Roman Rogiński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków |
m drobne redakcyjne, wikizacja |
||
Linia 1:
[[Plik:Wojciech Biechoński i Roman Rogiński.PNG|250px|thumb|right|[[Wojciech Biechoński]] i Roman Rogiński (po prawej) w szkole w [[Cuneo]]]]
[[Plik:Biala-Podlaska-tablica-bohaterow-powstania-styczniowego-08081634.jpg|thumb|250px|Tablica pamiątkowa w [[Biała Podlaska|Białej Podlaskiej]]]]
'''Roman Rogiński''' (ur. [[29 lutego]] [[1840]] roku w Łowickiem – zm. [[15 lutego]] [[1915]]<ref>[[Stefan Kieniewicz]], Roman Rogiński, w: [[Polski Słownik Biograficzny]], t. XXXI/3, 1988, s. 429-430.</ref> roku (20 lutego<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Stanisław Płoski|tytuł=Działania Rogińskiego w powstaniu styczniowym|czasopismo=Przegląd Historyczno-Wojskowy. 1938 T.10 zeszyt 1|data=|s=25-26|url=http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=124759}}</ref>) w Sieniawie na Ukrainie) – jeden z dowódców [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]], naczelnik wojenny [[Powiat bialski|powiatu bialskiego]]<ref>Organizacja władz powstańczych w roku 1863 [Spis obejmuje Komitet Centralny oraz naczelników wojennych i cywilnych powiatów z województw: mazowieckiego, podlaskiego, lubelskiego, sandomierskiego, krakowskiego, kaliskiego, płockiego, augustowskiego, wileńskiego, kowieńskiego, grodzieńskiego, mińskiego, mohylewskiego, witebskiego, kijowskiego, wołyńskiego, podolskiego oraz z Galicji, Wielkopolski i Prus Zachodnich. AGAD, nr zespołu 245, s. 4.</ref>, [[Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim|zesłaniec syberyjski]].
Był uczniem Polskiej Szkoły Wojskowej we Włoszech. W [[1861]] włączył się w działalność konspiracyjną, brał udział w manifestacjach patriotycznych w stolicy. Był jednym z organizatorów zjazdu w Horodle 1861. Związał się z ruchem [[czerwoni|czerwonych]]. Zorganizował struktury konspiracji w [[Radomsko|Radomsku]] i [[Suchedniów|Suchedniowie]]. W [[1862]] wyjechał do [[Polska Szkoła Wojskowa|Polskiej Szkoły Wojskowej]] w [[Genua|Genui]] później przeniesionej do [[Cuneo]]. Został tam wybrany sekretarzem Towarzystwa Młodzieży. Razem z Wojciechem Biechońskim W [[1862]] [[Komitet Centralny Narodowy]] wyznaczył go na komisarza [[Podlasie|województwa podlaskiego]]. W noc wybuchu powstania bezskutecznie szturmował garnizon rosyjski w [[Biała Podlaska|Białej]]. Zgromadził jednak oddział w sile 1000 ludzi. [[7 lutego]] [[1863]] wziął udział w drugim dniu [[bitwa pod Siemiatyczami|bitwy pod Siemiatyczami]]. Jego oddział został tam pobity, w związku z czym wycofał się w głąb woj. grodzieńskiego, na [[Litwa|Litwę]]. Po serii potyczek z Rosjanami, jego 150 osobowy szczątkowy oddział poddał się [[3 marca]] [[1863]] w [[Turów (województwo lubelskie)|Turowie]]. Tu został pochwycony przez chłopów i przekazany władzom rosyjskim.
Wojskowy sąd polowy skazał Rogińskiego 23
Na Syberii Rogiński poślubił Ludwikę Neumanównę (Neymonównę), nauczycielkę, z którą miał syna Wacława i córkę Halinę Joannę<ref>{{Cytuj|autor=nina.gov.pl|tytuł=Roman Rogiński|data dostępu=2017-11-20|opublikowany=www.ipsb.nina.gov.pl|url=http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/roman-roginski|język=pl}}</ref>.
Po powrocie
Według historyka prof. [[Stanisław Płoski|Stanisława Płoskiego]] Roman Rogiński należał do najwybitniejszych dowódców powstania styczniowego. Wykazywał on wszystkie te cechy, które powinien posiadać dowódca w wojnie partyzanckiej: odwagę, energię, inicjatywę, ruchliwość i odporność psychiczną na niepowodzenia. W ciągu czterdziestodniowej swojej kampanii (od 23 stycznia do 3 marca) robi około 900 kilometrów, z czego około 750 przypada na okres 24 dni (8 lutego do 3 marca), angażując pod koniec w pościgu za sobą nawet dwudziestokrotnie liczniejsze siły rosyjskie. Marszałek [[Józef Piłsudski]] w ''Zarysie historii militarnej powstania styczniowego'' pisze o Rogińskim:
Roman Rogiński jest autorem wspomnień pt.:
[[File:Marszruta Romana Rogińskiego.jpg|600 px|center|thumb|Mapa pokazująca przebieg poruszania się oddziału Romana Rogińskiego w czasie trwania powstania styczniowego w 1863. Autor: Stanisław Płoski (1938)]]
Linia 21:
== Linki zewnętrzne ==
* ''[https://polona.pl/item/z-pamietnika-romana-1859-1863,ODk3NjUwMjg Z pamiętnika Romana
{{Kontrola autorytatywna}}
|