Pietro Perugino: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pietro Perugino''', właśc. '''Pietro di Cristoforo Vannucci''' (ur. ok. 1450 w [[Città della Pieve]] k. [[Perugia|Perugii]], zm. w lutym lub w marcu [[1523]] w [[Fontignano]]) – [[Włochy|włoski]] [[malarstwo|malarz]] i rysownik okresu [[renesans]]u, przedstawiciel szkoły umbryjskiej.

Spośród jego wczesnych dzieł wyróżniają się ''Pokłon Trzech Króli'' z [[1473]] oraz ''Sceny z życia świętego Bernarda'' z [[1476]], a także liczne Madonny, rozsiane po wielu różnych muzeach europejskich. Sporo z nich przez długi czas uważanych było za dzieła [[Andrea del Verrocchio|Verrocchia]], wszystkie łączą wpływy artystyczne obu jego nauczycieli.

Od [[1478]] pracował w [[Rzym]]ie – między [[1480]] a [[1482]] brał udział w dekoracji Kaplicy Sykstyńskiej wraz z innymi artystami swojej epoki. W [[1485]] z powodu wielkiego poważania jakim się cieszył, został mianowany honorowym obywatelem [[Perugia|Perugii]], stąd pochodzi jego przydomek.

Między [[1494]] a [[1495]] stworzył [[Opłakiwanie Chrystusa (obraz Perugina)|Opłakiwanie Chrystusa]] (Pietà) i fresk ''Ukrzyżowanie'' w kościele św. Marii Magdaleny de’ Pazzi. Tworzył też malowane [[Nastawa ołtarzowa|nastawy ołtarzowe]] w kościołach Perugii.

W późniejszych latach życia pracował intensywnie w kościołach [[Umbria|Umbrii]] i [[Toskania|Toskanii]]. Na zamówienie Izabeli Gonzagi w [[1505]] namalował ''Walkę Miłości z Czystością''. W tym czasie tworzył głównie w Perugii i w okolicach. W ostatnim okresie twórczości obserwuje się u Perugina zubożenie stylu i dublowanie stylistyczne swoich dzieł z okresu największych sukcesów, choć trzeba pamiętać, że Perugino rzetelnie i pracowicie domalowywał dzieła nieukończone przez innych artystów, m.in. zmarłego w [[1520]] Rafaela.

Pozostawił bogaty i zróżnicowany dorobek, na który składają się m.in. [[fresk]]i, obrazy olejne i [[malarstwo temperowe|temperowe]] (głównie o tematyce [[malarstwo religijne|religijnej]] oraz [[portret]]y), rysunki, projekty [[witraż]]y. W l.latach 1480-821480–1482 namalował kilka fresków w [[Kaplica Sykstyńska|Kaplicy Sykstyńskiej]]: ''Przekazanie kluczy św. Piotrowi, Chrzest Chrystusa, Wyjście Mojżesza z Egiptu''. Pozostałe (''Boże Narodzenie'' oraz ''Narodziny i znalezienie Mojżesza'') zostały w 1535 zakryte przez ''[[Sąd Ostateczny (fresk Michała Anioła)|Sąd Ostateczny]]'' Michała Anioła. W l.latach 1497-15001497–1500 wykonał monumentalną dekorację freskową w reprezentacyjnej sali siedziby [[Gildia (historia)|gildii]] bankierskiej Collegio del Cambio w Perugii. Obejmuje ona znaki zodiaku oraz planety pod postacią bóstw antycznych ([[sklepienie]]) oraz kompozycje ze scenami Bożego Narodzenia i Przemienienia Pańskiego, wyobrażenia Boga Ojca, 4 cnót kardynalnych i szeregu postaci mitycznych (ściany). Jego [[malarstwo]] cechuje zdecydowana barwa, wyrazisty rysunek, symetryczna kompozycja oraz doskonała znajomość perspektywy.

Do najwybitniejszych dzieł Perugina należy fresk ''Wręczenie kluczy świętemu Piotrowi'' w [[Kaplica Sykstyńska|Kaplicy Sykstyńskiej]]. Elementem zasadniczym, spajającym całą kompozycję jest tu budowla na planie centralnym, z kopułą, stojąca na środku placu. Osoby na pierwszym planie – w tym Chrystus wręczający klucz i klęczący Piotr – są mniej więcej jednakowej wielkości ([[izokefalizm]]) i robią wrażenie, jakby stały w jednym rzędzie. Postacie na dalszym planie są odpowiednio mniejsze, brak postaci pośrednich. Mimo wszystko to dzieło Perugina robi wrażenie – urzeka swym pięknem górski krajobraz w tle, ołowiane niebo i harmonia kompozycji.