Dynastia Qing: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Po otwarciu archiwów: drobne redakcyjne
Linia 35:
 
=== Po otwarciu archiwów ===
Przełomowe znaczenie dla badań historyków miało otwarcie, wcześniej utajnionych a bardzo dobrze zachowanych, cesarskich archiwów z czasów dynastii Qing. Władze w [[Tajpej]] zdecydowały się odtajnić archiwa w latach 70. XX wieku. Na początku lat 80. XX wieku otwarto archiwa przechowywane w [[Pekin]]ie. Dużą część dokumentów stanowiły zapisy historyczne zwane ''[[Mǎnzhōu shílù]]'' (滿洲實錄) i ''[[Dà Qīng lǐ cháo shílù]]'' (大清歷朝實錄){{odn|Rowe|2009| s = 4}}. Szczególną uwagę badaczy wzbudziły dokumenty pochodzące z nieformalnego, tajnego ośrodka decyzyjnego [[Osiem Chorągwi|chorągwi]], Urzędu Finansów Wojskowych{{odn|Fairbank|1996| s = 135–136}}. Podobnie znaczące okazały się protokoły innego tajnego organu mandżurskiej władzy, Departamentu Cesarskiego Dworu, który pełnił rolę nieformalnegopozaprawnego ośrodka decyzyjnegorządu, kierującego pracą ministerstw{{odn|Fairbank|1996| s = 134}}. Po tym Departamencie pozostało bardzo obszerne archiwum, zawierające głównie tajne informacje, przeznaczone dla władców Qing{{odn|Fairbank|1996| s = 136}}. Reakcje uczonych, którzy jako pierwsi zobaczyli utajnione dotąd dokumenty cesarskie, wskazywały że całą historię panowania Qingdynastii mandżurskiej będzie trzeba napisać na nowo. Otwarcie archiwów i ich sensacyjna zawartość, wywołały olbrzymie zainteresowanie społeczne w samych Chinach, jak i wśród [[Diaspora chińska|chińskiej społeczności]] na całym świecie{{odn|Rowe|2009| s = 4}}.
 
Badania archiwów doprowadziły do zasadniczego odrzucenia dotychczasowego obrazu rządów dynastii mandżurskiej{{odn|Mühlhahn|2019| s = 621}}. Chociaż Chiny nigdy w swojej imperialnej historii nie były krajem hermetycznie odizolowanym, to pod rządami Qing wzajemne stosunku między wschodnimi i zachodnimi krańcami wielkich mas lądowych [[Eurazja|Eurazji]] stały się bardziej intensywne, a także bardziej konfliktowe, niż kiedykolwiek w przeszłości{{odn|Rowe|2009| s = 2}}. Władcy dynastii mandżurskiej ponad dwukrotnie powiększyli obszar imperium i ponad trzykrotnie liczbę ludności. Państwo Qing przejęło kontrolę nad szlakami handlowymi w [[Azja Środkowa|Azji Środkowej]] mniej więcej w tym samym czasie, gdy [[Wielka Brytania]] przystąpiła do zdobywania światowych mórz{{odn|Fairbank|1996| s = 138}}. W tym kontekście współcześni badacze krytykują Qing za nadmierne skupienie na polityce opanowywania dróg lądowych Eurazji, przy braku zainteresowania [[Flota|flotą]], handlem morskim i kontaktami z zamorskimi krajami{{odn|Fairbank|1996| s = 135}}.