|
|www =
}}
'''Tadeusz Lubelski''', właśc.{{refn|grupa=uwaga|Właściwie: Karol Tadeusz Lubelski.}} (ur. [[1 lipca]] [[1949]] w [[Gliwice|Gliwicach]]) – polski [[Teoria filmu|teoretyk]] i [[Historia filmu|historyk filmu]], [[Krytyka filmowa|krytyk filmowy]] i [[tłumacz]] specjalizujący się w historii [[Kinematografia polska|kinematografii polskiej]] i [[Kinematografia francuska|francuskiej]], [[Tytuł profesora|profesor]] [[Nauki humanistyczne|nauk humanistycznych]], członek [[Europejska Akademia Filmowa|Europejskiej Akademii Filmowej]] i [[Polska Akademia Filmowa|Polskiej Akademii Filmowej]]. Od 1994 zastępca redaktora naczelnego miesięcznika ''[[Kino (miesięcznik)|Kino]]'', w latach 1995–2001 dyrektor programowy [[Krakowski Festiwal Filmowy|Krakowskiego Festiwalu Filmowego]], w latach 2008–2012 dyrektor [[Instytut Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego|Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego]]. Autor i redaktor szeregu publikacji, w tym pierwszej polskiej tematycznej ''[[Encyklopedia kina|Encyklopedii kina]]'' oraz rozległej i kompleksowej serii ''Historia kina''.
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie pochodzącej ze [[Lwów|Lwowa]]. W 1971 roku ukończył studia [[Filologia polska|polonistyczne]] na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]]. W latach 1971–1973 pracował jako asystent na macierzystej uczelni. W latach 1973–1981 był pracownikiem [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]]. Tam w 1979 roku obronił pracę [[Doktor (stopień naukowy)|doktorską]] pod tytułem ''Poetyka powieści i filmów Tadeusza Konwickiego''<ref>Tadeusz Lubelski, ''Poetyka powieści i filmów Tadeusza Konwickiego'', Wrocław 1984, s. 4</ref>.
Urodził się w rodzinie pochodzącej ze [[Lwów|Lwowa]].
W 1971 roku ukończył studia polonistyczne na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]]. W latach 1971–1973 pracował jako asystent na macierzystej uczelni. W latach 1973–1981 był pracownikiem [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]]. Tam w 1979 roku obronił pracę doktorską pod tytułem ''Poetyka powieści i filmów Tadeusza Konwickiego''<ref>Tadeusz Lubelski, ''Poetyka powieści i filmów Tadeusza Konwickiego'', Wrocław 1984, s. 4</ref>. W latach 1981–1984 był kierownikiem Zakładu Filmu i TV Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie pracował na UJ jako adiunkt (1984–1992). W latach 1989–1993 był lektorem języka polskiego na [[Uniwersytet Paryski|Sorbonie]]. W 1993 uzyskał na Wydziale[[Wydział FilologicznymFilologiczny [[UniwersytetUniwersytetu JagiellońskiJagiellońskiego|Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]] stopień naukowy [[Habilitacja|doktora habilitowanego]] nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce na podstawie rozprawy pod tytułem ''Strategie autorskie w polskim filmie fabularnym lat 1945–1961''.
W 2002 roku otrzymał [[tytuł profesora]] nauk humanistycznych. Od 2002 był zastępcą dyrektora, a w latach 2008–2012 dyrektorem Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ. Po odejściu z funkcji dyrektora pozostał pracownikiem Instytutu. Specjalizuje się w historii [[Kinematografia polska|filmu polskiego]] oraz w historii kinematografii europejskich, a zwłaszcza [[Kinematografia francuska|kina francuskiego]]. Jest redaktorem pierwszej polskiej tematycznej ''[[Encyklopedia kina|Encyklopedii kina]]'' (wyd. I – 2003, wyd. II – 2010) oraz współredaktorem serii ''Historia kina'', złożonej z czterech tomów: ''Kino nieme'' (2009), ''Kino klasyczne'' (2011), ''Kino epoki nowofalowej'' (2015), ''Kino końca wieku'' (2019). Był promotorem dziewiętnastu prac doktorskich, a także recenzentem ponad dwudziestu prac doktorskich i habilitacyjnych.
W 1994 roku został zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika ''[[Kino (miesięcznik)|Kino]]''. Jest członkiem rady redakcyjnej ''[[Kwartalnik Filmowy|Kwartalnika Filmowego]]''. Współpracował jako recenzent z ''[[Tygodnik Powszechny|Tygodnikiem Powszechnym]]''. Jest członkiem Komitetu Nauk o Sztuce PAN, w latach 2007–2011 był jego przewodniczącym. Od 2011 roku jest członkiem [[Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów|Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów]]. Jest członkiem Rady Naukowej [[Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Sztuki PAN]] i Rady Naukowej [[Polski Słownik Biograficzny|Polskiego Słownika Biograficznego]].
W 2006 roku został wybrany na członka [[Europejska Akademia Filmowa|Europejskiej Akademii Filmowej]]. Jest członkiem Komitetu Nauk o Sztuce PAN, w latach 2007–2011 był jego przewodniczącym. Od 2011 roku jest członkiem [[Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów|Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów]].
[[Plik:Jerzy Vetulani i Tadeusz Lubelski.jpg|200px|right|thumb|Tadeusz Lubelski (po prawej) w rozmowie z [[Jerzy Vetulani|Jerzym Vetulanim]]]]
Jest członkiem Rady Naukowej [[Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Sztuki PAN]] i [[Polski Słownik Biograficzny|Polskiego Słownika Biograficznego]] oraz Zarządu Samodzielnej Sekcji Piśmiennictwa Filmowego przy [[Stowarzyszenie Filmowców Polskich|Stowarzyszeniu Filmowców Polskich]]. Od 1995 był przewodniczącym jury Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Filmie dla Młodzieży Szkół Średnich (następnie ponadgimnazjalnych). W latach 1995–2001 i 2006 był dyrektorem programowym [[Krakowski Festiwal Filmowy|Krakowskiego Festiwalu Filmowego]], a następnie przewodniczył Radzie Programowej tegoKFF. FestiwaluW 2006 roku został wybrany na członka [[Europejska Akademia Filmowa|Europejskiej Akademii Filmowej]]. OdZostał 1995wybrany byłtakże przewodniczącymna juryczłonka Ogólnopolskiego[[Polska KonkursuAkademia WiedzyFilmowa|Polskiej oAkademii FilmieFilmowej]]<ref>{{cytuj dlastronę| Młodzieżyurl Szkół= Średnichhttp://pnf.pl/wp-content/uploads/2013/12/PAF-Lista-Cz%C5%82onk%C3%B3w-2022.pdf| (następniearchiwum ponadgimnazjalnych)= https://web.archive.org/web/20220412150712/http://pnf.pl/wp-content/uploads/2013/12/PAF-Lista-Cz%C5%82onk%C3%B3w-2022.pdf| tytuł = Lista członków Polskiej Akademii Filmowej| opublikowany = pnf.pl| data = | data dostępu = 12 kwietnia 2022}}</ref>.
Specjalizuje się w historii [[Kinematografia polska|filmu polskiego]] oraz w historii kinematografii europejskich, a zwłaszcza [[Kinematografia francuska|kina francuskiego]]. Jest redaktorem pierwszej polskiej tematycznej ''[[Encyklopedia kina|Encyklopedii kina]]'' (wyd. I – 2003, wyd. II – 2010) oraz współredaktorem serii ''Historia kina'', złożonej z czterech tomów: ''Kino nieme'' (2009), ''Kino klasyczne'' (2011), ''Kino epoki nowofalowej'' (2015), ''Kino końca wieku'' (2019).
W ankiecie zorganizowanej w 2015 roku przez [[Muzeum Kinematografii w Łodzi]] wskazał ''[[8½|Osiem i pół]]'' [[Federico Fellini]]ego jako największy film w historii, zaś ''[[Jak daleko stąd, jak blisko]]'' [[Tadeusz Konwicki|Tadeusza Konwickiego]] jako największy film polski<ref>{{cytuj stronę| url = http://kinomuzeum.pl/?p=26996| tytuł = Tadeusz Lubelski – Filmy 120-lecia| data dostępu = 2019-07-18| opublikowany = Muzeum Kinematografii w Łodzi| archiwum = https://web.archive.org/web/20160307032416/http://www.kinomuzeum.pl/?p=26996| zarchiwizowano = 7 marca 2016}}</ref>.
* Nagroda [[Polski Instytut Sztuki Filmowej|PISF]] dla najlepszej książki filmowej roku za książkę ''Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty'' (2009)
* [[Nagroda im. Bolesława Michałka]] za najlepszą książkę filmową lat 2011–2012 za ''Historię niebyłą kina PRL''
* nominacja do [[Nagroda Literacka „Nike”|Nagrody Literackiej Nike]] 2013 za ''Historię niebyłą kina PRL''<ref>{{Cytuj stronę|url = http://web.archive.org/web/20171206135807/http://nike.org.pl/strona.php?p=28&eid=20 |tytuł = Nike 2013|autor = |data dostępu = 6 października 2015-10-06|opublikowany = nike.org.pl|język = }}</ref>
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
== Przypisy ==
| 