System BPO

System BPO – elektroniczna sieć przywoławcza opracowana w latach 60. XX wieku w Polsce i od 1965 roku produkowana przez Zakłady wytwórcze sprzętu elektronicznego Warel. Nazwa pochodzi od skrótu Bezprzewodowe Przywoływanie Osób.

Widok urządzeń systemu BPO, od lewej: mikrofon, pulpit sterujący, odbiornik osobisty, aparat telefoniczny

Zasada działania

Sygnały występujące w systemie BPO

Działanie systemu polega na bezprzewodowym przesyłaniu informacji od stacji nadawczej (połączonej z linią telefoniczną) do jednego lub kilku wybranych odbiorników. Stacja nadawcza wyposażona jest w zależności od charakteru terenu w antenę nadawczą pętlicową (tereny budynków) lub liniową (ulice, chodniki kopalń).

Przywoływanie abonenta odbywa się przez wysłanie 3 sygnałów przywoławczych, po których nadajnik wysyła falę nośną zmodulowaną amplitudowo przez sygnał głosowy pochodzący od abonenta wywołującego.

Odbiorniki są przywoływane wybiórczo dzięki zastosowaniu 10 częstotliwości z zakresu 27-49 kHz i filtrów na każdą z tych częstotliwości w odbiornikach. Sygnał wywoławczy (powtórzony 3 razy) składa się z 2 częstotliwości nadawanych jedna po drugiej. W systemie stosowano także podwojenie prędkości wysyłania sygnałów przywołania, dzięki czemu można było rozszerzyć zakres numeracji odbiorników. Wyróżnienie odbiornika odbywało się wtedy za pomocą dwóch częstotliwości (filtry w odbiorniku) i czasu nadawania trzech sygnałów przywołania (krótki / długi).

Po przywołaniu odpowiedniego odbiornika, nadajnik nadawał modulowany amplitudowo głosem z linii telefonicznej przychodzącej sygnał 55 kHz. Sygnał ten był odbierany w odbiorniku.

Parametry techniczne

• długość przewodu anteny pętlicowej: do 700 m, przy max. szerokości pętli 400 m,
• długość anteny liniowej: do 20 km,
• częstotliwości pracy: 27-49 kHz (przywołanie), 55kHz (przekaz treści),
• dzwonek stacji odbiorczej: 2700 Hz / 80 fonów w odległości 30 cm,
• maksymalna liczba odbiorników: 90 / 180,
• średni czas pracy odbiornika: 16 h,
• pojemność kasety kontrolno-ładowczej: 45 sztuk.

Zastosowanie

Urządzenia systemu BPO były w XX wieku zainstalowane w takich budynkach, jak:

• szpital w Warszawie,
• hala fabryczna fabryki transformatorów w Łodzi,
• kopalnia głębinowa węgla kamiennego w Zabrzu,
• Międzynarodowe Targi Poznańskie,
• domy towarowe "Centrum" (Warszawa),
• teren wystawy międzynarodowej INFORGA-65 (ZSRR),
• Centrum Elektrotechniki (Berlin, NRD).

Konstrukcja została wyróżniona na targach INFORGA-65 w ZSRR jako najlepszy eksponat w tej dziedzinie, a w konkursie Mistrza Techniki w 1965 roku przyznano urządzeniu BPO najwyższą klasę nowoczesności.

Bibliografia

• Horyzonty Techniki, nr 1/1972 s. 9-11