Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodanie informacji |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
'''''Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem, a Plebanem. Którzy i swe i innych ludzi przygody wyczytają. A takież i zbytki i pożytki dzisiejszego świata'''''
Jest to utwór o współczesnej autorowi tematyce, zarówno politycznej, jak i obyczajowej. Ujawnia konflikt między trzeba stanami: szlachtą (przedstawicielem jest Pan), duchowieństwem (przedstawicielem jest Pleban) i chłopstwem (przedstawicielem jest Wójt). Całość poprzedza wiersz "Ku dobrym towarzyszom". W "Krótkiej rozprawie..." po raz pierwszy na karty literatury wprowadzono mowę potoczną.
Dialog jest jednym z najczęstszych gatunków wypowiedzi w pismach Reja. ''Krótka rozprawa...'' jest poetyckim dialogiem, otwierającym okres dojrzałej twórczości Reja. Zawiera liczne aluzje do ówczesnych realiów życia, porusza najbardziej aktualne tematy polityczne, religijne i obyczajowe: pogoń za urzędami świeckimi, przekupne sądownictwo, brak stałego systemu obronnego, ciężary chłopskie (czynsze i dziesięciny), "zbytki" szlachty (w piciu, strojach, hazardzie), nadużycia duchowieństwa. Obecna jest tu wstrząsana ruchem egzekucyjnym i reformacyjnym Polska renesansowa.,
''Krótka rozprawa...'' napisana jest językiem jędrnym, plastycznym i świetnie odtwarzającym ówczesną mowę potoczą, jej koloryt i odcienie stylistyczne.
Polska w [[alegoria|alegorycznej]] postaci ''Rzeczpospolitej'' sama opowiada narzekając o udrękach i kłopotach polskiego życia. Osoby dialogu (Pan, Wójt, Pleban) zostali obdarzeni indywidualnymi charakterystykami, zwłaszcza - śmiały i krewki Wójt. Pozornie ostro się spierają, naprawdę jednak spokojnie i z namaszczeniem formułują swe myśli (które podsumuje w końcowej scenie postać ''Rzeczpospolitej).▼
▲Polska w [[alegoria|alegorycznej]] postaci ''
''Krótka rozprawa...'', jest wzorowana na niemieckich dialogach protestanckich, ale nie jest polemicznym traktatem teologicznym, raczej wyraża szlachecki [[antyklerykalizm]]. Atakuje duchowieństwo (próżne, tępe, wyrachowane), ale nie podważa dogmatów teologicznych. ▼
▲''Krótka rozprawa...'', jest wzorowana na niemieckich dialogach protestanckich, ale nie jest polemicznym traktatem teologicznym, raczej wyraża szlachecki [[antyklerykalizm]]. Atakuje duchowieństwo (próżne, tępe, wyrachowane), ale nie podważa dogmatów teologicznych.
Rej stara się o poprawę sytuacji w każdej dziedzinie życia - politycznej, obyczajowej, religijnej - ale w istniejących strukturach.▼
▲Rej stara się o poprawę sytuacji w każdej dziedzinie życia
''Krótka rozprawa...'' uznawana jest za wybitny utwór literacki: doskonała polszczyzna, celna ironia, werwa satyryczna i nieodparty komizm sytuacyjny (jak np. w scence obyczajowej [[Odpust]]u, gdy w kościele ''kury wrzeszczą, świnie kwiczą, na ołtarzu jajca liczą''). Często takie scenki jak polowanie i jarmark - zamieniają się w szczegółowe opowiastki o żywej i barwnej fabule. Jest więc ''Krótka rozprawa...'' także cennym obrazem obyczajów.▼
▲''Krótka rozprawa...'' uznawana jest za wybitny utwór literacki: doskonała polszczyzna, celna ironia, werwa satyryczna i nieodparty komizm sytuacyjny (jak np. w scence obyczajowej [[Odpust]]u, gdy w kościele ''kury wrzeszczą, świnie kwiczą, na ołtarzu jajca liczą''). Często takie scenki jak polowanie i jarmark
{{wikisource|Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem i Plebanem}}
| |||