Stanisław Peszyński

Stanisław Peszyński, ps. Szumowski, Krechowiecki (ur. 5 października 1902 w Sucholisach k. Białej Cerkwi, zm. 6 sierpnia 1944 w Warszawie) – harcerz, prawnik (adwokat), kierownik Sekcji Kontroli Biura Delegata Rządu na Kraj od 1 grudnia 1942[1], związany ze Stronnictwem Pracy.

Stanisław Peszyński
Data i miejsce urodzenia

5 października 1902
Sucholisy

Data i miejsce śmierci

6 sierpnia 1944
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

prawnik, adwokat

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Grób Stanisława Peszyńskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Zdzisława (zm. 1923) i Katarzyny z Szumowiczów[2]. Jako nastolatek był zastępowym 2. Kijowskiej Drużyny Harcerskiej. W 1918 razem z rodzicami przeprowadził się do Warszawy. W 1919 zdał maturę. Był drużynowym 13. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Józefa Sułkowskiego, a następnie hufcowym. Podczas wojny polsko-bolszewickiej służył ochotniczo w Wojsku Polskim. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Był kierownikiem drużyn stołecznych przy komendancie Chorągwi Warszawskiej ZHP. Ukończył aplikację sądową i adwokacką. W 1929 został wpisany na listę adwokatów warszawskich. Tuż przed wojną został skarbnikiem Rady Adwokackiej. Od początku okupacji niemieckiej działał w tajnych strukturach adwokatury. W 1941 wszedł w skład Tajnej Naczelnej Rady Adwokackiej. Był współpracownikiem dwóch kolejnych Delegatów Rządu na Kraj: ministra Jana Piekałkiewicza oraz wicepremiera Jana Stanisława Jankowskiego[3]. W Delegaturze Rządu stał na czele Naczelnej Izby Kontroli (mającej uprawnienia przedwojennej NIK)[4].

6 sierpnia 1944 został zastrzelony przez Niemców w zbiorowej egzekucji mieszkańców Warszawy. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 211-3-21)[5].

Upamiętnienie edytuj

6 sierpnia 2021 została odsłonięta na elewacji budynku przy ul. Marszałkowskiej 15A w Warszawie tablica upamiętniająca Stanisława Peszyńskiego[6].

Przypisy edytuj

  1. Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa 2003, s. 178.
  2. Powstańcze biogramy [dostęp: 13 VIII 2017 r.]
  3. W. Bayer, Konspiracyjna organizacja i działalność adwokatury polskiej w okresie okupacji hitlerowskiej : fragmenty, „Palestra”, 27, 1983, 8 (308), s. 21.
  4. Stefan Korboński, Polskie Państwo Podziemne. Przewodnik po podziemu z lat 1939–1945, Waldemar Grabowski (oprac.), Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 57, ISBN 978-83-247-1033-1, OCLC 297592995.
  5. Cmentarz Stare Powązki: PESZYŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-04-11].
  6. Odsłonięcie tablicy poświęconej Stanisławowi Peszyńskiemu – Warszawa, 6 sierpnia 2021 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-04-11] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj