Stefan Norblin
Stefan Juliusz Norblin de la Gourdaine (ur. 26[2][3] lub 29 czerwca[1][4][5] 1892 w Warszawie, zm. 12 sierpnia 1952 w San Francisco[1]) – polski artysta plastyk, malarz, karykaturzysta, ilustrator i plakacista, projektant wnętrz, architektury i mody[1]. Tworzył m.in. modernistyczne i secesyjne plakaty reklamowe oraz malowidła w stylu art déco[6][1].
| |
| Imię i nazwisko |
Stefan Juliusz Norblin de la Gourdaine |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 lub 29 czerwca 1892 |
| Data i miejsce śmierci |
12 sierpnia 1952 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
|
malowidła w pałacu Umaid Bhawan[1] | |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytuj
Urodził się w Warszawie w 1892 roku w rodzinie o tradycjach artystycznych. Jego przodkiem był malarz Piotr Norblin[9][10][11]. Studiował malarstwo w Antwerpii i Dreźnie[12]. W 1920 roku Stefan Norblin wziął udział w wojnie polsko-sowieckiej. Jako tłumacz uczestniczył w konferencji pokojowej w Rydze. Po wojnie wrócił do Warszawy, gdzie ożenił się z aktorką Marią Modzelewską[13]. Drugą jego żoną została Lena Żelichowska[14][1].
We wrześniu 1939 roku wyjechał z kraju[6] do Rumunii, gdzie w podróży, oprócz małżonki, towarzyszył mu Marian Hemar. Na czas okupacji Norblinowie mieli schronić się w Stanach Zjednoczonych, dokąd postanowili dostać się przez Azję. W czasie II wojny światowej Norblin przebywał w Persji, a następnie w Indiach, gdzie dla maharadży Jodhpuru Umaida Singha wykonał serię malowideł zdobiących wnętrze pałacu Umaid Bhawan[6], największej prywatnej rezydencji w tym kraju. Malował także portrety lokalnej arystokracji i ozdabiał jej rezydencje[15]. Po wojnie osiadł na stałe w Stanach Zjednoczonych, gdzie zarabiał na życie jako portrecista[16]. Zmarł w San Francisco 12 sierpnia w 1952 śmiercią samobójczą, przypuszczalnie motywowaną postępującą utratą wzroku[17].
W 2007 roku Telewizja Polska wyprodukowała film dokumentalny Stefan Norblin, opowiadający o życiu artysty[18]. W 2011 powstał także film dokumentalny Chitraanjali. Stefan Norblin w Indiach reżyserii Małgorzaty Skiby, wyprodukowany przez Narodowy Instytut Audiowizualny przy współpracy z Ambasadą RP w Nowym Delhi. Film pokazuje twórczość artysty w Indiach, która łączy motywy europejskie z mitologią i kulturą indyjską. Dokument ten otrzymał Honorowe Wyróżnienie w prestiżowym konkursie Los Angeles Film Awards 2012[19]. Dostępny jest w całości na platformie internetowej Ninateka. Dalszymi badaniami i wszechstronną promocją twórczości Norblina zajmuje się powstały w 2017 r. Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, który zrealizował dwa filmy animowany „Wieczny ogień”[20] i dokumentalny „Ramayana w pałacu w Jodhpurze. Odzyskany wątek w twórczości Stefana Norblina”[21].
.jpg)
12 października 2012 prochy Stefana Norblina i jego żony spoczęły w rodzinnym grobowcu Norblinów na Starych Powązkach w Warszawie[22] (kwatera F/G-5-1/2)[23].
-
Gdynia. Nowy port nad Bałtykiem -
Lwów. Chemins de Fer de l’État Polonais -
Wilno. Chemins de Fer de l’État Polonais
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Stefan Norblin (1892–1952). Artysta wszechstronny [online], Muzeum Regionalne w Stalowej Woli [dostęp 2017-06-29].
- ↑ (Juliusz) Stefan Norblin de la Gourdaine [online], www.biogramy.pl [dostęp 2025-02-12].
- ↑ Stanisław Werner, Korzenie: sławni i bliscy z rodziny Wernerów oraz rodzin skoligaconych: Norblinów, Schuchów, Malczów, Fukierów, Meisnerów., Łośgraf, 2002, s. 179, ISBN 978-83-87572-95-2, OCLC 56413086.
- ↑ Stefan Norblin, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2025-02-12].
- ↑ Agnieszka Kasprzak, Norblin. Malarstwo, Olszanica: Wydawnictwo BoSz, 2021, ISBN 978-83-7576-499-4 [dostęp 2025-02-12].
- ↑ a b c Steciński 2010 ↓, s. 341.
- ↑ Steciński 2010 ↓, s. 345.
- ↑ Steciński 2010 ↓, s. 342.
- ↑ Stefan Norblin [online], Desa Unicum [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Jan Piotr Norblin - Artysta [online], Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Jan Piotr Norblin. Sentymentalny reporter [online], Zamek Królewski w Warszawie [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Sylwia Giżka, Plakat polski w okresie dwudziestolecia międzywojennego. w serwisie Culture.pl
- ↑ Maria Modzelewska | Hej-kto-Polak! [online], archive.ph, 30 grudnia 2014 [dostęp 2025-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-30].
- ↑ Gazeta Olsztyńska: Olsztyńska konserwatorka uratowała akwarele Norblina, wrzesień 2008.. [dostęp 2008-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-23)].
- ↑ Malarstwo Stefana Norblina [online], Instytut Adama Mickiewicza [zarchiwizowane z adresu 2007-01-17].
- ↑ Stefan Norblin
- ↑ Steciński 2010 ↓, s. 343.
- ↑ Internetowa Baza Filmu Polskiego: Stefan Norblin, film dokumentalny.
- ↑ Chitraanjali. Stefan Norblin w Indiach | Małgorzata Skiba, ninateka.pl [dostęp 2016-01-07] [zarchiwizowane 2017-06-21].
- ↑ Wieczny ogień [online], polonika.pl [dostęp 2019-06-04].
- ↑ Stefan Norblin | Odzyskany wątek twórczości Stefana Norblina [online], polonika.pl [dostęp 2019-06-04].
- ↑ em, pap: Malował dla indyjskiego maharadży; wystawa Norblina w Wilanowie. [w:] Wprost [on-line]. 2012-10-12. [dostęp 2012-11-28].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: NORBLINOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
Bibliografia
edytuj- Józef Steciński: Konserwacja malowideł ściennych Stefana Norblina w Pałacu Umaid Bhawan w Jodhpur – Indie. W: Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej. Wojciech Walczak (red.), Karol Łopatecki (red.). T. 1. Białystok: Benkowski Publishing Ballons, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, 2010, seria: Zachowanie Polskiego Dziedzictwa Narodowego. ISBN 978-83-925705-1-6.