Admirałtiejskije Wierfi
Admirałtiejskije Wierfi (j. pol. Stocznie Admiralicji) – rosyjska stocznia okrętowa wchodząca w skład Obiedinionnoj Sudostroitielnoj Korporacii, założona w 1800 roku w Sankt Petersburgu przez cara Pawła I. Stocznia znajduje się przecięciu Newy i Fontanki w Petersburgu – założona jako Nowa Stocznia Admiralicji na lewym brzegu rzeki, z uwagi na niemożliwość dalszego rozwoju przez dotychczasową sąsiednią stocznię Admiralicji. Ufundowana w 1704 roku przez Piotra Wielkiego stara stocznia ograniczona była przez rozwój otaczającego ją miasta, toteż od wkrótce po założeniu nowej stoczni, ta ostatnia stała się centrum rosyjskiego budownictwa okrętowego.
| |
| Typ stoczni |
okrętowa |
|---|---|
| Data powstania |
1800 |
| Państwo | |
| Miasto | |
| Dawne nazwy |
Zakład Nr 194 |
| Strona internetowa | |
Po znacznej modernizacji stoczni w latach 1862–1863 adaptowano ją do potrzeb budowy stalowych statków parowych, co zwiększyło liczbę składanych w stoczni zamówień wojskowych. Od tego momentu aż do rewolucji w 1917 roku Nowa Stocznia Admiralicji była czołowym dostawcą dużych okrętów dla rosyjskiej floty. Po połączeniu 1 stycznia 1908 roku z sąsiednią stocznią Galernyj Ostrow, stocznia nazwana została Stocznią Admiralicji (Admirałtiejskij Sudostroitielnyj Zawod, ASZ)[1]. Po rewolucji stocznia zmieniła nazwę na stocznię imienia Marti, na cześć francuskiego marynarza-rewolucjonisty André Marty’ego. W latach 1921–1926 stocznia była administracyjnie połączona ze Stocznią Bałtycką, z uwagi na radzieckie dążenie do rehabilitacji przemysłu stoczniowego. W 1937 roku jej nazwę zmieniono na zakład nr 194. W grudniu 1957 nazwę na powrót zmieniono na Stocznię Admiralicji[2].
W XIX wieku w stoczni budowano głównie duże okręty wojenne, jednak od początku XX wieku podstawową klasą budowanych tu okrętów są okręty podwodne, w tym (po II wojnie światowej) okręty podwodne z napędem jądrowym. Wśród najbardziej znanych wybudowanych tu przed 1939 rokiem okrętów znajdują się pierwszy rosyjski parowiec „Elizaveta” i krążownik „Aurora”.
Po ataku Niemiec na Związek Radziecki w 1941 roku produkcja w stoczni została zatrzymana. Po zakończeniu wojny - obok ukończenia krążownika „Żelezniakow” i innych projektów przedwojennych, stocznia wzięła udział w programie budowy krążowników typu Swierdłow, jednak do momentu zaprzestania budowy okrętów nawodnych w tej stoczni ukończone zostały jedynie 3 jednostki tego typu. Od połowy lat 50. XX wieku stocznia zaczęła budować jednostki cywilne, w tym pierwszy lodołamacz atomowy „Lenin”, rozpoczęła jednak trwającą do dziś specjalizację w budowie okrętów podwodnych. Do najbardziej znanych wybudowanych tu serii jednostek tej klasy należą okręty podwodne z napędem jądrowym projektu 671 (NATO: Victor). Z uwagi na rosnące rozmiary kolejnych typów radzieckich atomowych okrętów podwodnych, zwodowane tu jednostki były następnie transportowane na barkach przez Kanał Białomorski do Siewierodwińska, gdzie podlegały wykończeniu w Zakładzie nr 402.
Przypisy edytuj
- ↑ Siergiej Winogradow, Aleksiej Fiedieczkin: Bronienosnyj kriejsier «Bajan» i jego potomki. Od Port-Artura do Moonzunda. Moskwa: Jauza / EKSMO, 2011, s. 103. ISBN 978-5-699-51559-2. (ros.).
- ↑ Wojciech Holicki. Lenin - atomowy pionier. „Morza i Okręty”. Nr specjalny 1/2015. I (2), s. 22, 2015. Warszawa: ZBiAM. ISSN 2450-2499.
Bibliografia edytuj
- Norman Polmar: Submarines Of The Russian and Soviet Navies, 1718-1990. Jurrien Noot. Wyd. I. Annapolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 0-87021-570-1.