more suitable replacement ([[GLAAD]], 2014b).}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Zastrow, Charles, |tytuł = Introduction to social work and social welfare : empowering people |data = |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781305388338 |wydanie = Twelfth edition |miejsce = Boston, MA |s = 239 |oclc = 967750115 |cytat = "It should be noted the term transvestite is often considered an offensive term."}}</ref>. Jest to spowodowane tym, że termin transwestyta był historycznie używany do diagnozowania zaburzeń medycznych, w tym zaburzeń zdrowia psychicznego, a transwestytyzm był postrzegany jako zaburzenie, natomiast termin cross-dresser został ukuty przez środowisko transgenderowe<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = August, Gerri,, Kennedy, Megan S.,, Newman, Barbara M., |tytuł = Safe spaces : making schools and communities welcoming to LGBT youth |data = 2012 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780313393686 |miejsce = Santa Barbara, Calif. |wydawca = Praeger |s = 568 |oclc = 721891553}}</ref>. Niekiedy jednak pojęcie transwestyta jest postrzegane jako bardziej odpowiednie dla członków wspólnoty transseksualnej w miejsce tych spoza wspólnoty transseksualnej, a część z nich ponownie przywłaszczyła sobie to słowo<ref>{{Cytuj |autor = Castañeda, Laura, 1963-, Campbell, Shannon B., Casta๑eda, Laura, 1963- |tytuł = News and sexuality : media portraits of diversity |data = 2006 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 1412909988 |miejsce = Thousand Oaks, Calif. |wydawca = Sage Publications |oclc = 59881923}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Richards, Christina. |tytuł = Sexuality and Gender for Mental Health Professionals : a Practical Guide. |data = 2013 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 0857028421 |miejsce = Los Angeles |wydawca = SAGE Publications Ltd |s = 162 |oclc = 881364888}}</ref>.
 
[[Havelock Ellis]], świadomy badań Hirschfelda nad transwestyzmem, ale nie zgadzając się z jego terminologią, w 1913 r. zaproponował termin „inwersja seksualno-estetyczna” ({{Ang.|sexo-aesthetic inversion}}). W 1920 r. wymyślił termin „eonizm”, który wywodzi się od nazwiska [[Charles d'Eon|Charles'a d'Eon]], który wykazywał skłonności transwestytyczne. Ellis tłumaczył<ref>{{Cytuj |autor = Ellis, Havelock, 1859-1939. |tytuł = Psychology of sex : a manual for students |data = [2010] |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781443735322 |miejsce = Milton Keynes, UK |wydawca = Lighting Source |oclc = 610201643}}</ref>:<blockquote>''Od strony psychicznej, jak ja to widzę, Eonista ucieleśnia w skrajnym stopniu estetyczną postawę naśladowania i identyfikacji z obiektem podziwianym. To normalne, że mężczyzna utożsamia się z kobietą, którą kocha. Eonista niesie tę identyfikację zbyt daleko, pobudzany przez wrażliwy i kobiecy element w sobie samym, który kojarzy się z raczej wadliwą męską seksualnością, co może mieć podłoże neurotyczne.''</blockquote>
=== Pochodzenie terminu ===
 
Słowo transwestyta powstało w 1910 roku z inicjatywy niemieckiego [[Seksuologia|seksuolog]]<nowiki/>a, doktora [[Magnus Hirschfeld|Magnusa Hirschfelda]]<ref>{{Cytuj |autor = Hirschfeld, Magnus, 1868-1935. |tytuł = Transvestites : the erotic drive to cross-dress |data = 1991 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 0879756659 |miejsce = Buffalo, N.Y. |wydawca = Prometheus Books |oclc = 22812111}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Hirschfeld, Magnus, 1868-1935, |tytuł = Die Transvestiten : ein Untersuchung über den erotischen Verkleidungstrieb : mit umfangreichem casuistischen und historischen Material |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780366808038 |miejsce = London |oclc = 1076512715}}</ref>. Używał go do opisywania osób, które zwyczajowo i dobrowolnie nosiły ubrania przeciwnej płci. Grupa transwestytów Hirschfelda składała się z mężczyzn i kobiet o orientacji heteroseksualnej, homoseksualnej, biseksualnej i aseksualnej<ref>{{Cytuj |autor = Magnus Hirschfeld |tytuł = Geschlechtsverirrungen |data = 1950 |wydawca = Konstanz, Pfister, |url = https://www.amazon.de/Geschlechtsverirrungen-Magnus-Hirschfeld/dp/B00CMY8FY0 |język = de}}</ref>. Havelock Ellis, świadomy badań Hirschfelda nad transwestyzmem, ale nie zgadzając się z jego terminologią, w 1913 r. zaproponował termin inwersja seksualno-estetyczna ({{Ang.|sexo-aesthetic inversion}}), aby opisać to zjawisko. W 1920 r. wymyślił termin eonizm, który wywodzi się od nazwy postaci historycznej [[Charles d'Eon]], który wykazywał skłonności transwestytyczne. Ellis tłumaczył:<ref>{{Cytuj |autor = Ellis, Havelock, 1859-1939. |tytuł = Psychology of sex : a manual for students |data = [2010] |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781443735322 |miejsce = Milton Keynes, UK |wydawca = Lighting Source |oclc = 610201643}}</ref><blockquote>''"Od strony psychicznej, jak ja to widzę, Eonista ucieleśnia w skrajnym stopniu estetyczną postawę naśladowania i identyfikacji z obiektem podziwianym. To normalne, że mężczyzna utożsamia się z kobietą, którą kocha. Eonista niesie tę identyfikację zbyt daleko, pobudzany przez wrażliwy i kobiecy element w sobie samym, który kojarzy się z raczej wadliwą męską seksualnością, co może mieć podłoże neurotyczne."''</blockquote>
AnglosaskieObecnie pojęcieokreślenie „transwestyta” jest zastępowane angielskim terminem ''[[Cross-dressing|crossdresser]]'' w dużej mierze zastąpiło łacińskie określenie ''transwestyta''. Obecnie terminSłowo ten„transwestyta” jest często uważanyane za przestarzałye i uwłaczającyce, a termin ''crossdresser'' jest używany jako bardziej stosowny zamiennik<ref name=":0">{{Cytuj |autor = August, Gerri,, Kennedy, Megan S.,, Newman, Barbara M., |tytuł = Safe spaces : making schools and communities welcoming to LGBT youth |data = 2012 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780313393686 |miejsce = Santa Barbara, Calif. |wydawca = Praeger |s = 142 |oclc = 721891553 |url = https://books.google.pl/books?id=ZkxjSnI2e0UC&pg=PA142&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |cytat = "Cross-dresser/cross-dressing. (1) The most neutral word to describe a person who dresses, at least partially or part of the time, and for any number of reasons, in clothing associated with another gender within a particular society. Carries no implications of 'usual' gender appearance, or sexual orientation. Has replaced transvestite, which is outdated, problematic, and generally offensive since it was historically used to diagnose medical/mental health disorders."}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Capuzza, Jamie C.,, Spencer, Leland G., |tytuł = Transgender communication studies : histories, trends, and trajectories |data = 2015--02 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781498500067 |miejsce = Lanham, Maryland |s = 174 |oclc = 903489384 |url = https://books.google.pl/books?id=A1emBgAAQBAJ&pg=PA174&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |cytat = Eventually, the transvestite label fell out of favor because it was deemed to be derogatory; cross-dresser has emerged as a more suitable replacement ([[GLAAD]], 2014b).}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Zastrow, Charles, |tytuł = Introduction to social work and social welfare : empowering people |data = |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9781305388338 |wydanie = Twelfth edition |miejsce = Boston, MA |s = 239 |oclc = 967750115 |cytat = "It should be noted the term transvestite is often considered an offensive term."}}</ref>. Jest to spowodowane tym, że termin transwestyta„transwestyta” był historycznie używany do diagnozowania zaburzeń medycznych, w tym zaburzeń zdrowia psychicznego, a transwestytyzm był postrzegany jako zaburzenie,. natomiastZ kolei termin cross-dresser''crossdresser'' został ukuty przez środowisko [[Transpłciowość|transgenderowe]]<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = August, Gerri,, Kennedy, Megan S.,, Newman, Barbara M., |tytuł = Safe spaces : making schools and communities welcoming to LGBT youth |data = 2012 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 9780313393686 |miejsce = Santa Barbara, Calif. |wydawca = Praeger |s = 568 |oclc = 721891553}}</ref>. Niekiedy jednak pojęcietermin ''transwestyta'' jest postrzeganepostrzegany jako bardziej odpowiednieodpowiedni dla członków wspólnoty transseksualnej w miejsce tych spoza wspólnoty transseksualnej, a część z nich ponownie przywłaszczyła sobie to słowo<ref>{{Cytuj |autor = Castañeda, Laura, 1963-, Campbell, Shannon B., Casta๑eda, Laura, 1963- |tytuł = News and sexuality : media portraits of diversity |data = 2006 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 1412909988 |miejsce = Thousand Oaks, Calif. |wydawca = Sage Publications |oclc = 59881923}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Richards, Christina. |tytuł = Sexuality and Gender for Mental Health Professionals : a Practical Guide. |data = 2013 |data dostępu = 2019-06-07 |isbn = 0857028421 |miejsce = Los Angeles |wydawca = SAGE Publications Ltd |s = 162 |oclc = 881364888}}</ref>.
 
== Klasyfikacja medyczna ==
Linia 60 ⟶ 61:
* [[drag king]]
* [[drag queen]]
* [[Androgynia (psychologia)|androgynia]]
* [[transfobia]]
* [[transgenderyzmtranspłciowość]]
* [[gender]]