V Korpus Wielkiej Armii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
piszemy o wojsku polskim a nie o numerze |
V Korpus Wielkiej Armii istniał w latach 1805-11813 i należy opisać cały ten okres- inaczej art będzie niepełny |
||
Linia 1:
[[
'''V Korpus Wielkiej Armii''' - jeden z korpusów [[Wielka Armia|Wielkiej Armii]] [[I Cesarstwo Francuskie|I Cesarstwa Francuskiego]] utworzony w [[1805]], zwany czasem w literaturze "''Korpusem polskim''" (w [[1812]] Armia Księstwa Warszawskiego stała się trzonem odtwarzanego korpusu). Z woli Napoleona pierwszym dowódcą V Korpusu Wielkiej Armii został marszałek [[Jean Lannes]].
'''V Korpus Wielkiej Armii''' - największa polska [[formacja wojskowa]] w wojnie z [[1812]] roku powołana dekretem Napoleona z [[3 maja]] [[1812]]. Dowództwo nad korpusem powierzono księciu [[Józef Poniatowski|Józefowi Poniatowskiemu]]. Od [[12 listopada]] [[1812]], na skutek rany księcia Poniatowskiego, dowództwo przejął gen. [[Józef Zajączek]].▼
===Dowódcy V Korpusu===
[[Image:André Masséna.jpg|thumb|right|Gen. [[André Masséna]], dowódca V Korpusu WA od 6 marca 1807]]
[[Grafika:Ksiaze Jozef.jpg|thumb|Książę [[Józef Poniatowski]],<br> dowódca V Korpusu WA w 1812]]
* marsz. [[Jean Lannes]] (od [[23 sierpnia]] [[1805]] do [[9 grudnia]] [[1805]])
* marsz. [[Édouard Mortier]] (od [[9 grudnia]] [[1805]] do [[4 września]] [[1806]])
* marsz. [[François Joseph Lefebvre]] (od [[4 września]] [[1806]] do [[5 października]] [[1806]])
* marsz. [[Jean Lannes]] (od [[5 października]] [[1806]] do [[31 stycznia]] [[1807]])
* gen. [[Anne Jean Marie René Savary]] (od [[31 stycznia]] [[1807]] do [[6 marca]] [[1807]])
* gen. [[André Masséna]] (od [[6 marca]] [[1807]])
* książę [[Józef Poniatowski]] (od [[3 maja]] [[1812]] do [[12 listopada]] [[1812]])
* gen. [[Józef Zajączek]] (od [[12 listopada]] [[1812]])
* gen. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]] ([[1813]])
===Historia korpusu przed 1812===
2 Dywizja V Korpusu Wielkiej Armii, dowodzona przez gen. [[Honoré Théodore Maxime Gazan|Gazana]], była jedną z dywizji tworzących nowy [[VIII Korpus Wielkiej Armii]]. Zmiany organizacyjne Wielkiej Armii miały związek z przygotowaniami do bitwy pod Dürrenstein ([[11 listopada]] 1805).
2 brygada huzarów V Korpusu Wielkiej Armii dołączyła do jazdy Joachima Murata i wzięła udział w bitwie pod Werttingen ([[8 października]] 1805)
====Skład w 1805 (niepełny)====
* dowódca marsz. [[Jean Lannes]]
* 2 brygada huzarów - (w 1805 dołączyła do jazdy Murata) dow. gen. Jean Louis François Fauconnet ([[1750]]-[[1819]])
** 9 i 10 pułk huzarów (razem ok. 600 szabel)
** półkompania artylerii konnej (3 armaty)
===Odtworzenie korpusu w 1812===
▲
Szefem sztabu korpusu był gen. [[Stanisław Fiszer (generał)|Stanisław Fiszer]], aż do czasu gdy został śmiertelnie ranny w bitwie pod Tarutlnem. Dowódcą artylerii korpusu zaś gen. Jean Pelletier, a wojsk inżynieryjnych gen. [[Jean-Baptiste Mallet de Grandville]].
Linia 6 ⟶ 34:
Korpus liczył około 32 000 żołnierzy ''(inne źródła 36 tys.)'' i posiadał ok. 70 [[działo|dział]].
==== Skład w 1812 ====
[[Grafika:MWP Zajaczek Jozef.JPG|150px|thumb|
[[Grafika:JHDąbrowski 1.JPG|thumb|right|150px|Gen. [[Jan Henryk Dąbrowski]]]]
[[Grafika:Smolensk by hess.jpg|200px|thumb|right|<center> Bitwa pod Smoleńskiem]]
[[Grafika:Battle of Borodino.jpg|thumb|200px|Bitwa pod Borodino.]]
Linia 43 ⟶ 71:
Trzy w/w brygady jazdy utworzyły następnie dywizję jazdy, której to dowództwo powierzono gen [[Michał Ignacy Kamieński|Michałowi Ignacemu Kamieńskiemu]].
==== Działania zbrojne w 1812 ====
V Korpus uczestniczy w operacjach prawego skrzydła Wielkiej Armii, zdobyciu [[Grodno|Grodna]] i źle zorganizowanym [[pościg]]u za rosyjską 2 Armią księcia Bagrationa. Straty marszowe [[korpus]]u sięgają 1/3 stanów osobowych. Jego oddziały osiągają jednak [[Dniepr]] i reorganizują się pod [[Mohylew]]em.
Linia 54 ⟶ 82:
Po krótkim odpoczynku w Moskiwie V Korpus rozpoczął pościg za armiami Kutuzowa. Te, wycofując się, zeszły z traktu riazańskiego na kałużki stwarzając zagrożenie odcięcia dróg zaopatrzenia i odwrotu dla całej Wielkiej Armii. Napoleon zlecił V korpusowi przegrupować się pod Podolsk i tym samym zmusić Rosjan do walnej bitwy. Pod Czyrykowem miała miejsce "druga polska bitwa" ''(po smoleńskiej)''.
{{main|Bitwa pod Czirikowem}}
W następnych dniach bił się korpus w bitwie pod Winkowem (Tarutinem), gdzie 2 pułk piechoty uratował od niechybnej niewoli "cara francuskiej jazdy" księcia Joachima Murata.
W odwrocie rola wojsk polskich jeszcze wzrasta. Biją się one pod Wiaźmą i pod Krasnem. Nad Berezyną szczątki korpusu ''(800 ludzi, ale prawie cała artyleria)'' łączą się z dywizją Dąbrowskiego, która to na próżno usiłowała pod Borysowem zatrzymać uderzającą na tyły Wielkiej Armii "mołdawską" armię Cziczagowa.
{{main|Bitwa pod Borysowem#Bitwa pod Berezyną}}
==
[[Image:Général_Jacques_Alexandre_Bernard_Law_Lauriston.jpg|thumb|right|150px|Gen. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]], dowódca V Korpusu Wielkiej Armii w 1813]]
[[Image:Général Jean Pierre Baillod.png|thumb|right|Gen. Jean Pierre Baillod, szef sztabu V Korpusu Wielkiej Armii w 1813]]
Linia 65 ⟶ 93:
[[Image:Jacques Pierre Louis Marie Joseph Puthod.jpg|thumb|right|150px|Gen. Jacques Pierre Louis Puthod, dowódca 17 Dywizji<br> w 1813]]
V Korpus Wielkiej Armii został odtworzony zimą [[1813]] w [[Magdeburg]]u. Kwatera główna: Löwenberg (pol. [[Lwówek Śląski]]).
====Skład w II połowie 1813====
* dowódca - gen. dyw. [[Jacques Alexandre Law de Lauriston]] ([[1768]]-[[1828]])
* szef sztabu - gen. bryg. Jean Pierre Baillod ([[1771]]-[[1853]])
Linia 103 ⟶ 131:
** rezerwa i tabor korpusu - trzy baterie piesze, bateria konna, trzy kompanie saperów, oddziały wozów artyleryjskich i ekwipunku
=== Ciekawostki ===
W stosunku do tej formacji po raz pierwszy w rozkazach [[Napoleon]]a pojawiło się określenie '''''"Wojsko Polskie"'''''
===Bibliografia===
* [[Bronisław Gembarzewski]], ''Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807-1814'' 1905;
* [[Marian Kukiel]], ''Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815'', Poznań 1912;
Linia 112 ⟶ 140:
* Gabriel Zych, ''Armia Ksiestwa Warszawskiego 1807-1812''.
=== Zobacz też ===
* [[Księstwo Warszawskie]]
* [[Wielka Armia]]
| |||