Syrgianes Paleolog
Syrgianes Paleolog (gr.: Συργιάννης Παλαιολόγος Φιλανθρωπηνός, ur. ok. 1290, zm. 1334) – bizantyński arystokrata i wojskowy.
Życiorys edytuj
Syrgianes, ze strony ojca wywodził się z Kumanów, a ze strony matki skoligacony z rodziną cesarską Paleologów. Był uczestnikiem koalicji, która wsparła Andronika III przeciw Andronikowi II w wojnie domowej w 1321 roku (Jan Kantakuzen, Teodor Synadenos i Aleksy Apokauk)[1]. Za pieniądze Syrgianes otrzymał stanowisko w administracji trackiej. Wykorzystał je do organizowania oporu przeciw Andronikowi II. W gdy 1321 armia pod dowództwem Syrgianesa maszerowała na Konstantynopol, stary cesarz w obawie przed powstaniem w stolicy, pośpiesznie zawarł z Andronikiem III pokój. W 1322 wojna domowa rozgorzała na nowo. Rywalizacja między Syrgianesem a Janem Kantakuzenem doprowadziła do nieporozumień w obozie młodego Andronika II. Kiedy młody cesarz stanął po stronie swojego przyjaciela, Kantakuzena, wtedy Syrgianes, właściwy reżyser całej rewolty, przeszedł do obozu starego cesarza, zaofiarował mu swoje usługi i objął dowództwo w walce przeciwko temu, który niedawno był jego władcą, a zarazem podopiecznym. Wtedy po raz drugi doszło do porozumienia Andronika II ze swoim wnukiem Andronikiem III[2]. W 1327 wojna wybuchła na nowo i doprowadziła do uzyskania tronu przez Andronika III w roku 1328. Andronik III wtedy pozbawił swoją matkę możliwości działania w polityce. Ritę Armeńską intrygując przeciw synowi adoptowała właśnie Syrgiaesa. Okazał mało lojalny wobec Andronika III i swoich przyjaciół. Intrygował przeciw nim z cesarzową Ritą[3]. Zbiegł z Konstantynopola, przez długi czas przebywał w genueńskiej Galacie, na Eubei, w Albanii. Wiosną 1334 przeszedł na służbę władcy serbskiego Stefana Duszana. Syrgianes oddał królowi Serbów nieocenione wprost usługi w walce z Bizancjum. W tym właśnie czasie dostały się w ręce Serbów najpotężniejsze bizantyńskie twierdze w Macedonii: Ochryda, Prilep, Strumica, Kastoria, Wodena. Niebawem ambitny wódz został zamordowany przez wysłanników Andronika III[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Zygmunt Okniński, Jan Kantakuzen, cesarz wschodnio-rzymski [w:] Księga ku czci Oskara Haleckiego wydana w XXV-lecie jego pracy naukowej, Warszawa 1935, s. 157-159.
- ↑ Georg Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, s. 464.
- ↑ Małgorzata Dąbrowska, Łacinniczki nad Bosforem. Małżeństwa bizantyńsko - łacińskie w cesarskiej rodzinie Paleologów ( XIII-XV w.), Łódź: Wydawnictwo UŁ 1996, s. 119, 122, 125.
- ↑ Georg Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, s. 469.
Bibliografia edytuj
- Małgorzata Dąbrowska, Łacinniczki nad Bosforem. Małżeństwa bizantyńsko - łacińskie w cesarskiej rodzinie Paleologów ( XIII-XV w.), Łódź: Wydawnictwo UŁ 1996, s. 119, 122, 125, 142
- Zygmunt Okniński, Jan Kantakuzen, cesarz wschodnio-rzymski [w:] Księga ku czci Oskara Haleckiego wydana w XXV-lecie jego pracy naukowej, Warszawa 1935, s. 157-184.
- Georg Ostrogorski, Dzieje Bizancjum, przekład pod redakcją Haliny Evert-Kapesowej, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, s. 464, 469, ISBN 978-83-01-15268-0