Ceratoryt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
drobne merytoryczne, ilustracja
Linia 1:
[[Plik:Jablczynski-feliks-1865-1928-u-ratusz-w-poznaniu.jpg|mały|240px|prawo|Ratusz w Poznaniu. Feliks Jabłczyński. Ceratoryt kolorowany]]
'''Ceratoryt''' — technika [[grafika|graficzna]] [[druk wklęsły|druku wklęsłego]] polegająca na stosowaniu [[cerata|ceraty]] do wykonania [[forma drukowa|formy drukowej]] wycinając w niej żądany wzór.
 
Chcąc wydobyć cienkie kreski rysunku nacina się lekko powłokę ceraty. Grube kreski uzyskuje się zdrapując igłą warstwę gumową ceraty aż do samej tkaniny, albo wypalając gumę rozgrzaną igłą<ref name=sz />. Odbitkę uzyskuje się po nałożeniu farby<ref name=sz />. Do drukowania używa się rozrzedzonej farby olejnej, która zbiera się w wyciętych zagłębieniach lub też wsiąka w odsłoniętą tkaninę, stanowiącą spód ceraty<ref name=en />. Elastyczność ceraty ułatwia drukowanie, dając przy tym charakterystyczne efekty światłocieniowe. Odbitkę wykonaną tą techniką cechuje nierówność poszarpanej kreski<ref name=sjp />.
 
Technikę ceratorytu wynalazł [[Feliks Jabłczyński]] na początku XX wieku<ref name=sz />. Zainteresowany tworzeniem akwafort, starał się ominąć przepisy w zaborze rosyjskim zakazujące posiadania prasy akwafortowej dla prywatnego użytku. Rycina wykonana w ten sposób przypomina akwafortę lub suchoryt<ref name=sjp />.<br /> Wycinanie w miękkich matrycach umożliwiało wykonywanie druków przy pomocy [[wyżymaczka|wyżymaczki]], którą stosował Jabłczyński<ref>{{cytuj książkę |autor=Irena Jakimowicz |tytuł=Pięć wieków grafiki polskiej |wydawca=Muzeum Narodowe w Warszawie|miejsce=Warszawa |rok=1997}}</ref>. Odbitkę można uzyskać także w prasie miedziorytniczej<ref name=sz />.
 
Ceratorytem nazywana jest także odbitka wykonana tą techniką<ref name=sjp />.
== Przypisy ==
 
{{Przypisy}}
== Przypisy ==
<references responsive>
<ref name=sjp>Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: ''Mały słownik terminów plastycznych''. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974, s.66.</ref>
<ref name=en> ''Nowa encyklopedia PWN''. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, {{ISBN|83-01-11096-1}}.</ref>
<ref name=sz>''Sztuka świata''. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, {{ISBN|978-83-213-4726-4}}.</ref>
</references>
 
== Bibliografia ==