Mascotte: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nowy15 (dyskusja | edycje)
ilustracja
Nowy15 (dyskusja | edycje)
akt.
Linia 14:
|czas trwania =
|reżyseria = [[Aleksander Ford]]
|scenariusz = Leon Kniazołucki<br />[[Gieorgij Tiesławski|Jerzy Dal-Atan]]
|główne role = [[Gieorgij Tiesławski|Jerzy Dal-Atan]]<br />Irena Green<br />Ina Adrian<br />Alicja Borg<br />[[Zbigniew Drzymuchowski|Andrzej Karewicz]]<br />[[Jerzy Kobusz]]
|muzyka =
|zdjęcia = [[Henryk Vlassak]]
|scenografia = [[Stefan Norris]]<br />[[Józef Galewski]]
|kostiumy =
|montaż =
Linia 33:
|www =
}}
'''Mascotte''' - [[polska|polski]] czarno-biały [[film niemy]] z [[1930]] roku, w reżyserii [[Aleksander Ford|Aleksandra Forda]] według scenariusza Leona Kniazołuckiego i [[Gieorgij Tiesławski|Jerzego Dal-Atana]]. ŻadnaFilm kopiaopowiada niehistorię zachowałaFeliksa sięPromieńskiego (Jerzy Dal-Atan), któremu po otrzymaniu glinianej figurki, zaczyna dopisywać szczęście w hazardzie i miłości do dniaBeaty (Irma Green). Utraciwszy amulet, zaczyna ponosić porażki. Ostatecznie bierze los w swoje ręce, odnosi zwycięstwo w wyścigu konnym i odzyskuje miłość dzisiejszegoBeaty.
 
Krytycy niepochlebnie odnieśli się do ''Mascotte''. Krytykowano zły scenariusz, aktorstwo i reżyserię. W obronie filmu i Aleksandra Forda stanęła [[Maria Jehanne Wielopolska]].
 
''Mascotte'' uznaje się za film zaginiony<ref name=Mascotte>{{Cytuj stronę|tytuł=Mascotte|data dostępu=2022-01-27|opublikowany=filmpolski.pl|url=https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=22353}}</ref>.
 
== Opis fabuły ==
Linia 41 ⟶ 45:
W czerwcu 1929 w warszawskim kinie „Stylowy” zaczęto wyświetlać debiutancki [[film krótkometrażowy]] [[Aleksander Ford|Aleksandra Forda]] pod tytułem ''Nad ranem''{{odn|Toeplitz|1959|s=394}}. Półfabularyzowana nowela o świcie w wielkim mieście spotkała się z przychylnym przyjęciem przez publiczność. Ford zrealizował tę produkcję sprawnie, wykorzystując w niej nieszablonowe rozwiązania formalne i podejmując tematykę społeczną{{odn|Janicki|1967|s=9}}.
 
Sukces dwudziestodwuletniego debiutanta skłonił producentów wytwórni Zoro–Film do zaangażowania go w charakterze reżysera w nowo powstającej produkcji ''Mascotte''{{odn|Historia filmu polskiego|1988|s=207}}. Scenarzystami projektu byli Leon Kniazołucki, który pełnił także rolę producenta, oraz [[Gieorgij Tiesławski|Jerzy Dal-Atan]], odtwórca głównej roli i kierownik produkcji{{odn|Janicki|1967|s=9–10}}. Operatorem filmu był [[Henryk Vlassak]], a za scenografię odpowiadali [[Stefan Norris]] i [[Józef Galewski]]. Zespół aktorski, oprócz wspomnianego już Dal-Atana, tworzyli Irena Green, Ina Adrian, Alicja Borg, [[Zbigniew Drzymuchowski|Andrzej Karewicz]], [[Jerzy Kobusz]] oraz zespół baletowy Tatiana Girls<ref>{{Cytuj stronęr|tytuł=Mascotte|data dostępu=2022-01-27|opublikowany=filmpolski.pl|url=https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=22353}}</ref>.
[[Plik:Ina Adrian i Jerzy Dal-Atan.jpg|mały|Ina Adrian i Jerzy Dal-Atan ]]
Scenariusz ''Mascotte'' nie odznaczał się oryginalnością i łamaniem schematów, poza tym pozbawiony był akcentów społecznych. Nie odstraszyło to Forda, bowiem w ten sposób mógł zdobyć doświadczenie w realizacji długometrażowychswojego filmówpierwszego fabularnychdługometrażowego filmu fabularnego oraz rozwijać swój warsztat reżyserski{{odn|Toeplitz|1959|s=394–395}}{{odn|Janicki|1967|s=10}}. Zgodnie z opisem biografa Aleksandra Forda, [[Stanisław Janicki (filmowiec)|Stanisława Janickiego]], filmowiec wykorzystał „kamerę subiektywną (np. punkt widzenia kulki ruletki), kamerę ukrytą (podczas zabawy sylwestrowej), niezwykłe kąty ustawienia, zdjęcia ekspresyjne czy liryczne (np. fragment Starej Warszawy, nadwiślańskie plaże), niezwykłe skojarzenia w [[Montaż filmowy|montażu]], wyraziste, nieraz natrętne zbliżenia; nietradycyjną, przeciwną uświęconym zasadom budowę dramaturgiczną oraz nerwową, rozwichrzoną, nie opartą na klasycznych zasadach narrację”{{odn|Janicki|1967|s=10}}. W końcowym etapie prac producenci nanieśli poprawki, łagodząc zabiegi formalne i wizję artystyczną Forda{{odn|Historia filmu polskiego|1988|s=208}}.
 
== Premiera kinowa i recenzje ==
Premiera ''Mascotte'' odbyła się 21 lutego 1930 w warszawskim kinie „Pan”{{odn|Kurier Warszawski|1930, nr 51|s=1}}.
 
Krytyk „[[Kurier Warszawski (dziennik)|Kuriera Warszawskiego]]” wystawił negatywną ocenę filmowi. Raził go przeciętny [[scenariusz]] jako, że „sfera zainteresowań i przeżyć bohaterów obraca się w ciasnym kole: wyścigi, ruleta, karty, wódka, dancing i znów od początku”. Na niskim poziomie stała reżyseria, która była naiwna, nierówna i dość prymitywna, choć miała kilka udanych momentów. Dziennikarz docenił niektóre zdjęcia [[Henryk Vlassak|Henryka Vlassaka]]. Spośród aktorów pochwalił Irmę Green i [[Zbigniew Drzymuchowski|Andrzeja Karewicza]]. Zakpił natomiast z Iny Adrian, pisząc, że jest podobna do [[Greta Garbo|Grety Garbo]], gdy nie gra{{odn|Kurier Warszawski|1930, nr 52|s=7}}.
 
Tadeusz Miciukiewicz z „[[ABC (dziennik)|ABC]]” określił ''Mascotte'' jako produkcję głupią i naiwną. Skrytykował eksperymentalne próby pracy kamery, zły dobór aktorów, słabe oświetlenie i nielogiczny scenariusz. Pozytywnie ocenił grę Irmy Green, nieprzychylnie zaś odniósł się do występów Iny Adrian (brak talentu, nietrafione porównywanie jej do Grety Garbo){{odn|ABC|1930, nr 58|s=7}}.
 
[[Maria Jehanne Wielopolska]] stwierdziła, że wszelkie filmy zagraniczne, nawet przeciętne, które podejmują nowatorskie próby formalne, są powszechnie wychwalane przez polskich sprawozdawców. Tymczasem identyczne próby nowatorstwa filmowego polskich twórców spotykają się z niesłuszną krytyką. Jej zdaniem ''Mascotte'' to „pierwsza istotnie próba skierowania polskiej sztuki kinematograficznej na tory inwencji samodzielnej”. Wielopolska odniosła się pozytywnie do gry aktorskiej Irmy Green, Iny Adrian i Jerzego Dal-Atana. Przyklasnęła ujęciom sceny na plaży, spaceru nad wodą, łowienia ryb, ostatniej scenie wyścigu, spotkania Atana z Irmą Green oraz zobrazowaniu widoków Warszawy (np. kamienica narożna przy ul. Pięknej i Polnej){{odn|Polska Zbrojna|1930, nr 62|s=8}}. Z uznaniem wypowiedziała się o eksperymentach Forda z ustawieniem kamery, oświetleniem, interesujących zbliżeniami i przemyślanym zwalnianiu akcji. Recenzentka pisała, że „Ford tu i ówdzie bije najlepszych reżyserów zagranicznych i z chwilą, kiedy opanuje w zupełności rozbieżność techniki, wybitnie fragmentarycznej u niego i kameralnej, która nie zawsze się godzi z fakturą, z ciągłością akcji, z konstrukcją architektoniczną dzieła, stanie się on groźnym konkurentem, nie tylko naszych reżyserów polskich, ale wielu świetnych i głośnych reżyserów niemieckich, sowieckich i amerykańskich”{{odn|Kurier Poranny|1930, nr 59|s=6}}.
 
== Przypisy ==
Linia 49 ⟶ 62:
 
== Bibliografia ==
=== Artykuły prasowe ===
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|ABC|1930, nr 58}} |autor = Tadeusz Miciukiewicz |tytuł = [https://polona.pl/item/abc-pismo-codzienne-informuje-wszystkich-o-wszystkim-r-5-nr-58-28-lutego-1930,MjQ3NzQ3OTQ/6/#info:metadata Mascotte w kinie Pan] |czasopismo = [[ABC (dziennik)|ABC]] |wolumin = 1930, nr 58 |miejsce = Warszawa |wydawca = Mazowiecka Spółka Wydawnicza}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Kurier Warszawski|1930, nr 52}} |tytuł = [https://crispa.uw.edu.pl/object/files/215276/display/PDF Przed ekranem] |czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] |wolumin = 1930, nr 52 |miejsce = Warszawa| wydawca = B. Kiciński}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Polska Zbrojna|1930, nr 62}} |autor = Maria Jehanne Wielopolska| tytuł = [https://polona.pl/item/polska-zbrojna-pismo-codzienne-r-10-nr-62-4-marca-1930,MjE1ODc3MDM/7/#info:metadata Na marginesie „Mascotty” Kniaziołuckiego] |czasopismo = [[Polska Zbrojna]] |wolumin = 1930, nr 62 |miejsce = Warszawa| wydawca = Remigiusz Kwiatkowski}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Kurier Poranny|1930, nr 59}} |autor = Maria Jehanne Wielopolska| tytuł = [https://crispa.uw.edu.pl/object/files/121766/display/PDF Tacita Filmia] |czasopismo = [[Kurier Poranny (1877–1939)|Kurier Poranny]] |wolumin = 1930, nr 59 |miejsce = Warszawa| wydawca = Feliks Fryze}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Kurier Warszawski|1930, nr 51}} |tytuł = [https://polona.pl/item/kurjer-warszawski-r-110-nr-51-21-lutego-1930-wyd-wieczorne,NDEyNzA1OTI/0/#info:metadata Mascotte] |czasopismo = [[Kurier Warszawski (dziennik)|Kurier Warszawski]] |wolumin = 1930, nr 51 |miejsce = Warszawa| wydawca = B. Kiciński}}
=== Opracowania ===
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Historia filmu polskiego|1988}} |autor = [[Leszek Armatys]]; Barbara Armatys; [[Wiesław Stradomski]] |tytuł = Historia filmu polskiego |wolumin = 2 |wydawca = Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe |miejsce = Warszawa |data = 1988 |isbn = 8322103689}}
* {{Cytuj |odn = {{odn/id|Janicki|1967}} |autor = [[Stanisław Janicki (filmowiec)|Stanisław Janicki]] |tytuł = Aleksander Ford |wydawca = Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe |miejsce = Warszawa |data = 1967}}