Telomeraza: Różnice pomiędzy wersjami

'''Telomeraza''' – [[enzymy|enzym]] rybonukleoproteinowy, którego zadaniem jest dobudowanie brakującego (w związku z tzw. [[problem replikacji końca|problemem replikacji końca]]) 3'-końcowego odcinka nici [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] (tak zwanej [[nić opóźniona|nici opóźnionej]])<ref name="Gavory-2002">{{Cytuj pismocytuj | nazwiskoautor = Gérald Gavory, | imię = G. | nazwisko2 =Mark Farrow, | imię2 = M. | nazwisko3 =Shankar Balasubramanian | imię3 = S. | tytuł = Minimum length requirement of the alignment domain of human telomerase RNA to sustain catalytic activity in vitro. | czasopismo = Nucleic Acids ResResearch | wolumindata = 302002-10-15 | numerdata dostępu = 202021-12-08 | stronywolumin = 4470-448030 | roknumer = 200220 | s = 4470–4480 | doi = 10.1093/nar/gkf575 | pmid = 12384594 | pmc = PMC137139|język=en}}</ref>. Telomeraza posługuje się w tym celu zintegrowaną z nią cząsteczką [[kwasy rybonukleinowe|RNA]]. Cząsteczka ta ma odcinek bogaty w [[cytozyna|cytozynę]], odgrywający rolę matrycy do wydłużenia [[koniec 3′|końca 3′]] DNA. Do nici tej dobudowywane są sekwencje [[telomer (genetyka)|telomerowe]]. Z kolei [[prymaza]] syntetyzuje [[starter (genetyka)|RNA starterowy]], którego obecność pobudza [[polimeraza DNA|polimerazę]] do odtworzenia brakującego fragmentu nici opóźnionej DNA. Po [[Replikacja DNA|replikacji]] starter jest usuwany. Powstaje nowy ubytek – tym razem jednak w obrębie telomeru, a nie obszaru kodującego.

Telomeraza występuje w intensywnie dzielących się komórkach, a jej aktywność zmniejsza się z wiekiem. To zmniejszenie aktywności łączy się ze starzeniem się komórek. W [[Komórka nowotworowa|komórkach nowotworowych]] aktywność telomerazy zwykle (poza niektórymi nowotworami w późnych stadiach{{r|ŚN239}}) jest podwyższona. Znaczne ilości telomerazy występują w [[limfocyty|limfocytach]] i [[makrofagi|makrofagach]]{{r|ŚN239}}. Aktywność telomerazy przedłużają [[kurkuminoidy]] występujące w roślinach z rodzaju [[traganek]]: ''[[Astragalus propinquus]]'' i ''[[Astragalus membranaceus]]''<ref>{{cytuj pismo| tytuł = Curcuminoid derivatives enhance telomerase activity in an in vitro TRAP assay | autor = Thanachai Taka, Chatchawan Changtam, Pak Thaichana, Navakoon Kaewtunjai, Apichart Suksamrarn, T. Randall Lee &, Wirote Tuntiwechapikul | tytuł = Curcuminoid derivatives enhance telomerase activity in an in vitro TRAP assay | czasopismo = Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters | data = 2014-11-15 | urldata dostępu = http:2021-12-08 | wolumin = 24 | numer = 22 | s = 5242–5246 | doi = 10.1016//wwwj.researchgatebmcl.net/profile/Wirote_Tuntiwechapikul/publication/266205015_Curcuminoid_derivatives_enhance_telomerase_activity_in_an_in_vitro_TRAP_assay/links/54504e6b0cf24e8f7374b43d2014.pdf09.059 | językpmid = 25305686|język=en|dostęp=z}}</ref>.