Svinárky
Svinárky (niem. Swinarek[1]) - część hradeckiej dzielnicy Svinary, która jest położona po prawej stronie Orlicy.
 Widok od strony rzeki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Kod pocztowy |
500 02 |
| Tablice rejestracyjne |
H |
Położenie na mapie Hradec Králové  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju hradeckiego  | |
 50°12′59″N 15°54′25″E/50,216389 15,906944
| |
Geografia i przyroda edytuj
Położenie edytuj
Svinárky są położone na obszarze Kotliny Czeskiej, po prawej stronie rzeki Orlicy oraz drogi nr 11 w kierunku miejscowości Třebechovice pod Orebem. Ich współrzędne geograficzne: 50°12'58.910" długości geograficznej wschodniej oraz 15°54'24.778" szerokości geograficznej północnej (budynek gościńca U Karla).
Hydrologia edytuj
Jedynym znaczącym ciekiem wodnym znajdującym się na obszarze Svinárek jest rzeka Orlica i nie ma tutaj żadnego zbiornika wodnego. Źródła wody ze wzgórza nad Podgórą (czes. Podhůra) są już znane od wieków ze swojego działania przeczyszczającego.
Geologia edytuj
Geologia Svinárek jest bardzo bogata. Od północy i północnego wschodu znajdują się wapienne mułowce, iłowce i margle, należące do koniaku oraz santonu, które na południu miejscowości są przykryte przez osady górnego plejstocenu, w kierunku zachodnim przez siwo-brunatne piaski oraz żwiry rissu, oraz na północny zachód przez kamienne i kamienno-ilaste osady czwartorzędne z domieszką eoliczną. Miejsce jest również znane ze znalezienia skamieniałych szkieletów jeżowców kredowych rodzaju Holaster.
Fauna i flora edytuj
Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej.
Ochrona przyrody edytuj
W miejscowości nie znajdują się obszary chronione.
Demografia edytuj
Liczba ludności edytuj
| Rok | 1869 | 1910 |
|---|---|---|
| Liczba ludności | 283 | 211 |
Źródło: Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1879 oraz 1913
Historia edytuj
Obszar ten był zamieszkały już w okresie prahistorycznym. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne kultury śląsko-platěnickiej, głównie przedmioty z brązu.
Pierwsza pisemna wzmianka o Svinárkach pojawia się w 1547 r., kiedy miejscowość została skonfiskowana miastu Hradec Králové przez cesarza[2] i sprzedana Janowi z Pernštejna[3]. W następnym roku kupił ją Aleš Rodovský z Hustířan. Po jego śmierci stał się jej właścicielem jego brat Mikołaj (Mikuláš). Synowie Mikołaja (Natanael, Aleš, Martin i Bavor) wieś sprzedali w 1559 r. Bohušowi Hrušovskiemu z Hrušova. Jego potomkowie sprzedali Svinárky 17 września 1563 Mikołaju młodszemu Borzkowi z Dohalic, a w 1576 r. miejscowość pozyskał Zikmund Mladota ze Solopisk a na Nevraticích, który był jej właścicielem aż do śmierci w 1589 r. Ale nie miał dzieci i jego spadek stał się przedmiotem sporu pomiędzy jego braćmi oraz innymi spadkobiercami. Całą Slatinę wraz z Svinárkami pozyskał Jiří Mladota ze Solopisk, który ją sprzedał 13 października 1593 Pawłowi Hamzowi Borzkowi z Zábědovic. Paweł Hamza Bořek z Zábědovic zmarł w 1605 r. i wychowawcą jego synów Adama oraz Jana został ich wujek Myslibor Hamza. Dopiero 17 czerwca 1624 bracia podzielili majątki ojca i wuja. Svinárky trafiły w ręce Jana, który w 1625 r. wymienił cały majątek za majątki w okolicy Světí. Jednak później odzyskał go z pierotem i w 1631 r. sprzedał go Adamowi Erdmanowi Trčkowi z Lípy[4].
Wtedy i później było tu tylko kilka domów, z których najważniejszymi budynkami były: młyn Podhůra (pierwsza wzmianka z 1523 r.) i gościniec U Karla (założony w 1714 r.). Ale okolica była pusta, np. między miejscowością Věkoše i dość odległymi Svinárkami znajdowało się tylko kilku dużych dworów (Markowski, Kocianowski)[5].
W następnych latach majątek zmieniał właścicieli bardzo często. Po bitwie pod Białą Górą dobra Trčków zostały przez cesarza skonfiskowane i w 1638 r. sprzedane pułkownikowi Walterowi Leslie.
W latach 1850-1949 wieś została częścią gminy Slatina, z którą miała dawne związki historyczne (1548-1849 jej osiedle). Dzięki niej został w 1906 r. zbudowany most żelazny przez Orlicę. Tylko komuniści naruszyli tę tradycję i w 1949 r. dołączyli wieś do gminy Svinary. W wyniku tego połączenia wzrosła jej powierzchnia katastralna z 370 ha na 462 ha. W 1960 r. miejscowość Svinárky jako osiedle zniknięła z mapy i w 1985 r. została wraz z Svinarami dzielnicą Hradca Králové.
Zabytki edytuj
Przemysł edytuj
Dziś już nie istnieje. Do 1953 r. w młynie Podhůra mielono zboże na mąkę.
Rolnictwo edytuj
Jak w okolicznych wsiach ma rolnictwo tutaj wielowiekową tradycję. Wcześniej uprawiało się tutaj wszystko, od zbóż, przez warzywa i owoce, po ziemniaki oraz buraki cukrowe.
Przypisy edytuj
- ↑ František Št. Kott, Česko-německý slovník zvláště grammaticko-fraseologický. Díl třetí - Q-Š, Praga 1882
- ↑ Tomáš V. Bílek, Dějiny konfiskací v Čechách po r. 1618. 2. část, Praga 1883
- ↑ Jeroným Jan Nepomucký Solař, Dějepis Hradce Králové nad Labem a biskupství hradeckého, Praga 1870
- ↑ August Sedláček, Hrady, zámky a tvrze království Českého. Díl 2. Hradecko, Praga 1883
- ↑ Tygodnik Obnova, Hradec Králové 10 lipca 1914