Zamek półswobodny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
ulepszenia |
Integracja z Odrzut zamka półswobodnego, zmiana bibliografii na przypisy, drobne redakcyjne, drobne techniczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Roller delayed blowback action.svg|thumb|280px|]]
[[Plik:FAMAS Bolt-gr.PNG|thumb|280px|]]
'''Zamek półswobodny''' – jeden ze sposobów działania [[automatyka broni|automatyki]] [[broń palna|broni palnej]] [[broń gazodynamiczna|gazodynamicznej]], w którym [[lufa]] pozostaje nieruchoma, a [[zamek (broń)|zamek]] posiada dodatkowe opory hamujące jego ruch w pierwszej fazie. Zamek służy do otwierania i zamykania przewodu [[lufa|lufy]] od strony wlotowej. Jego zadaniem jest utrzymanie łuski w komorze nabojowej podczas strzału i uszczelnienie komory nabojowej w celu zapewnienia odpowiedniego ciśnienia gazów prochowych wyrzucających pocisk<ref name="EWBP" />.
Zamek półswobodny wykorzystuje w swym działaniu bezwładność odpowiednio dużej masy, jednak w odróżnieniu od [[zamek swobodny|zamka swobodnego]], posiada dodatkowe opory hamujące jego ruch w pierwszej fazie, gdy ciśnienie gazów prochowych jest największe. Siłę hamującą uzyskuje się dzięki wykorzystaniu: siły tarcia, bezwładności układów dźwigniowych lub zastosowania rolek napędzających. Po pokonaniu wstępnych oporów i rozpędzeniu się zamek półswobodny działa dalej jak zamek swobodny. Dzięki swej konstrukcji, zamek półswobodny jest lżejszy od zamka swobodnego, co korzystnie wpływa na zmniejszenie ciężaru całej broni<ref name="EWBP" />.
== Odrzut zamka półswobodnego ==
Odrzut zamka półswobodnego jest zmodyfikowaną zasadą działania strzeleckiej [[Broń automatyczna|broni automatycznej]]<ref name="ETW" />.
Zasada ta opiera się na wykorzystaniu energii odrzutu [[Zamek (broń)|zamka]], który podczas [[strzał]]u nie jest sztywno zaryglowany, a w odróżnieniu od układów z [[Zamek swobodny|zamkiem swobodnym]], specjalne urządzenia maja za zadanie opóźnienie ruchu odrzucanego do tyłu zamka lub jego przedniej części<ref name="ETW" />.
[[Kategoria:Budowa broni palnej]]▼
Są następujące sposoby, którymi mogą być osiągane opóźnienie ruchu zamka do tyłu<ref name="ETW" />:
#Przez układy, które zapewniają powstanie dużej siły tarcia, kiedy odłączany jest zamek od [[Lufa|lufy]], dzięki czemu jest zmniejszona prędkość odrzutu. Takie rozwiązanie zostało zastosowane np. w [[Pistolet maszynowy Thompson|pistolecie maszynowym Thompson]], w którym osiągnięto opóźnienie ruchu zamka za pomocą ruchomej wkładki kształtowej. Siła tarcia jaka powstała na powierzchni wkładki, wycięć w zamku oraz [[Komora nabojowa|komorze nabojowej]] hamowała ruch zamka. W związku z jej niedoskonałością, zasada ta nie rozpowszechniła się.
#Przez układy z zamkiem, który jest zbudowany z dwóch części, a nieznaczne przesunięcie przedniej części zamka powoduje duże przesunięcie tylnej części np. przez układ dźwigniowy. Dzięki temu w czasie działania ciśnienia gazów łuska wychodzi z [[Komora nabojowa|komory nabojowej]] na odległość nie przekraczającą dopuszczalnej granicy.
Przykład zastosowania omawianej zasady stanowi ogólny układ [[Ciężki karabin maszynowy|ciężkiego karabinu maszynowego]] Schwarzlose. Perspektywicznym układem broni z tego typu zamkiem, jest układ z zamkiem dwudzielnym i rozchylnymi rolkami, który jeszcze przed 1939 został opracowany przez polskiego konstruktora broni o nazwisku Szteke. Taki rodzaj układu w zmodyfikowanej postaci był stosowany przez niemieckich konstruktorów w [[Karabin maszynowy MG 42|karabinie maszynowym MG 42]]. Po 1945 ten układ zamka miał zastosowanie w karabinie automatycznym CETME na nabój pośredni, który był dostosowany do 7,62 mm zunifikowanego naboju [[NATO]]. Ma on również zastosowanie w nowych wzorach broni francuskiej oraz szwajcarskiej<ref name="ETW" />.
W [[Pistolet maszynowy CETME C2|CETME]] występuje następująca zasada działania układu: rolki znajdujące się w położeniu zaryglowanym, pod naciskiem skośnych powierzchni trzona zamkowego wychodzą poprzez otwory boczne tłoka zaporowego, opierając się na gniazdach oporowych [[Komora zamkowa|komory zamkowej]]. Podczas wykonywania strzału łuska ciśnie do tyłu na czółko tłoka zaporowego, a ten z kolei naciska na rolki, które to częściowo opierają się w gniazdach komory zamkowej, a częściowo naciskają na skośną powierzchnię trzona zamkowego. Gniazdo, które znajduje się w komorze zamkowej umożliwia, że rolki oraz tłok zaporowy przesuwa się w tylne położenie. Trzon zamkowy zostaje odsunięty przez rolki względem tłoka zaporowego, a z kolei pozostałe części zamka są pociągane przez trzon zamkowy. W tym samym czasie ciśnienie w lufie osiąga odpowiednio niskie wartości, które maja zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność działania jej mechanizmów<ref name="ETW" />.
== Przypisy ==
<references responsive>
<ref name="ETW">{{cytuj | redaktor = Jerzy Modrzewski | tytuł = Encyklopedia techniki wojskowej | data = 1987 | isbn = 83-11-07275-2 | wydanie = 2 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej | oclc = 22169692|s=440–441 }}</ref>
<ref name="EWBP">{{cytuj | autor = Andrzej Ciepliński | redaktor = Ryszard Woźniak | tytuł = Encyklopedia współczesnej broni palnej. Od połowy XIX wieku | data = 1994 | isbn = 83-86028-01-7 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwo WiS | oclc = 36057898| s=245}}</ref>
</references>
▲[[Kategoria:Budowa broni palnej]]
| |||