Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m usunięcie powiadomienia o propozycji CzyWiesza (Wikiprojekt:Czy wiesz/ekspozycje/2021-05-07) |
m →Opis |
||
Linia 39:
== Opis ==
Mencwel w książce opisuje trend tzw. [[Betonoza|betonozy]], czyli [[Rewitalizacja|rewitalizacji]] miast poprzez usuwanie z przestrzeni publicznej [[Zieleń miejska|zieleni]] i zastępowanie jej [[beton]]em. Uznaje, że betonowanie parków i skwerów niesłusznie uznawane jest w świadomości polityków i urzędników za przejaw nowoczesności<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Ewa Jankowska |tytuł = 'Nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której każdy będzie miał mieszkanie, ale nie będzie gdzie wyjść na spacer' |data = 2020 |data dostępu = 2021-04-05 |opublikowany = gazeta.pl |url = https://web.archive.org/web/20210405104831/https://weekend.gazeta.pl/weekend/1,177333,26400075,nie-mozemy-doprowadzic-do-sytuacji-w-ktorej-kazdy-bedzie-mial.html}}</ref> (tzw. modernizacja zacofania)<ref name=":2" />. Dyktowane jest także podporządkowywaniem przestrzeni miejskiej ruchowi samochodowemu<ref name=":3">{{Cytuj |autor = Marek Szymaniak |tytuł = Betonoza trawi polskie miasta. Bez drzew, wyłożone kostką Bauma, w upały stają się rozgrzaną patelnią |data = 2020-10-25 |data dostępu = 2021-04-06 |opublikowany = Magazyn Spider's Web+ |url = https://web.archive.org/web/20201101002618/https://spidersweb.pl/plus/2020/10/betonoza-trawi-polskie-miasta-bez-drzew-wylozone-kostka-bauma-w-upaly-staja-sie-rozgrzana-patelnia}}</ref><ref name=":5" /> poprzez wyznaczanie nowych pasów jezdni i miejsc parkingowych (tzw. samochodoza)<ref name=":2" />. Betonozie ma sprzyjać także prywatyzacja istotnych segmentów infrastruktury miejskiej (np. [[SPEC (przedsiębiorstwo)|SPEC]] w Warszawie)<ref name=":2" />. Ma to często dziać się w interesie deweloperów<ref name=":1">{{Cytuj |autor = [[Patryk Słowik]] |tytuł = Mencwel: Przez lata to, co nazywano w Polsce rewitalizacją, było odbieraniem życia [WYWIAD] |data = 2020-11-29 |data dostępu = 2021-04-05 |opublikowany = biznes.gazetaprawna.pl |url = https://web.archive.org/web/20210118140711/https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1497546,mencwel-betonoza-wywiad-rewitalizacja-miasta.html}}</ref>. W książce dowodzi, że wycinania dorosłych drzew nie da się zastąpić poprzez nasadzenia zastępcze. Krytycznie odnosi się także do wycinania chorych drzew<ref name=":0" />. Analogiczne problemy mają dotyczyć betonowania [[Koryto rzeki|koryt rzek]], zasypywania lub chowania pod ziemię miejskich strumieni, [[Melioracja|
Mencwel w publikacji odchodzi od nadmiernego [[aktywizm]]u<ref>{{Cytuj |autor = Wojciech Szot |tytuł = [RECENZJA] Jan Mencwel, "Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta" |data = 2021-01-18 |data dostępu = 2021-04-05 |opublikowany = zdaniemszota.pl |url = https://web.archive.org/web/20210405105555/https://zdaniemszota.pl/3739-recenzja-jan-mencwel-betonoza-jak-sie-niszczy-polskie-miasta}}</ref> oraz argumentacji stricte ekologicznej, skupiając się w większym stopniu na ekonomicznych (odwołując się m.in. do metodologii wyceny drzew [[Halina Szczepanowska|Haliny Szczepanowskiej]])<ref name=":5">{{Cytuj |autor = Grzegorz Przepiórka |tytuł = Rozbetonowywanie |data = 2020-10-15 |data dostępu = 2021-04-05 |opublikowany = przekroj.pl |url = https://web.archive.org/web/20201025031504/https://przekroj.pl/spoleczenstwo/rozbetonowywanie-grzegorz-przepiorka}}</ref>, zdrowotnych i estetycznych zaletach obecności zieleni w miastach<ref name=":0" /><ref name=":3" />. Zwraca uwagę, że drzewa poza wytwarzaniem [[tlen]]u pomagają utrzymać niższą temperaturę w miastach w trakcie upałów, łagodzą skutki takich zjawisk jak [[Powódź|powodzie]] i [[Susza|susze]]<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Sawczuk |tytuł = Mencwel: Skończmy z betonozą! |data = 2019-08-06 |data dostępu = 2021-04-05 |opublikowany = Kultura Liberalna |url = https://web.archive.org/web/20190811202158/https://kulturaliberalna.pl/2019/08/06/jan-mencwel-betonoza-wywiad-tomasz-sawczuk/}}</ref>. Wskazuje, że wycinanie drzew często stanowi przejaw walki ze skutkami problemów, a nie ich przyczynami (np. wypadków drogowych). Betonowanie zdaniem autora ma się odbywać wbrew oczekiwaniom społecznym<ref name=":1" />, co znajduje wyraz w oddolnych inicjatywach sprzeciwiających się betonozie<ref>{{Cytuj |autor = Kinga Dawidowicz |tytuł = Gra kolorów |data = 2021-02-01 |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = Miesięcznik Znak |url = https://web.archive.org/web/20210415113828/https://www.miesiecznik.znak.com.pl/gra-kolorow/}}</ref>. Mencwel nie ogranicza się do krytyki; przedstawia także poradnik, jak aktywnie walczyć o drzewa oraz możliwe pozytywne rozwiązania, np. uznanie zieleni za pełnowartościową infrastrukturę, na równi z wodnokanalizacyjną czy energetyczną, rekomunalizację sieci przesyłowych, wycenianie drzew i nałożenie na deweloperów obowiązku płacenia za wycięte drzewa<ref name=":4">{{Cytuj |autor = [[Michał Nogaś]] |tytuł = [NOGAŚ PO ZIELONEJ STRONIE] "Książki o ekologicznej urbanistyce, które pomogą nam uratować miasta" |data = 2021-02-16 |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,177851,26786932,nogas-po-zielonej-stronie-ksiazki-o-ekologicznej-urbanistyce.html?disableRedirects=true |dostęp = częściowy}}</ref><ref name=":2" />. Twierdzi, że zwiększanie roli zieleni w przestrzeni miejskiej powinno odbywać się zarówno poprzez decyzje polityczne, nacisk społeczny oraz zmiany kulturowe (np. w ramach ruchu [[degrowth]])<ref name=":6" />.
| |||