Wikipedia

Siła ciężkości: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
usunięcie informacji o potoczności – przeczy temu nazwa hasła w encyklopedii
m MalarzBOT: WP:CHECK#64: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 1:
[[Plik:DigtalSpringScale.jpg|thumb|150px|Cyfrowy [[siłomierz]] do pomiaru siły, m.in. siły ciężkości]]
 
'''Siła ciężkości''', '''ciężar'''<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3886656 | tytuł = ciężar | data dostępu = 2021-10-15 }}</ref> – [[Siła wypadkowa|siła wypadkowa]] dwóch sił:
* siły, z jaką Ziemia (lub inne [[ciało niebieskie]]) przyciąga dany obiekt,
* [[siłaSiła odśrodkowa|siły odśrodkowej]] wynikającej z ruchu wokół centrum Ziemi (lub innego ciała niebieskiego)<ref name=ef>Encyklopedia fizyki, PWN 1972, T. 3, s. 315.</ref>.
 
Siła ciężkości nadaje wszystkim swobodnie spadającym ciałom jednakowe przyspieszenie. Wartość tego przyspieszenia określana względem powierzchni Ziemi jest [[Przyspieszenie ziemskie|przyspieszeniem ziemskim]]{{R|ef}}.
 
Jednostką ciężaru w [[układUkład SI|układzie SI]] jest [[niuton]], jednak nadal dozwolone jest używanie [[pozaukładowePozaukładowe jednostki miary|jednostek spoza układu SI]], specjaliści stosują np. [[kilogramKilogram-siła|kilogram-siłę]] (w skrócie kG lub kgf<ref>[http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=177027 (Dz. U. Nr 37, poz. 328, Nr 66, poz. 581, z 2007 r. Nr 90, poz. 597)].</ref>). Ciężar jako siła jest wielkością [[wektor]]ową.
 
Siła odśrodkowa ma największą wartość na równiku i stanowi 1/228 części siły ciężkości. Przy dokładnych pomiarach grawimetrycznych zauważa się niewielkie wahania wartości i kierunku siły ciężkości. Obserwuje się zmiany wywołane przez Księżyc i Słońce, będące synchroniczne z ruchem tych ciał względem punktu pomiaru. Zmiany długookresowe wynikają z ruchu biegunów, zmianami w ruchu obrotowym Ziemi, a zmiany wiekowe pochodzą od procesów zachodzących na powierzchni i wewnątrz Ziemi{{R|ef}}.
 
Pomiarami siły ciężkości na Ziemi zajmuje się [[grawimetria]], odchylenia od teoretycznej wartości siły ciężkości określane jako [[Anomalia siły ciężkości|anomalie siły ciężkości]] umożliwiają badanie struktury Ziemi. Kierunek siły ciężkości wyznacza lokalny [[pionPion (kierunek)|pion]].
 
== Grawitacja ciała niebieskiego ==
Jeżeli [[masaMasa (fizyka)|masa]] sferycznie symetrycznej planety o promieniu <math>r</math> wynosi <math>M,</math> a masa danego ciała <math>m,</math> to wartość ciężaru ciała na powierzchni planety dana jest wzorem (po zaniedbaniu siły odśrodkowej):
: <math>F_g = G\frac{M\cdot m}{r^2},</math>
 
gdzie <math>G</math> jest [[stałaStała grawitacji|stałą grawitacji]].
 
Zwykle wielkość:
: <math>G\frac{M}{r^2}</math>
 
nazywa się [[przyspieszeniePrzyspieszenie grawitacyjne|przyspieszeniem grawitacyjnym]] na powierzchni planety i oznacza przez <math>g,</math> co prowadzi do wzoru łączącego masę ciała z jego ciężarem:
: <math>F_g = m \cdot g.</math>
 
Oznacza to, że przy ustalonym <math>g</math> ciężar jest [[proporcjonalnośćProporcjonalność prosta|proporcjonalny]] do [[masaMasa (fizyka)|masy]] ciała.
 
Dla [[Ziemia|Ziemi]] <math>g</math> ≈ 9,81 m/s². W przypadku [[Księżyc]]a: <math>g_K</math> ≈ 1,62 m/s², co oznacza, że ciężar każdego ciała jest tam około sześciokrotnie mniejszy niż na Ziemi.
Linia 33:
== Zobacz też ==
{{wikisłownik|ciężar}}
* [[masaMasa (fizyka)|masa]]
* [[waga (ujednoznacznienie)]]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Siła_ciężkości”