Kinematografia szwedzka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Szwedzkie kino przełomu wieków (po 1981): drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 30:
W latach 80. XX wieku, w obliczu rozwoju telewizji kablowej i satelitarnej, szwedzka kinematografia zaczęła coraz bardziej podupadać. Po symbolicznym pożegnaniu Bergmana z kinem w oscarowym filmie ''[[Fanny i Aleksander]]'' (1981) do dorobku tegoż reżysera próbowali nawiązać uznawany za jego rywala [[Andriej Tarkowski]] (realizowane w Gotlandii ''[[Ofiarowanie (film)|Ofiarowanie]]'', 1986), a także [[Lasse Hallström]] w wielokrotnie nagradzanym ''[[Moje pieskie życie|Moim pieskim życiu]]'' (1985){{odn|Szczepański|2019|s=314}}. Troell w dokumentalnym eseju ''Baśniowa kraina'' (1988) poddawał krytyce anemię jego rodzimego społeczeństwa, a w ''[[Il Capitano]]'' (1991) ukazywał w praktyce ową degrengoladę na przykładzie krwawego morderstwa dokonanego na trzyosobowej rodzinie przez parę Finów. [[Hans Alfredson]] w bergmanowskim z ducha ''[[Prostoduszny morderca|Prostodusznym mordercy]]'' (1982) opowiadał losy sieroty z lat 30. XX wieku, który decyduje się zemścić na swoim oprawcy za doznawane odeń upokorzenia, a Widerberg w ''[[Droga węża na skale|Drodze węża na skale]]'' (1986) – dzieje staczającej się w moralną przepaść chłopskiej rodziny przełomu XIX i XX wieku{{odn|Szczepański|2019|s=316–318}}.
 
W latach 90. XX wieku wzrosło zainteresowanie szwedzkich reżyserów rodzimą historią, w szczególności – wybitnymi postaciami, co odzwierciedlała ekspansja filmów biograficznych. [[Kjell Grede]] przypomniał losy [[Raoul Wallenberg|Raoula Wallenberga]], który w grudniu 1944 uratował około stu tysięcy Żydów w okupowanym przez Niemców [[Budapeszt|Budapeszcie]], w filmie ''[[Dobry wieczór, panie Wallenberg]]'' (19921990). Sjöman podjął próbę uchwycenia fenomenu [[Alfred Nobel|Alfreda Nobla]] w nieudanym [[melodramat|melodramacie]]ycznym dziele''Alfred'' z 1992(1995). Swoich [[Film biograficzny|filmów biograficznych]] doczekali się także między innymi [[Moa Martinson|Moa Martinsson]] (''Moa'', 1986, [[Anders Wahlgren|Andersa Wahlgrena]]), norweski literacki noblista i zwolennik faszyzmu Kurt[[Knut Hamsun]] (''Hamsun'', 1996, [[Jan Troell|Jana Troella]]), malarz [[Anders Zorn]] (''Zorn'', 1996, [[Gunnar Hellström|Gunnara Hellströma]]){{odn|Szczepański|2019|s=320–325}}. Największy sukces pod koniec XX wieku odniósł jednak absolwent sztokholmskiej szkoły filmowej [[Lukas Moodysson|Lucas Moodysson]], którego ''[[Fucking Åmål|Fucking Åmal]]'' (1998) brawurowo przedstawiał drogę dwóch sfrustrowanych nastolatek ku ''coming outowi''{{odn|Szczepański|2019|s=326–328}}.
 
W XXI wieku uznanie zdobyli nowi szwedzcy reżyserzy: [[Mikael Håfström]] filmem ''[[Zło (film)|Zło]]'' (2003) o dojrzewaniu zbuntowanego nastolatka w faszyzującej szkole prywatnej<ref>{{Cytuj pismo |autor = Stephen Holden |tytuł = Challenging the Damage That Boys Do |url = https://www.nytimes.com/2006/03/10/movies/challenging-the-damage-that-boys-do.html |czasopismo = [[The New York Times]] |data = 2006-03-10 |issn = 0362-4331 |język = en |data dostępu = 2020-09-10}}</ref>; [[Tomas Alfredson]] – stylowym [[horror]]em o nastolatkach ''[[Pozwól mi wejść (film 2008)|Pozwól mi wejść]]'' (2008)<ref>{{Cytuj pismo |autor = Peter Bradshaw |tytuł = Film review: Let the Right One In |url = https://www.theguardian.com/film/2009/apr/10/let-the-right-one-in-vampires-film-review |czasopismo = [[The Guardian]] |data = 2009-04-09 |issn = 0261-3077 |język = en |data dostępu = 2020-09-10}}</ref>; wreszcie zaś [[Ruben Östlund]] – nagrodzonym [[Złota Palma|Złotą Palmą]] na [[70. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|70. MFF w Cannes]] [[komediodramat]]em ''[[The Square (film 2017)|The Square]]'' (2017) o moralnych i artystycznych granicach performansu finansowanego przez instytucje muzealne<ref>{{Cytuj pismo |autor = A.O. Scott |tytuł = Review: ‘The Square’ Takes Aim at Art, Sex, Money and More |url = https://www.nytimes.com/2017/10/26/movies/the-square-review-elisabeth-moss.html |czasopismo = [[The New York Times]] |data = 2017-10-26 |język = en |issn = 0362-4331 |data dostępu = 2020-09-10}}</ref>.