Staw Kalina
Staw Kalina – staw w Świętochłowicach-Zgodzie[1], największy zbiornik wodny w mieście[2]. Znajduje się on w bezodpływowym obniżeniu. Powierzchnia stawu wynosi około 5,3 ha[2]. Głębokość wody nie przekracza 3,5 m.
 Staw Kalina w 2018 roku | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
0,053 km² |
| Głębokość • maksymalna |
|
Położenie na mapie Świętochłowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′49″N 18°55′38″E/50,280278 18,927222
| |
Nazwa
edytujNazwa stawu wywodzi się od kolonii Kalina powstałej w Górnych Hajdukach, gdy dziedzicem jej był Elsner von Gronov z Kalinowic. Kolonia ta rozwinęła się dzięki działającej tu od 1845 roku kopalni.
Historia
edytujPowstał jeszcze przed I wojną światową[1], w wyniku osiadania terenu, spowodowanego eksploatacją płytko zalegających złóż węgla kamiennego. Pierwszy raz pojawił się na mapie z 1931 roku. Przed I wojną światową można było tu łowić ryby. W latach 1928–1939 funkcjonował ośrodek rekreacyjny i kąpielisko[2]. Do początku lat 50. XX wieku zbiornik ten był względnie czysty[2][1].
Obecnie
edytujW przeszłości staw był silnie zanieczyszczony[1]. Został skażony odpadami poprzemysłowymi Zakładów Chemicznych Hajduki w Chorzowie, w tym fenolami[2][1], norma stężenia tychże została przekroczona 30 tysięcy razy (dane na 2012 rok)[3], a wokół stawu był odczuwalny nieprzyjemny zapach[1][3]. Poziom wody reguluje pompownia Wiśniowa, która odprowadza nadwyżki wody do potoku Rawy. Rewitalizacja stawu była planowana kilkukrotnie[4].
W 2020 rozpoczęto rewitalizację Stawu Kalina kosztem ponad 72 mln zł[5]. Prace zakończyły się we wrześniu 2023 roku, dzięki czemu poziom zanieczyszczenia wód spadł o 99%. Dodatkowo wokół stawu powstały ścieżki spacerowe, place zabaw, boiska oraz wybieg dla psów.
Otoczenia stawu stanowi pas trzciny pospolitej, niewielkie zadrzewienie, ogródki działkowe oraz wybudowane w połowie lat 60. XX wieku osiedle mieszkaniowe[1].
Fauna i flora
edytujWystępują na stawie takie gatunki jak: kaczka krzyżówka, łyska, kokoszka wodna oraz głowienka, łabędź niemy, brodziec piskliwy. W 2003 roku po raz pierwszy zaobserwowano takie płazy, jak: żaba jeziorkowa, żaba wodna, żaba trawna, ropucha zielona oraz rzekotka drzewna.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Olga Krzyżyk: Świętochłowice: Staw Kalina od lat truje ludzi i środowisko. To ma się zmienić. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. 2017-09-10. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ a b c d e Marcin Czyżewski: Do zanieczyszczonego stawu Kalina po wielu latach wreszcie wróci życie. [w:] wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2017-09-27. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ a b Przemysław Kucharczak: Kalinę oczyścimy. [w:] gosc.pl katowicki [on-line]. Instytut Gość Media, 2012-04-12. [dostęp 2018-06-15].
- ↑ Ewelina Lach: Kolejna próba rewitalizacji stawu. Miasto walczy z bombą ekologiczną. TVP3 Katowice, 2020-01-07. [dostęp 2020-06-11].
- ↑ Paula Niewiadomska, Uroczyste otwarcie Stawu Kalina [online], UM Świętochłowice, 21 września 2023 [dostęp 2024-09-29] (pol.).