Cerkiew Świętej Trójcy w Tarnogrodzie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zmiana ilustracji
usunąłem zdublowaną ilustrację
Linia 105:
W 1921 starostwo biłgorajskie planowało otwarcie w [[Powiat biłgorajski|powiecie biłgorajskim]] (zamieszkiwanym przez 16&nbsp;714 osób wyznania prawosławnego, tj. 18,4% ogółu mieszkańców) trzech cerkwi, w tym także świątyni w Tarnogrodzie<ref name="lub"/><ref group="uwaga">Oraz [[Kościół św. Andrzeja Boboli w Babicach|cerkwi w Babicach]] i [[Cerkiew św. Michała Archanioła w Kulnie|Kulnie]]. Por. {{Cytuj stronę |url = http://lublin.cerkiew.pl/parafie.php?id_n=25&id=223&type=history |tytuł = Historia: Tarnogród – św. Trójcy |data dostępu = 2013-01-11 |opublikowany = lublin.cerkiew.pl |język = pl}}</ref>. Cerkiew w Tarnogrodzie miała służyć parafii liczącej 5764 osoby<ref name="lub"/>; wszystkie cerkwie znajdujące się we wsiach wokół miasta zostały zamknięte<ref>{{Cytuj książkę |autor = red. Szczygieł R. |tytuł = Dzieje Tarnogrodu |wydawca = Urząd Miasta i Gminy w Tarnogrodzie |miejsce = Tarnogród |rok = 2006 |strony = 240}}</ref>. Od 1923 cerkiew była siedzibą dekanatu biłgorajskiego (w samym [[Biłgoraj]]u parafia prawosławna nie wznowiła działalności) [[Diecezja warszawsko-chełmska|diecezji warszawsko-chełmskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Pelica |imię = G.J. |tytuł = Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939) |wydawca = Fundacja Dialog Narodów |miejsce = Lublin |rok = 2007 |strony = 44 |isbn = 978-83-925882-0-7}}</ref>.
 
27 września 1937 cerkiew w Tarnogrodzie wizytował biskup lubelski [[Sawa (Sowietow)|Sawa]]<ref name="lub"/>. [[Plik:00880 Tarnogród, cerkiew prawosławna p.w. św. Jerzego, 1870-1875.jpg|mały|lewo]]Jako jedna z nielicznych prawosławnych placówek duszpasterskich na Lubelszczyźnie świątynia pozostała czynna po 1946 tj. po wysiedleniu ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] oraz w ramach [[Akcja „Wisła”|Akcji „Wisła”]]. Liczbę wiernych w parafii tarnogrodzkiej szacowano wówczas na 340 osób<ref name="lub" />. Według innego źródła w Tarnogrodzie pozostało tylko stu prawosławnych<ref name="ipn" />. Świątynia została oddana do użytku liturgicznego mimo starań Starostwa Powiatowego w Biłgoraju, które pragnęło zaadaptować budynek na szkołę powszechną, jak również mimo faktu, że władze Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego były gotowe z niej zrezygnować<ref name="ipn" /><ref group="uwaga">W 1945 biskup chełmski [[Tymoteusz (Szretter)|Tymoteusz]] zadeklarował, że PAKP pragnie zachować jedynie parafie w [[Parafia Przemienienia Pańskiego w Lublinie|Lublinie]], [[Parafia Świętego Apostoła Jana Teologa w Chełmie|Chełmie]], [[Parafia św. Apostoła Jana Teologa w Terespolu|Terespolu]], [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we Włodawie|Włodawie]], [[Parafia Świętych Cyryla i Metodego w Białej Podlaskiej|Białej Podlaskiej]], [[Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Hrubieszowie|Hrubieszowie]] oraz [[monaster św. Onufrego w Jabłecznej]]. Miały one służyć prawosławnym Polakom. W ten sposób, być może pod naciskiem władz, Kościół prawosławny zgadzał się na prowadzone wywózki ludności ukraińskiej, w przeważającej większości należącej do tegoż Kościoła. Por. {{Cytuj książkę |autor = Wysocki J. |tytuł = Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956 |wydawca = Instytut Pamięci Narodowej |miejsce = Lublin |rok = 2011 |isbn = 9788376292601 |strony = 75}}</ref>. Po zakończeniu wywózek cerkiew w Tarnogrodzie była siedzibą jednej z 10 parafii prawosławnych na Lubelszczyźnie, a równocześnie jedną z czterech czynnych świątyń w dekanacie lubelskim [[Diecezja warszawsko-bielska|diecezji warszawsko-bielskiej]]<ref>{{Cytuj książkę |autor = Wysocki J. |tytuł = Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956 |wydawca = Instytut Pamięci Narodowej |miejsce = Lublin |rok = 2011 |isbn = 9788376292601 |strony = 80–81}}</ref>.
 
W 1946 wymagała gruntownego remontu<ref name="lub" />. Do cerkwi przeniesiono w kolejnych latach niektóre [[Ikona|ikony]] z dawnych (przekazanych Kościołowi katolickiemu) cerkwi w [[Kościół św. Jerzego w Biłgoraju|Biłgoraju]]<ref name="ipn">{{Cytuj książkę |autor = Wysocki J. |tytuł = Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956 |wydawca = Instytut Pamięci Narodowej |miejsce = Lublin |rok = 2011 |isbn = 9788376292601 |strony = 77}}</ref>, [[Kościół św. Andrzeja Boboli w Babicach|Babicach]] i w [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Majdanie Starym|Majdanie Księżpolskim]]<ref name="lub" />. W 1967 odnowiono dach świątyni i doprowadzono do niej energię elektryczną<ref>{{Cytuj książkę |autor = red. Szczygieł R. |tytuł = Dzieje Tarnogrodu |wydawca = Urząd Miasta i Gminy w Tarnogrodzie |miejsce = Tarnogród |rok = 2006 |strony = 342}}</ref>. W 1968 odnowiono wnętrze obiektu<ref name="lub" />. W 1969 liczbę wiernych uczęszczających do świątyni szacowano nawet na 600 osób<ref>{{Cytuj książkę |autor = Wysocki J. |tytuł = Ukraińcy na Lubelszczyźnie w latach 1944–1956 |wydawca = Instytut Pamięci Narodowej |miejsce = Lublin |rok = 2011 |isbn = 9788376292601|strony = 176}}</ref>.