Stanisław Frankl

polski teolog

Stanisław Frankl (ur. 15 stycznia 1903 w Tłustem, zm. w 26 czerwca 1944 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, teolog dogmatyk, wykładowca akademicki, rektor seminarium duchownego.

Stanisław Frankl
Data i miejsce urodzenia

15 stycznia 1903
Tłuste

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1944
Lwów

Miejsce pochówku

Cmentarz Janowski we Lwowie

Kierownik Katedry Teologii Dogmatycznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie
Okres sprawowania

1938–1939

Rektor Metropolitalnego Seminarium Duchownego
Okres sprawowania

1939–1942

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół katolicki

Prezbiterat

1929

Odnowiony nagrobek Stanisława Frankla

Życiorys edytuj

Urodził się 15 stycznia 1903 w Tłustem, pow. zaleszczycki, w rodzinie Adolfa i Zefiryny z Wenclów[1]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czortkowie, a następnie w VI Gimnazjum Państwowym im. Stanisława Staszica we Lwowie, w którym zdał egzamin dojrzałości w 1924. Od tego roku do 1926 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, po czym kontynuował studia w austriackim Innsbrucku, gdzie otrzymał sakrament święceń w 1929 i uzyskał tytuł naukowy doktora w 1931. Następnie krótkotrwale był wikariuszem w Radziechowie i w parafii katedralnej we Lwowie, po czym od 1932 do 1934 odbywał studia w zakresie dogmatyki na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Po powrocie na UJK był zastępcą profesora teologii dogmatycznej, docentem teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym UJK. W 1935 uzyskał habilitację. Od 1935 do 1939 pełnił funkcję prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie, a ponadto od 1935 do 1939 był sekretarzem redakcji miesięcznika „Collectanea Theologica”. W październiku 1936 otrzymał prawo veniam legendi z zakresu teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2]. Od 1938 na uczelni kierował Katedrą Teologii Dogmatycznej[3]. Był kuratorem Koleżeńskiej Pomocy Studentów Teologii UJK[4]. 6 grudnia 1938 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego dogmatyki na WT UJK[5]. Od 1939 był rektorem Metropolitalnego Seminarium Duchownego obrządku łacińskiego we Lwowie[6].

Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 oraz nastaniu okupacji sowieckiej Wydział Teologiczny działał jeszcze przez miesiąc w październiku 1939, a ks. Frankl wykładał dogmatykę i pozostawał rektorem seminarium[4]. Później był rektorem seminarium i profesorem Wydziału Teologii, działających w charakterze tajnego nauczania. Działał we współpracy ze strukturami Stronnictwa Narodowego, Narodowej Organizacji Wojskowej, Związku Walki Zbrojnej

Po ataku Niemiec na ZSRR z 22 czerwca 1941 oraz nastaniu okupacji niemieckiej 27 stycznia 1942 został aresztowany wskutek donosu dotyczącego wygłoszenia przez niego przemówienia o charakterze patriotycznych do kleryków podczas Świąt Bożego Narodzenia 1941. Przebywał w areszcie, a od listopada 1942 w szpitalach więziennych przy ulicy Bilińskiego i na Zamarstynowie. Z tego ostatniego miejsca osadzenia został odbity w wyniku akcji Armii Krajowej 15 kwietnia 1942. Od tego czasu ukrywał się. Chory na gruźlicę spowodowaną warunkami pobytu w więzieniu zmarł 26 czerwca 1944 w klasztorze oo. Reformatów we Lwowie.

Pierwotnie został pochowany na Cmentarzu Janowskim we Lwowie pod zmienioną tożsamością Jan Gliniecki.

W 1983 bp Ignacy Tokarczuk (będący absolwentem tajnego seminarium we Lwowie z czasu okupacji) wnioskował o beatyfikację ks. Stanisława Frankla[7], a ponadto był inicjatorem ustanowienia tablicy pamiątkowej jemu poświęconej w Oratorium Lwowskim w Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie-Godowie k. Starachowic[8]. Doprowadził też do wydania w Rzymie publikacji ks. Wacława Szetelnickiego pt. Zapomniany lwowski bohater ks. Stanisław Franki (1903–1944)[9].

Przypisy edytuj

  1. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 76. [dostęp 2021-07-18].
  2. Nowi profesorowie na Uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 245 z 24 października 1936. 
  3. Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 39. ISBN 978-83-7188-964-6.
  4. a b Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 58. ISBN 978-83-7188-964-6.
  5. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 7 lutego 1939. 
  6. Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 88. ISBN 978-83-7188-964-6.
  7. Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 206. ISBN 978-83-7188-964-6.
  8. Administrator, Pedagogika Katolicka - Bohater lwowski [online], www.pedkat.pl, 12 stycznia 2013 [dostęp 2023-10-18] (pol.).
  9. Instytut Pamięci Narodowej, Wręczenie nagrody honorowej „Świadek Historii” Jego Ekscelencji abp. Ignacemu Tokarczukowi – Przemyśl, 3 września 2012 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-10-18] (pol.).

Bibliografia edytuj