Słownik języka polskiego (Witold Doroszewski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Słownik języka polskiego PAN |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
Linia 23:
Komitet redakcyjny słownika został powołany przez Komitet do spraw Kultury przy Radzie Ministrów{{r|lek}}. Prace nad słownikiem rozpoczęto w roku 1950<ref name="Kraków">{{Cytuj |autor = Stanisław Urbańczyk |tytuł = Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i użyteczność |wydanie=4 |rozdział=Nowe słowniki |autor r=Bożena Sieradzka-Baziur |wydawca = Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego |miejsce = Kraków |data = 2000 |s = 32–33 |isbn = 83-900829-4-2}}</ref>. Początkowo słownik nosił nazwę „Słownik współczesnego języka polskiego” i pod taką nazwą ukazał się pierwszy tom, jednak po zgłoszonych uwagach, a także ingerencjach natury ideologiczno-politycznej ustalono, że słownik będzie obejmował polszczyznę od XVIII wieku{{r|Kraków}}. Wybór tej cezury był spowodowany konstatacją, że w epoce [[oświecenie (epoka)|oświecenia]] dokonał się przełom w dziejach i umysłowości Polski i Polaków{{r|lek}}. Podczas pracy nad słownikiem korzystano z kartoteki cytatów liczącej ok. 7 milionów kart{{r|lek}}.
Słownik wydany był w 11 tomach (dziesięć plus suplement{{r|Kraków}}) w okresie od 1958 do 1969. Pierwsze tomy wydane zostały przez wydawnictwo [[Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”|Wiedza Powszechna]]. Ponieważ cieszył się niewielkim zainteresowaniem, zmieniono wydawnictwo na [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]]. Słownik języka polskiego PAN pod red. W. Doroszewskiego został przedrukowany przez PWN w 1997 roku. Wydawnictwo sprzedawało poszczególne tomy drogą subskrypcji, a nakład wyniósł ok. 26 tys. egzemplarzy, przy czym nakład poszczególnych tomów był różny i osiągał nawet 30 tys. egz. – liczba mniejsza niż liczba bibliotek w tamtym czasie. Cena pojedynczego tomu była wysoka i wynosiła ok. 200 zł za egzemplarz{{odn|Żmigrodzki|2003|s=158}}. Na podstawie tego słownika przygotowano również krótsze wydania trzytomowe i jednotomowe, w tym ''Mały słownik języka polskiego'' S. Skorupki, H. Auderskiej i Z. Łempickiej{{r|Kraków}}.
Prace nad słownikiem kontrolowała [[cenzura]]. Jej ingerencje dotyczyły nie tyle definicji, ile użytych cytatów lub zastrzeżeń co do źródeł, z których cytaty pochodziły, oraz ich autorów. Słownikowi zarzucano m.in. [[klerykalizm]] i antyradzieckość. W niektórych przypadkach kolegium redakcyjne, a zwłaszcza jego naczelny, musieli odwoływać się do Komitetu Centralnego [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]]. Usunięto m.in. cytaty z [[Jerzy Andrzejewski|Jerzego Andrzejewskiego]], [[Paweł Jasienica|Pawła Jasienicy]] i [[Czesław Miłosz|Czesława Miłosza]]. Wskutek [[autocenzura|autocenzury]] pominięto negatywnie zabarwione, potoczne znaczenie słowa ''bolszewik''{{r|lek}}.
| |||